Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
Դպրոցական
տարիներուս
գրիչը շատ կը սիրէի.
մելանի բոյրը կը մղէր զիս
Հոտուըտալու զայն յաճախ.
գրիչը
այն ժամանակ
չափահաս ուսանողներու կալուածին պատկանող
սեփականութիւն կը համարէի։
Հիմա,
ամեն անգամ
գրենական պիտոյքներու խանութ մը երբ այցելեմ,
ես ինծի կ՚ըսեմ,
թէ գրիչն ու կաղամարը
ինչպէս մեր դպրոցի մեծահասակները
անրջաբոյր պատկերի մը խորքերուն մէջ մնացին։
Հիմա,
երբ կը գրեմ
բառերը կը հոտոտեմ։
Կեանքի 84-րդ տարում, 27 ապրիլին, վախճանուել է ամերիկահայ ճանաչուած գրող, հրապարակախօս, անգլերէն լեզուի և գրականութեան պրոֆեսոր Փիթեր Սուրեանը: Ծնուել է Բոստոնում, մեծացել Նիւ-Եորքում, բնակուել է նաեւ Եւրոպայում: Աւարտել է Հարվարդի համալսարանի ռոմանական լեզուների բաժինը՝ տիրապետելով անգլերէն, ֆրանսերէն, իսպաներէն, գերմաներէն լեզուներին: Փիթեր Սուրեանն ակտիւօրէն մասնակցել է Հայրենիքի և Սփիւռքի գրական-մշակութային կեանքին՝ եղել է «Արարատ» ամսագրի խմբագրական խորհրդի անդամ, «Անահիտ» գրական մրցանակի ժիւրիի անդամ, Կոլումբիայի համալսարանի Հայկական կենտրոնի տնօրէնների խորհրդի անդամ: 2010 թ. դասախօսութիւններով հանդէս է եկել հայաստանեան մի շարք բուհերում: Հեղինակ է բազմաթիւ պատմուածքների, երեք վէպերի՝ «Միրի» (Miri, 1957), «Լաւագոյնը եւ վատթարը ժամանակներից» (The Best and Worst of Times, 1961) եւ «Դարպաս» (The Gate, 1965), ինչպէս նաեւ էսսէների, գրաքննադատական և վերլուծական յօդուածների (մասնաւորապէս, նուիրուած Վիլիամ Սարոյեանի եւ Ֆրանց Վերֆելի ստեղծագործութեանը): Հայաստանում հայերէն լոյս են տեսել Փ. Սուրեանի մի քանի ստեղծագործութիւններ, այդ թւում՝ «Ընթրիք օտարների հետ» պատմուածքների ժողովածուն (2010), «Դարպաս» (2011), «Միրի» (2013) վէպերը և «Սպասումի մէկ դար» (2015) էսսէների ժողովածուն: «Լաւագոյնը եւ վատթարը ժամանակներից» վէպի շնորհանդէսը տեղի է ունեցել նրա մահից մէկ շաբաթ առաջ, Աւ. Իսահակեանի անուան գրադարանում: Փիթեր Սուրեանը արժանացել է ՀՀ մշակոյթի նախարարութեան ոսկէ մեդալի և Սփիւռքի նախարարութեան «Վիլիամ Սարոյեան» մեդալի:
(«Գրական թերթ»)
Հեղինակներէն կամ հրատարակիչներէն, այլեւ բարեկամներէ շնորհակալութեամբ ստացած ենք Հորիզոնի, Հորիզոն գրականի կամ աւագ խմբագրի անունին՝ Continue reading “ՍՏԱՑՈՒԱԾ ԳՐՔԵՐ — ՄԱՅԻՍ 2017”
Սիրելի ընթերցող,
«Հորիզոն գրական»ի Ապրիլի թիւի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս կապին։
Բարի ընթերցում։
Պատերազմը կարծես թէ լռել էր կամ էլ՝այդպէս էր թւում…25 տարի առաջ…
