Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
Մեր գիւղին մէջ բոլոր հարսերը կը վերանուանուէին, ինչպէս մեր եկեղեցւոյ հայրերը: Աղջկական անունը կը մերժուէր՝ կը տրուէր հայրական մականունը, Մանճիկոնց Ովսաննան կ՚ըլլար Մանճա, Չիւրկենց Սաթենիկը՝ Չիւրկեկ, Գազենք Ծաղկանը՝ Գազլի, Կարմիրկոնց չեմ գիտեր ինչը՝ Կարմրուկ, եթէ դրսեցի էր՝ Սիվտիցի, Ուրֆացի, Continue reading “ՓԼՈՂ ԴՊՐՈՑՆԵՐԸ — Գ.”
Մեր ամենէն շատ սպասած պահը երգեցողութիւնն էր, որ ալ, չէինք գիտեր, թէ ե՞րբ պիտի գայ եւ մանաւանդ ի՞նչ երգով պիտի սկսի. ատիկա կախեալ էր, թէ ո՞ր դպրոցը կը սկսի նախ. Միացեալը սովորաբար առաջինը կ՚ըլլար, եւ դասարան կը խուժէր անոնց երգը.
— Արիւնոտ դրօշ վեհ Դաշնակցութեան… Continue reading “ՓԼՈՂ ԴՊՐՈՑՆԵՐԸ — Բ.”
Գիւղին այդ կեդրոնական թաղը, ուր շատ էին տուները, մեզմէ՝ մեր ընտանիքէն բացի ուրիշ բնակիչ չունէր:
Իմ ծննդեանս տարին այդ տարածքին մէջ գտնուող տուներու շարքերը չորսէն աւելի եղած էին` Կուվճենց, Քորքենց, Մինասկոնց, Լրջենց… Իրարու թեւ մտած կամ մէկը միւսին թեւին տակ ծուարած, մէկը միւսին մէջքին ոտք դրած տուներու շարքեր էին ասոնք, որոնց դուռն ու մէկ-երկու պատուհանը միշտ արեւմուտքին կը նայէին. Continue reading “ՓԼՈՂ ԴՊՐՈՑՆԵՐԸ”
Տասնվեց տարի անց, առաջին անգամ մտնում եմ այն բնակարանը, ուր վերջին անգամ եղայ դեկտեմբերեան անհաւատալի ձիւնառատ օրը, երբ Հրանտ Մաթեւոսեան Մեծին հրաժեշտ էինք տալիս: Հրանտ Մաթեւոսեանի այրու՝ Վերժինէ Մովսիսեանի հետ պայմանաւորուել էինք զրուցել անցած-գնացած օրերից, սիրոյ իրենց պատմութիւնից, Հրանտի կեանքի փակ ու բաց էջերից, նրանց ապրածի առասպելներից, իրականութիւնից, Վարպետի վերջին ժամերից եւ այսպիսի զրոյց, կարծես թէ, առաջին անգամ էր լինելու: Continue reading “«Հրանտն էնքա՜ն կուլ գնացող էր ամենքին…». Վերժին Մովսիսեան”
ԵՐԱԶԱՅԻՆ ՅՈՒՇԵՐ ԵՐԱԶԱՅԻՆ ՀԱԼԷՊԷՆ
1940-կան թուականներուն Հալէպի մէջ հայերէն դասագիրք վաճառող գլխաւոր 3 գրախանութներ գոյութիւն ունէին։ Ամենէ ճանչցուածը Կիւլէսէրին գրախանութն էր, որ շնորհիւ իր ունեցած առանձնաշնորհեալ դիրքին հայ նախակրթարաններուն մօտ, Ս. Քառասուն Մանկանց եկեղեցւոյ մուտքին ճիշտ դիմաց՝ եւ իր ունեցած գիրքերու բազմազանութեան, կը գոհացնէր հայ աշակերտութեան բոլոր պէտքերն ու պահանջները։ Continue reading “«ԷՐԻԿ-ԿՆԻԿ»”
