Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
Պատմուածքներ
Քանի մը օր ետք մենք ալ պիտի ունենանք Արարատին հետ ընտանեկան լուսանկարներու մեր հաւաքածոն: Հինգշաբթի առտու Հայաստան պիտի երթանք: Երեկոյեան արդէն Յաղթանակի այգիին դիմաց կը շարուինք ու առաջին նկարը հոն կը լուսանկարուինք: Երկրորդ նկար մը Կասկադի աստիճաններէն իջած ատեննիս եւ անպայման Արցախի ճամբուն վրայ, Խոր վիրապ կը հանդիպինք, եկեղեցւոյ շրջափակին մէջ քով քովի կը նստինք ու «Հայեացքնիս դէպի Մասիս» վերնագրով նկար մըն ալ հոն կը նկարուինք: Continue reading “ԿԸ ՅԻՇԵ՞Ս, ՄԱՍԻՍ”
Հազուադէպ է, երբ գրողի մը ծննդեան 100-ամեակը կը նշենք իր ողջութեան, աւելի հազուադէպ երբ ան կը մասնակցի իր յոբելեանի նշումին իր կոչումի՛ն վայել ձեւով՝ բանաստեղծութեամբ, որ կու տանք կողքին։ Իսկ բանաստեղծ, արձակագիր, թատերագիր Ժագ Ս. Յակոբեանի 100-ամեակին առթիւ վերընթերցելով իր կենսագրականը, չենք կրնար զուգահեռ մը չգծել այդ անդաստանական կենսագրականին եւ իրեն տարեկից յետ-եղեռնեան մեր իրականութեան միջեւ, որ լաւագոյնս արտայայտած էր ինքը՝ գրողը, աւելի քան կէս դար առաջ հրատարակուած «Կռունկը կը կանչէ» թատերախաղով։ Ստորեւ կը ներկայացնենք այդ կենսագրականը, ընթերցողէն խնդրելով որ անոր հետեւի քարտէզի օգնութեամբ։ Continue reading “Ժագ Ս. Յակոբեան՝ 100 տարեկան”
(Անահիտ ԹՈՓՉԵԱՆ — Դիմանկարի փորձ 70-ամեակի առթիւ)
Արուեստագետը նա է, ով իր հետքն է թողնում ժամանակի մէջ: Բայց առաւել երջանիկ է նա, ով իր դրոշմն է դնում իր ապրած ժամանակի վրայ:
Տարբերութիւնն այս երկուսի միջեւ էական է. վերջինն էլ առաջինի պէս օժտուած է Աստծուց, բայց աւելի առատօրէն, բազմակողմանի ու անսպառ, եւ եթէ առաջինի թողած հետքը մշտահոս ժամանակի հետ կարող է խամրել կամ նոյնիսկ ջնջուել, ապա երկրորդի ներկայութիւնն իր ժամանակի մէջ մնալու է անջնջելի, քանզի նա եղել է իր ժամանակաշրջանի հոգեւոր կառոյցի շինարարներից մէկը: Continue reading “ՆԱ ԻՐ ԴՐՈՇՄՆ Է ԴՐԵԼ ԺԱՄԱՆԱԿԻ ՎՐԱՅ”
(Անահիտ Թոփչեանի ծննդեան 70-ամեակին առիթով)
Սիրելի՛ ընթերցող,
Այն ինչ որ թուղթին պիտի յանձնեմ քանի մը անգամ պատմած եմ տարբեր առիթներով, ընդ որում նաեւ Անահիտի եւ Ալիքի ներկայութեան Պէյրութի մեր տան մէջ: Կ՚ենթադրեմ որ Անահիտի ծննդեան 70-ամեակը լաւագոյն առիթն է գրի առնելու մեր ծանօթացման այս տարօրինակ պատմութիւնը: Continue reading “Կեանքի մէջ՝ կը խաղայ, բեմի վրայ կ՚ապրի՛”
Օթոստրատին վրայ, հակառակ ուղղութեամբ, նկատեց դէպի կանգառ յառաջացող օթոպիւսը: Պէտք է աճապարէր, կանգառ հասնէր, հակառակ պարագային, ամբողջ երկար ժամ մը պիտի սպասէր յաջորդին ժամանման…
Աշխատավայրէն իրեն բախտակից, գաղթական բանուորուհիի մը հետ դուրս եկան, աշխատանքային երկար օր էր: Մեծ էր թիւը գաղթողներուն, աշխատանքի դիմողներ շատ էին, ընդունուողները բախտաւոր կը համարուէին: Ինք փորձ-քննութեան յաջորդ օրն իսկ հրաւիրուեցաւ, կարի աշխատանոցի մէջ երկար տարիներ աշխատած էր.. հետեւաբար բախտաւորներու փաղանգին մաս կը կազմէր: Continue reading “«Օթոստրատ»ը”
