Հալէպի տատրակները

Մ. Հայդուկ Շամլեան

Հալէպ, 1975-ի կողմերը:
Լիբանանի քաղաքացիական երկարատեւ պատերազմը նոր կը սկսէր: Եւ այդ պատճառով, մեր ընտանիքը արդէն դարձած էր թափառական հայերու մասնիկ մը: Վիճակ մը, որ անկէ ետք տեւեց դեռ տասնըհինգ տարիներ, մինչեւ որ կարողացանք բնականոն երկրի մը մէջ հաստատուիլ:
Սակայն ոչինչ կրնար հայրս տկարացնել: Երբեք, որեւէ կացութեա Continue reading “Հալէպի տատրակները”

Պատկերներ անցեալէն

Յակոբ Չոլաքեան

ԱՓՍՈՍ ԵՂԱՒ

Այն ատեն արեւմտահայերէնի տարածման համար թրքախօսութեան դէմ եղած պայքարէն ոչ պակաս կը հալածուէր նաեւ բարբառախօսութիւնը: Վայ այն աշակերտներուն, որ զբօսանքի պահուն բարբառով խօսէին իրարու հետ կամ բարբառային բառեր գործածէին: Սաստիկ կը պատժուէին: Եւ պատիժը անխուսափելի Continue reading “Պատկերներ անցեալէն”

ԾՆՆԴԵԱՆ 150-ԱՄԵԱԿ — Նիկոլ Աղբալեան (1875-1947)*

Առաքելատիպ Հայը, որ մարմնաւորեց անանձնական եւ գաղափարապաշտ Մեծ Մարդու կերպարը
Ն. ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ

Մարտ 24-ը ծննդեան տարեդարձն է առաքելատիպ մեծ Հայուն՝ Նիկոլ Աղբալեանի։
Բազմաշնորհ ու տաղանդաշատ մտքի մշակ, գրական եւ մշակութային արժէքներու անկաշառ պահապան եւ քարոզիչ, ազգային-հասարակական ու պետական-քաղաքական ղեկավար գործիչ, գաղափարապաշտ յեղափոխականի անբասիր դրօշակիր եւ, ըստ ամենայնի, հայոց հոգեմտաւոր կեանքի անձնուէր առաջնորդ մը եղաւ Continue reading “ԾՆՆԴԵԱՆ 150-ԱՄԵԱԿ — Նիկոլ Աղբալեան (1875-1947)*”

Կօշկակար Յակոբը

Նշան Պասմաճեան

Քեսապ:
Փոլատեան թաղը կը սկսէր մեր տունէն 25 մեթր անդիէն եւ կ՚աւարտէր Յովսէփ Փոլատեանին ձորին եզերքի տունով: «Յովսէփ Փոլատեանին տունը ո՞ւր է» հարցումին քեսապցի մը չէիք գտներ, որ ձեզի կարենար դրական կամ ժխտական պատասխան տալ: Որովհետեւ քեսապցի մը չէիր գտներ, որ գիտնար թէ «Խանչար»ին Continue reading “Կօշկակար Յակոբը”

Երէ՞կ էր, թէ՞ այսօր

ՆԱԶԱՆ Ա.

Դուռը զարնուեցաւ, յետոյ դռան զանգակին ձայնը լսուեցաւ, ապա դարձեալ դռան վրայ ձեռքի դանդաղ հարուածներ լսուեցան։
— Աղջի՛կս, դուռը բաց, մէկը կայ դռան ետին, — բարձրաձայն ըսաւ մայրս ներսի սենեակէն։
Դռան մէջտեղի փոքր ապակի պատուհանէն կնոջ մը գլխու շուքը կ՚երեւար։ Continue reading “Երէ՞կ էր, թէ՞ այսօր”

ՓԸՐՓՕ՜Ր… ՓԸՐՓՕ՜Ր…

Յակոբ Չոլաքեան

Մասարայի ատեն է։ Մասարան հնձանն է, ուր խաղողէն ռուպ կը պատրաստուի։ Այգեկութքը Քեսապի շրջանին մէջ կը կատարուի սեպտեմբերէն սկսեալ ու մինչեւ գինին մթերելը հոկտեմբերի կէսը կը հասնի։ Մայրս կ՚ըսէր, թէ ես մասարայի ատեն ծնած եմ, օր ու ամիս չէր յիշեր: Հայրս գինիի խաղողը քամեր դրեր է կարասներուն մէջ. լուր տուեր են, թէ մանչ զաւակ ունեցար: Գինին կը նուիրէ օգնականներուն Continue reading “ՓԸՐՓՕ՜Ր… ՓԸՐՓՕ՜Ր…”

Հօրս խանութը եւ իր յաճախորդները

ԱՐՇՕ ԶԱՔԱՐԵԱՆ

Հօրս նպարավաճառատունը կը գտնուէր Գահիրէի բանուկ փողոցներէն Ապտ Էլ-Ազիզի վրայ, որ կը ճիւղաւորուէր Աթապա հրապարակէն. Գահիրէի ամենէն կեդրոն վայրերէն մէկն էր։ Այդ հրապարակը նաեւ ունէր հրշէջներու ամենէն մեծ կայարանը, հանրակառքերու կեդրոնը, նամակատան մայր գրասենեակը, կեդրոնական ժամացոյցը եւ այլն։
Հայրս իր խանութը կը պահէր միշտ մաքուր, կոկիկ եւ հրապուրիչ։ Continue reading “Հօրս խանութը եւ իր յաճախորդները”

Մեր տան ասեղնագործող ոսկի ձեռքերը

ՆԱԶԱՆ Ա.

Երեք էին անոնք՝ Քնարը, Արշալոյսը եւ Յասմիկը՝ մայրս եւ իր քոյրերը, որոնք սարդերու նման իրենց ամենօրեայ ոստայնները՝ ձեռագործերը կը հիւսէին։ Անշուշտ չմոռնամ նշել ասոնց վարպետը մայր իշխանութիւն Եղիսաբէթ մեծ մայրս էր, որուն ձեռքերն ալ բնաւ դադար չունէին։ Ան ընտանիքի մեծն էր, բոլորին փափաքները սիրով եւ արագ կատարողը։
Այո, մեծ մօրս «մէյտանի» տունը կարծես կը նմանէր գոյն-գոյն թելերու, Continue reading “Մեր տան ասեղնագործող ոսկի ձեռքերը”

Պարոն Արտաշէսը

Կարօ Պօհճալեան

Աթապայի հրապարակի բանուկ անկիւններէն մէկուն վրայ, Աւետիս Չագըճեանը Primus վաճառանիշով խոհանոցի օճախի, ռատիոներու, եւ շուէտական ուրիշ ապրանքներու ներկայացուցչական մեծ վաճառատուն ունէր:
Շէնքին ճակատի վերի մասին վրայ, գիշերները վառող-մարող գունաւոր լոյսերով ծանուցումներ կ՚երեւային, որոնց մէջ տիրական դիրքով Continue reading “Պարոն Արտաշէսը”

«Հունա Ալ Գահիրա»

Կարօ Պօհճալեան

Հին թաղերու փողոցներուն մէջ, աղմկոտ սրճարաններէն եկող ռատիոյի խօսնակներու բարձր ձայնը, երբեմն ընթացիկ յայտագիրը յանկարծ կ՚ընդմիջէր եւ՝ «Հունա ալ Գահիրա» ըսելով ունկնդիրներուն կը յիշեցնէր, որ կայանի ձայնային սփռումը Եգիպտոսի մայրաքաղաք Գահիրէէն կը կատարուէր: Continue reading “«Հունա Ալ Գահիրա»”