Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
Հայոց լեզուի մեր նոր դասագիրքը Բենիամին Թաշեանի «Հայկարան»-ն էր, որ այդ նոյն տարին մուտք գործած էր Լիբանան ու յատկապէս Ազգային վարժարանները` փոխարինելով մինչ այդ օգտագործուող «Արագած»-ի հոյակապ շարքը, որուն հեղինակներն էին Օննիկ Սարգիսեանը եւ Սիմոն Սիմոնեանը:
Մեր լաւ օրերն էին, եւ Հայոց լեզուի դասագիրքերը կը վխտային. գրեթէ ամեն համայնք ու գաղութ ունէր իր դասագիրքը: Continue reading “ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒԻ ՈՒՍՈՒՑԻՉՆԵՐՍ (2)”
Հայոց լեզուի առաջին ուսուցիչներս եղած են մայրս ու հօրենական մեծմայրս, որոնք, սակայն, անգրաճանաչ գեղջուկներ էին: Կրնայ հակասական թուիլ ըսածս, ուրեմն փութամ պարզել: Ես՝ իբրեւ հինգ զաւակներու վերջինեկ, աչքերս բացած եմ ընտանիքի մը մէջ, ուր կը խօսուէր երկու հայերէն՝ արդի աշխարհաբարը եւ բարբառ մը. այս Continue reading “ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒԻ ՈՒՍՈՒՑԻՉՆԵՐՍ (1)”
Արաբերէնը մեծ բացական էր մեր դպրոցներուն մէջ եւս, ուր միայն սկզբունքով գոյութիւն ունէր ան: Այս «սկզբունքով»-ը ըսելու խաբուսիկ ձեւ մըն է, որ որեւէ իմաստ եւ բովանդակութիւն չունէր: Դասացուցակին վրայ նշանակուած էր ան՝ ճիշդ է, դասագիրք մըն ալ ունէինք մեր պայուսակներուն մէջ՝ ա՛յդ ալ ճիշդ է, սակայն այս բոլորին իմաստը չէինք ըմբռներ: Մեզմէ առաջ այդ իմաստը չէին ըմբռներ իրենք՝ արաբերէնի ուսուցիչները, որ կրթական նախարարութիւնը կը տրամադրէր: Continue reading “Քաղցրիկ Պուրճ-Համմուտ – Բ –”
ԴԵԼԼԱԼ ՊԵՏՐՈՍ
Մայիս 6-ի՝ Լիբանանի Նահատակաց տօնին առթիւ մեր թերթերէն մէկը գրած էր. «104 տարի առաջ Պէյրութի եւ Դամասկոսի մէջ կախաղան հանուեցան… արաբական զարթօնքի մունետիկները»:
Քմծիծաղով մը հարց տուի ես ինծի, թէ ո՞վ ինչ հասկցաւ, քանի մունետիկին ի՛նչ ըլլալը գիտցող մնացա՞ծ է, մանաւանդ մունետիկ տեսնող եղա՞ծ է այս սերունդին մէջ, եւ եթէ այո՛, հապա ո՞ւր եւ ինչպէ՞ս, քանի անոնք՝ մարդկային այդ տեսակը շատ երկար ատենէ ի վեր անհետացած է մեր առօրեայէն: Continue reading “Քաղցրիկ Պուրճ-Համմուտ – Ա –”
Ձեզմէ աղէկ չըլլայ, պոլսահայ բարեկամ մը ունէի, որ նաեւ տերվիշ էր՝ այս բառին ազնիւ իմաստով, այսինքն՝ մօտաւորապէս փիլիսոփայ, առանց փիլիսոփայի յաւակնութիւններ ունենալու: Երբ ակնկալուած արդիւնք մը չստացուէր կամ կիսատ-պռատ ստացուէր, կ՚ըսէր… թրքերէնով. «Կարճ օրուան շահը՝ պզտիկ կ՚ըլլայ»:
Հիմա, համավարակի այս պարտադրանքին տակ, ա՛յդ է, որ յիշեցի:
Վասնզի պիտի գոհանամ քանի մը բառերու լուսաբանութեամբ: Continue reading “ՀԱՄԱՎԱՐԱԿԻ ԱՅՍ ՊԱՐՏԱԴՐԱՆՔԻՆ ՏԱԿ”
Արդի արեւմտահայուն առջեւ լարուած մնայուն ծուղակ կը հանդիսանայ արեւելահայերէնը, մէկ կողմէ՝ նոյնինքն այս բարբառին մէջ յառաջացած լեզուական աղաւաղումներու, միւս կողմէ՝ ռուսերէնէ ներածուած ու իրենց հերթին արտածուած օտարաբանւթիւններու պատճառով: Այսպիսին է արդի արեւմտահայ գրողին կացութիւնը մասնաւորաբար 1900-ական թուականներէն սկսեալ, յորում կը զուգադիպին Հայաստանի անկախութիւնն ու … համացանցի ընդհանրացումը եւ որոնք բազմապատկեցին արեւելահայերէնի հետ մեր առօրեայ շփումի առիթները: Continue reading “Լեզուական ծուղակներ”
Մեր թերթերուն հաւատարիմ ընթերցող՝ տարիներէ ի վեր կը նկատեմ, որ անոնցմէ շատեր յարձակիլ բային խնդիրը կը կազմեն դէմ յետադրութեամբ. օրինակներ՝ Continue reading “Սրտցաւ կրկնութիւններ”
ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ
Եթէ ձեզմէ մէկը յանձն առնէ «Նոր հայկազեան»-ն ու «Արմատական»-ը մանրակրկիտ թերթատել, ապա պիտի նկատէ, որ մեր բառերուն եւ արմատներուն գանձարանը եղող այս զոյգ բառարաններուն մէջ չկայ որեւէ միաւոր, որուն մէջ յ տառէն առաջ ե կամ է գտնուի. այլ խօսքով՝ չունինք՝ ո՛չ եյ եւ ո՛չ էյ: Continue reading “Ուղղագրական առեղծուած մը”
Տեսա՞ծ էք որոմ ըսուածը կամ թէ լսա՞ծ էք անոր մասին…
Թունաւոր բոյս մըն է ան, որ մակաբուծաբար կը բուսնի եւ կ՚աճի մշակուած արտերու մէջ, մասնաւորաբար ցորենի ցօղուններուն կից ու անոնց խառնուած, երբեմն անզանազանելի: Մշակը տարին Continue reading “Յետ այսու, յետ այդու, յետ այնու…”
Հարցասէր բարեկամ մը կ՚ուզէ գիտնալ, թէ այս երկուքէն ո՛րն է ճիշդը. թատերգութիւնը թէ՞ թատրերգութիւնը: Continue reading “Թատերգութիւ՞ն, թէ՞ թատրերգութիւն”