Խոնաւ նկուղներից մէկիկ-մէկիկ դուրս էին գալիս մանուկներ, աչքերում՝ արեւի եւ լոյսի փափագ: Նրանք վախուորած դեպի երկինք էին նայում ու մտածում՝ յանկարծ օդում ինչ-որ «թռչող բան» չյայտնուի: Այնտեղ՝ նկուղում, նրանց ամիսներ շարունակ սաստում էին. «Յանկարծ դուրս չգաք, օդում շատ մեծ թռչուններ կան, նրանք մանուկներ են գողանում»: Continue reading “ՀԵՔԻԱԹՆԵՐԸ ՄՆԱՑԻՆ ՀԵՌՒՈՒՄ ԿԱՄ՝ ՄԱՆԿՈՒԹԻՒՆ, ՈՐ ՉՄԱՆԿԱՑԱՒ…”
Սիրելի, շա՜տ սիրելի Ժագ Յակոբեան,
Ձեր անցած գրեթէ հարիւր տարիներու ընթացքին դուք հարիւր անգամ ապրեցաք տարուան չորս եղանակները. հետեւաբար կը հաւատանք եթէ ըսէք մեզի թէ, տարին միայն չորս եղանակ չունի, այլ՝ քառասուն, եւ այդ քառասունին երեսունինըն հայո՛ւն համար կը ստեղծուի։ Continue reading “Բանաստեղծին, որ փառաւորեց հայ գրականութիւնը եւ Աստուած փառաւորուեցաւ իրմով”
—Բարե՛ւ, հայելի՛:
—Ինչպէ՞ս ես:
Այդ առաւօտ շատ աճապարանօք էր երեւի: Նոյնիսկ չանդրադարձաւ, թէ որքա՜ն յոգնած ու կքած է: Նկատեցի՞ր՝ ինչպէ՛ս երեսը կը լուար. արա՛գ, վայրենաբա՛ր…: Ափերուն մէջ պա՛ղ ջուրը կը հաւաքէր ու կը հարուածէր դէմքին, նկատեցի՞ր: Ան երեսը չէր լուար…: Յետոյ, տեսա՞ր ինչպէս ձեռքերը կռթնեցուց մարմարեայ քարին վրայ, երկա՜ր շունչ մը քաշեց ու վիզը կամա՜ց մը վեր հանեց: Երբ դէմքը քեզի հանդիպեցաւ, երկվայրկեան մը դիտեց դէմքէն վար հոսող պաղ ջուրին եւ տաք ու աղի արցունքներուն կաթիլները ու հեռացաւ…: Continue reading “ՀԱՅԵԼԻ”
2015-ի աշնան լոյս տեսաւ դերասանուհի, բեմագիր եւ բեմադրիչ Աննի Ռոմանի «Հայաստանցի մեծ մայրիկս» հատորը (Anny Romand, Ma grand-mère d’Arménie, éd. Michel de Maule, Coll. Je me souviens. 2015. 123pp)։ «Հորիզոն գրական»-ի ընթերցողներու ուշադրութեան կը յանձնենք անոր ներածականը՝ Հորաս Էնգդալի կողմէ, ինչպէս նաեւ յուշավէպէն հատուածներ, թարգմանութեամբ մեր աշխատակից Գրիգոր Ջանիկեանի։ Continue reading “«ՀԱՅԱՍՏԱՆՑԻ ՄԵԾ ՄԱՅՐԻԿՍ»”
ՍԵԴԱ ԳԱՆՏԱՀԱՐԵԱՆ
Գիրքերը ձեր միտքի նաւերն են, որ կը ճանապարհորդեն ժամանակի ալիքներու վրայով
եւ զգուշաբար կը տանին իրենց թանկագին բեռը սերունդէ սերունդ։
Սիրելի պրն Հոթոյեան, սրտաշարժ ուրախութեամբ ստացայ եւ կարդացի «Մայրամուտի ցոլքեր» գիրքդ։ Մանաւանդ ես զիս երջանիկ համարեցի՝ գիրքին յառաջաբանը գրելու պատուին արժանանալուս համար։ Հազար պատիւ Ձեզի՝ մօտաւորապէս 90-ամեայ ճանապարհորդ։ Ձեր կեանքը դեռ մոմի պէս լոյս կու տայ, որ մեր սիրելի հայ ժողովուրդին մշակոյթը յաւերժ պահպանուի։ Continue reading “ՄՏԱԾՈՂ ՄԱՐԴՈՒՆ ՄԻՏՔԸ ՄԻՇՏ ԱՆՎԵՐՋ Է”
Զաւէն Պիպեռեանի «Անկուտի սիրահարներ»-ը՝ 55 տարի վերջ, դարձեա՛լ մեզի հետ… Առանց կորսնցուցած ըլլալու իր թարմութիւնն ու այժէականութիւնը։ Continue reading “Զաւէն Պիպեռեան, «Անկուտի սիրահարներ»”