Առաջին յիշողութիւններս շատ կանուխէն են։ Հալէպի ճեմարանի գրասեղաններուն առջեւ դեռ պարմանուհիներ՝ «Արեւելք» օրաթերթին մէջ, Ապրիլ 24-ի առթիւ լոյս տեսած իր յօդուածին առաջին փիլիսոփայական տողը գրաւած էր մեր ժպիտը եւ ուշադրութիւնը։ «Ապրիլ 24։ Կեանքի թէ մահուան օր։ Թերեւս կեանքի, թերեւս մահուան»։ Յետոյ իր զանազան գրքերու հրատարակութեան առիթով, այցելութիւններ Թորոնթօ, շնորհանդէսներ եւ քննարկումներ։ Հանդիպում Վենետիկի մէջ, ապա քանի մը անգամ Փարիզի մէջ եւ վերջապէս յաճախակի հանդիպումներ Երեւանի եւ Ուշիի մէջ, իր «Երկերու լիակատար ժողովածու»-ի հրատակութեան առիթով Հայաստան զանազան այցելութիւններուն ընթացքին։ Հակառակ որ առողջական խնդիրները ակնյայտ էին, մահը եղաւ անակնկալ։ Կրկին Հայաստան այցելելու ծրագիրներ կը մշակէր, նոյն «Ժողովածու»-ի վերջին հատորի հրատարակութեան առիթով, երբ նախախնամութեան այլ ծրագիրները խափանեցին իր մտադրութիւնը։ Continue reading “ՄՈՎՍԷՍԻՆ ժԱՌԱՆԳՈՒԹԻՒՆԸ — ՄԱՀՈՒԱՆ Ա. ՏԱՐԵԼԻՑԻՆ ԱՌԹԻՒ”
Մայիս 30-ին չարութիւն ըրե՞ր էի։ Ո՛չ։
Յիշատակումի տօնին առթիւ ամերիկեան դրօշակի գոյներով գլխարկ-մլխարկ դրած՝ շքերթի մասնակցե՞ր էի։ Ո՛չ։
Խանութէ խանութ վազվզե՞ր էի բացառիկ զեղչերէն օգտուելու։ Անշուշտ ոչ։ Continue reading “ՑԱՒԸ՝ ՄԷԿԷՆ ՏԱՍԻ ՄԻՋԵՒ”
—Հելմութ:
Այսպէս ներկայացուց ինքզինք տեղացի բարեկամի մը ճամբով Գահիրէի գործատեղիս եկած գերմանացին: Եկած էր «լիբանանցի» ոսկերիչէ մը կնոջ համար մատանի մը գնելու: Continue reading “ՊԱՏՃԱՌԸ”
Քանի մը օր ետք մենք ալ պիտի ունենանք Արարատին հետ ընտանեկան լուսանկարներու մեր հաւաքածոն: Հինգշաբթի առտու Հայաստան պիտի երթանք: Երեկոյեան արդէն Յաղթանակի այգիին դիմաց կը շարուինք ու առաջին նկարը հոն կը լուսանկարուինք: Երկրորդ նկար մը Կասկադի աստիճաններէն իջած ատեննիս եւ անպայման Արցախի ճամբուն վրայ, Խոր վիրապ կը հանդիպինք, եկեղեցւոյ շրջափակին մէջ քով քովի կը նստինք ու «Հայեացքնիս դէպի Մասիս» վերնագրով նկար մըն ալ հոն կը նկարուինք: Continue reading “ԿԸ ՅԻՇԵ՞Ս, ՄԱՍԻՍ”
(Անահիտ Թոփչեանի ծննդեան 70-ամեակին առիթով)
Սիրելի՛ ընթերցող,
Այն ինչ որ թուղթին պիտի յանձնեմ քանի մը անգամ պատմած եմ տարբեր առիթներով, ընդ որում նաեւ Անահիտի եւ Ալիքի ներկայութեան Պէյրութի մեր տան մէջ: Կ՚ենթադրեմ որ Անահիտի ծննդեան 70-ամեակը լաւագոյն առիթն է գրի առնելու մեր ծանօթացման այս տարօրինակ պատմութիւնը: Continue reading “Կեանքի մէջ՝ կը խաղայ, բեմի վրայ կ՚ապրի՛”