Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
ՆԱԶԱՆ Ա.
Դուռը զարնուեցաւ, յետոյ դռան զանգակին ձայնը լսուեցաւ, ապա դարձեալ դռան վրայ ձեռքի դանդաղ հարուածներ լսուեցան։
— Աղջի՛կս, դուռը բաց, մէկը կայ դռան ետին, — բարձրաձայն ըսաւ մայրս ներսի սենեակէն։
Դռան մէջտեղի փոքր ապակի պատուհանէն կնոջ մը գլխու շուքը կ՚երեւար։ Continue reading “Երէ՞կ էր, թէ՞ այսօր”
Մասարայի ատեն է։ Մասարան հնձանն է, ուր խաղողէն ռուպ կը պատրաստուի։ Այգեկութքը Քեսապի շրջանին մէջ կը կատարուի սեպտեմբերէն սկսեալ ու մինչեւ գինին մթերելը հոկտեմբերի կէսը կը հասնի։ Մայրս կ՚ըսէր, թէ ես մասարայի ատեն ծնած եմ, օր ու ամիս չէր յիշեր: Հայրս գինիի խաղողը քամեր դրեր է կարասներուն մէջ. լուր տուեր են, թէ մանչ զաւակ ունեցար: Գինին կը նուիրէ օգնականներուն Continue reading “ՓԸՐՓՕ՜Ր… ՓԸՐՓՕ՜Ր…”
Հօրս նպարավաճառատունը կը գտնուէր Գահիրէի բանուկ փողոցներէն Ապտ Էլ-Ազիզի վրայ, որ կը ճիւղաւորուէր Աթապա հրապարակէն. Գահիրէի ամենէն կեդրոն վայրերէն մէկն էր։ Այդ հրապարակը նաեւ ունէր հրշէջներու ամենէն մեծ կայարանը, հանրակառքերու կեդրոնը, նամակատան մայր գրասենեակը, կեդրոնական ժամացոյցը եւ այլն։
Հայրս իր խանութը կը պահէր միշտ մաքուր, կոկիկ եւ հրապուրիչ։ Continue reading “Հօրս խանութը եւ իր յաճախորդները”
Երեք էին անոնք՝ Քնարը, Արշալոյսը եւ Յասմիկը՝ մայրս եւ իր քոյրերը, որոնք սարդերու նման իրենց ամենօրեայ ոստայնները՝ ձեռագործերը կը հիւսէին։ Անշուշտ չմոռնամ նշել ասոնց վարպետը մայր իշխանութիւն Եղիսաբէթ մեծ մայրս էր, որուն ձեռքերն ալ բնաւ դադար չունէին։ Ան ընտանիքի մեծն էր, բոլորին փափաքները սիրով եւ արագ կատարողը։
Այո, մեծ մօրս «մէյտանի» տունը կարծես կը նմանէր գոյն-գոյն թելերու, Continue reading “Մեր տան ասեղնագործող ոսկի ձեռքերը”
Աթապայի հրապարակի բանուկ անկիւններէն մէկուն վրայ, Աւետիս Չագըճեանը Primus վաճառանիշով խոհանոցի օճախի, ռատիոներու, եւ շուէտական ուրիշ ապրանքներու ներկայացուցչական մեծ վաճառատուն ունէր:
Շէնքին ճակատի վերի մասին վրայ, գիշերները վառող-մարող գունաւոր լոյսերով ծանուցումներ կ՚երեւային, որոնց մէջ տիրական դիրքով Continue reading “Պարոն Արտաշէսը”
Հին թաղերու փողոցներուն մէջ, աղմկոտ սրճարաններէն եկող ռատիոյի խօսնակներու բարձր ձայնը, երբեմն ընթացիկ յայտագիրը յանկարծ կ՚ընդմիջէր եւ՝ «Հունա ալ Գահիրա» ըսելով ունկնդիրներուն կը յիշեցնէր, որ կայանի ձայնային սփռումը Եգիպտոսի մայրաքաղաք Գահիրէէն կը կատարուէր: Continue reading “«Հունա Ալ Գահիրա»”
Նախորդ օրէն կը սկսէր մեծ պատրաստութիւնը։
Գրտնակը, ալիւրը, մանրուած սոխը, աղն ու պղպեղը՝ այսինքն գործածուելիք միջուկը, բացի միսէն, եւ փուռի ամենամեծ ափսէները սառնարանէն եւ պահարաններէն դուրս կը հանուէին։ Մայրս կը հեռաձայնէր Յասմիկ մօրաքրոջս եւ նախապէս կը պատուիրէր. «Յասմի՛կ, վաղը առաւօտ կանուխ եկուր, չուշանա՛ս, ամեն ինչ պատրաստած ենք, կանուխ եկուր, որպէսզի եփելն ալ կանուխ Continue reading “Եղիսաբեթ մեծմայրիկիս գրտնակը”
Եղանակը գարուն էր, բայց անապատէն փչող մարտ ամսուան Խամսինի հովերը դեռ չէին սկսած:
Կային օրեր, երբ գարունը տարուան եղանակներու բեմին վրայ, երբեմն հովերու նոր պարեր կը սկսէր եւ դաշտերու բոյսերուն վրայ ալ ձրի զօրաւոր հով ու առատ արեւ կը բաժնէր:
Բայց այդ տարին դպրոցի մեր զբօսանքի ժամերուն, հովերը բակին մէջ դեռ թեթեւ կը փչէին եւ Աղա Կարապետ Գալուստի կիսանդրիին առջեւի մանուշակներուն գլուխներն ալ մեղմօրէն կը շոյէին ու մասնաւոր Continue reading “«Ընթերցուածս Առակաց» եւ Խաւարման գիշերը”
[…] հասանք նաւի առաջը, որի տախտակամածները լցուած էին կանանցով ու այրերով։ Գլխարկներ, թաշկինակներ կը ճօճուէին օդի մէջ մեզի նշան տալով եւ երգերը կը հասնէին «Մեր Հայրենիք»ի եղանակով։
Ակնունին գիտէր երբ պէտք էր երեւալ։ Մենք նաւ բարձրացանք եւ նաւը շարժեցաւ:
* * *
Պոլսոյ հայութիւնը ընտիր հասարակութիւն էր: Անոր միջինը բարձր էր մայրաքաղաքի բոլոր ժողովուրդներէն։ Անոր հետ կը մրցէր յոյնը եւ հրեան, որոնք թէեւ թուրքերէն եւ միւսներէն առաջ կ՚երթային, բայց չէին հասնիր հայերուն: Հայերը իրենց ներկայութիւնը զգալի կը դարձնէին Continue reading “Նաւապտոյտը”
Այնճար, 15 փետրուար 1954
Սիրելի ընթերցող՝
Որպէսզի կարողանաս ճիշդ պատկերացնել, թէ ո՞ւր եւ ինչպէ՞ս տեղի ունեցաւ Պետիկի ծնունդը, նախ պէտք է որ նկարագրեմ մեր բնակարանը: Երբ Այնճար գիւղաւանը կառուցուեցաւ, իւրաքանչիւր ընտանիքի տրամադրուեցաւ չորս հարիւր քառակուսի մեթր հողի վրայ կառուցուած շուրջ քսան քառակուսի մեթր սենեակ մը եւ դուրսը՝ փոքր արտաքնոց մը: Նոյն սենեակը կ՚օգտագործուէր թէ՛ իբրեւ հիւրանոց ու Continue reading “Միւս Պետիկը — Պետրոս Հերեան (1954-1987)”