Այդ օրերուն օգոստոս էր եւ երեւանեան օգոստոս ու երկինքը բաւական բարձր ջերմութեամբ կը ժպտար։ Ու ինչ մեղքս պահեմ, կ՚ուզէի այդ օրն ալ չծուլանալ եւ մտովի վերանորոգուիլ։ Թէեւ մայրաքաղաքի մեծ եւ յայտնի գրադարաններն ու գրախանութները կարգով այցելած էի, սակայն առիթով մը երեւանաբնակ աշակերտուհիներէս Մատլէնէն խնդրած էի, սանկ, քանի մը «անանուն» գրադարաններն ալ այցելել։ Անկեղծօրէն կ՚ուզէի միշտ լսել հայ գիրքին ձայնը։ Իրապէս, որ հայրենիքի կարօտիս կողքին, ընթերցումի սէրս ալ հետս Հայաստան բերած էի։ Եւ այդ օր մուրազիս հասած էի։ Continue reading “Մէկ ծաղիկով ալ գարուն կու գայ”
1940-ական թուականներուն Հալէպի բնակարաններուն մեծամասնութիւնը սահմանափակ յարմարութիւններով օժտուած էր, ու բաղնիքները հեռու էին գործնական ըլլալէ. լոգնալու համար անհրաժեշտ էր օճախին վրայ խոշոր կաթսաներու մէջ ջուր տաքցնել, ապա «բաղնիք» համարուած փոքր խուցի մը մէջ մայրեր իրենց փոքրերը ցած, անթեւ աթոռակի վրայ նստեցնելով՝ կ՚օճառէին անոնց Continue reading “ԱՐԵՒԵԼԵԱՆ ԲԱՂՆԻՔ”
Սեդրակ ուրախ էր։
Չորս օր առաջ թոշակի ելած էր, երեսուն երկար ու ձիգ տարիներ մետաղագործական հսկայ արտադրամասին մէջ շաբաթական հինգ օր տքնելէ ետք։ Փոքրիկ հանդիսութիւն մը, նուէր մը (թանկարժէք ժամացոյց մը), յուշատախտակ մը… եւ մանաւանդ ամեն ամիս կոկիկ թոշակի մը հեռանկարը։
Դեռ առոյգ էր Սեդրակ, վաթսունը նոր թեւակոխած։ Տակաւին ամբողջ կեանք մը ունէր առջեւը։ Տարիներ շարունակ երազած էր այս օրը։ Հազիւ պատանեկութենէն դուրս եկած, նետուած էր կեանքի ասպարէզ, ինչպէս գրոց-բրոցները կ՚ըսէին, եւ անընդհատ վազած էր։ Ի՜նչ գործ ըսես, որ չէր ըրած. աշկերտութիւն երկաթագործի մօտ հոն՝ Հալէպ, բանուորութիւն՝ Պէյրութ ապա Գանատա, քշած էր թաքսի՝ ինչպէս բոլոր նորեկները, յետոյ կրցած էր մտնել այդ գործարանը, որուն զուգահեռ պահած էր թաքսին, մէկ արտօնագիրը երեքի վերածած ու վարձու տուած, բացած էր թաղային մանր խանութ, կուտակած էր բաւական կարողութիւն… Զուգահեռ՝ կազմած էր ընտանիք, կին եւ երկու երեխայ, որոնց ուսման համար ոչինչ խնայած էր։ Կրցած էր սեփական տուն ունենալ, երկու անգամ փոխած էր զայն՝ աւելի մեծը գնելով։ Վերջին տունը չէր գնած, այլ անցեալ տարի գետի ափին կառուցել տուած էր՝ լայն, ընդարձակ, ուր ամառները պիտի հաւաքուէին իր ընկերներն ու ազգականները եւ իր սիրտը պիտի փառաւորուէր։ Continue reading “Բադերը երեքն էին”
Ողջ մնայ «Կուկըլ մափ»-ը: Անոր շնորհիւ տասը րոպէ քալելէ ետք հասանք Ինսպրուկի(*) այն պարտիզակը որուն կեդրոնը Հայոց ցեղասպանութեան յիշատակին հայկական գեղեցիկ խաչքար մը տեղադրուեցաւ 2016-ին: Քանի մը երկվայրկեան լուռ ու խորունկ հայեացք մը նետեցինք յուշարձանին, տակը գրուած գերմաներէնով յուշագրութիւնը կարդացինք, ետեւը երեւցող հրաշալի Ալպեան լեռնաշղթաներուն գեղեցկութիւնը գովերգեցինք ու նկատեցինք որ անոր շրջակայքը նստարաններ կան: Continue reading “Յուշանկար”
Մութ ու ցուրտ տարիներէն…
Առաջին երկու շաբաթը բրինձը խառնելով կ՚եփէի: Մէկ գաւաթ պարսկական բրինձին երկու գաւաթ հայկական ջուր, Լիբանանէն բերած «մաժի քիւպ» մը մէջը կը նետէի, մի քանի տեսակ Հալէպի համեմունք եւ անպայման Այնճարէն հետս բերած, մայրիկիս չորցուցած «նանէ»ի (անանուխ) փոշիէն քիչիկ մը վրան կը ցանէի: Հալէպահայերը կ՚ըսէին «նանէ»ն բրինձին հետ չ՚երթար, պարսկահայերը կը պնդէին թէ բրինձին հետ ամեն ինչ կ՚երթայ: Ես ալ համոզուած էի որ «նանէ»ն ամեն ինչի հետ կ՚երթայ ու ձեռքիս գործը կ՚ընէի: Յետոյ կը սկսէի խառնել մինչեւ որ ջուրը քաշուի: Ամենալաւ օրերուն մէջը ստեպղին մըն ալ կը մանրէի: Այդ օրերուն ստեպղինով փիլաւը մեր խորովածն էր: Continue reading “Գիրք ու բրինձ”