Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
Շարունակուած նախորդ թիւէն
Ասոնք կը ներկայացնեն այնպիսի կառոյցներ, որոնցմէ ի բաց կը ձգուին, առհասարակ անվարժութեան, իսկ շատ յաճախ ալ անուշադրութեան ու մոռացութեան բերումով այնպիսի տարրեր, որոնք անհրաժեշտ են խօսքի ճիշտ ձեւաւորումին ու ընկալումին: Continue reading “Սակաւաբանութիւն (Գ.)”
Շարունակուած նախորդ թիւէն
Աշխարհաբարը պարզացուց կարգ մը այլ կառոյցներ ես. բաղդատել՝
— Երգէ թռչուն ի վերայ ծառոյն:
Կ’երգէ թռչունը վրան ծառին:
— Յարուցեալ գնացից առ հայր իմ: Continue reading “Սակաւաբանութիւն (Բ.)”
Կը կոչուի նաեւ «նուազասացութիւն»:
Սակաւաբանութիւնը ոճաբանական այն յարատեւ ու համատարած օրէնքն է, որ խօսողը կը մղէ թօթափելու լեզուէն այնպիսի բաղադրիչներ, որոնք ենթադրաբար անհրաժեշտ չեն կամ իբր այդպիսին չեն ընկալուիր հաղորդակցութեան շղթային մէջ եւ առանց Continue reading “Սակաւաբանութիւն”
Ա. Ծառուկեանի «Թուղթ առ Երեւան»-ի հետեւեալ հատուածը իր կարգին կրկնութիւններու բարդ կծիկ մըն է՝ յանգերգի, նոյնասկիզբի ու նոյնավերջի ձեռնհաս համադրութեամբ մը, որ կը ցոլացնէ բանաստեղծին նոյնքան բարդ ու խռոված հոգեվիճակը. Continue reading “Կրկնաբանութիւն (Դ.)”
Նուազ խօսուն չեն հայերէնի գրաւոր փուլի հայթայթած օրինակները:
—«Եղիցի հաստատութիւն ի մէջ ջրոցդ եւ եղիցի մեկնել ի մէջ ջուրցդ» (Ծն., 1/6):
Օգտագործուած են ջուր գոյականի յոգնակիի երկու տարբեր սեռականները: Continue reading “Կրկնաբանութիւն (Գ.)”
Նահապետ Ռուսինեանի Կիլիկիա երգի ութեակները կը վերջանան նոյն յանկերգով՝
— «Ցանկամ տեսնել զիմ Կիլիկիա, աշխարհ, որ ինձ ետուր արեւ»:
Այստեղ մեզ հետաքրքրողը «Կիլիկիա, աշխարհ» զոյգն է:
Կիլիկիա յատուկ անունը առանձին շատ լաւ կը բացատրէ Continue reading “Կրկնաբանութիւն (Բ.)”
Կրկնութիւններու այս տեսակին կը հանդիպինք մասնաւորաբար թարգմանական գրականութեան մէջ, ուր թարգմանողը, անկախ իր համբակութենէն, աւելի կամ պակաս կ’իյնայ ազդեցութեանը տակ թարգմանած լեզուին, ըսենք՝ ֆրանսերէնին կամ անգլերէնին, որոնք այնպիսի լեզուներ են, որոնք պարտաւոր են անընդհատ կրկնելու ենթակայ ու յատկացուցիչ դերանունները հոն, ուր հայերէնը այդ Continue reading “Կրկնաբանութիւն”
Շարունակուած նախորդ թիւէն
Նախապէս մեր տեսած բոլոր աւելորդաբանութիւնները կ’իյնային պարզ նախադասութեան ծիրէն ներս: Ստորեւ պիտի տեսնենք բարդ նախադասութեան կազմին յատուկ աւելորդաբանութեան բաւական ատարածուն տարբերակ մը:
Այսպիսիներուն տիպարն է հետեւեալը՝ Continue reading “Աւելորդաբանութիւն (Ե.)”
Շարունակուած նախորդ թիւէն
«Որքան յօդը պակաս ըլլայ՝ նոյնչափ զօրաւոր, ազդու եւ հատու կ’ըլլայ խօսքը» («Քննական քերականութիւն», էջ 192/§ 532),—այս դատողութիւնը ընողը արեւմտահայերէնի մեծագոյն տեսաբանն ու իր ժամանակին Եւրոպայի մեծագոյն լեզուաբաններէն մէկն է:
Լեզուական աւելորդաբանութեանց շարքին իր ոչ-արհամարհելի տեղը Continue reading “Աւելորդաբանութիւն (Դ.)”
Շարունակուած նախորդ թիւէն
Նախորդ երկու յօդուածներով տեսանք աւելորդաբար գործածուող ու լեզուն աղարտող այլազան բառեր:
Կը շարունակենք հետեւեալներով.
Համար
Սա իր կարգին մակաբուծաբար կը մտնէ այնպիսի կառոյցներու մէջ, Continue reading “Աւելորդաբանութիւն (Գ.)”