ՆՈՐԱ ՊԱՐՈՒԹՃԵԱՆ
մահուան վախը հաճոյք մըն է մանկական
շնիկի պէս
իրեն տուած չարչարանքէս
չի գիտեր ուր խուսափի
եւ դեռ կ’ուզէ իմ խաղերուս տակ սմքիլ
հպատակիլ իրեն տուած ցաւերուս Continue reading “ՄԱՀՈՒԱՆ ՀԱՃՈՅՔԸ”
ՊԻՏԻ ՉԾՆԻ
ՆՈՐԱ ՊԱՐՈՒԹՃԵԱՆ
կը զարնուի կը զարնուի երկաթներուն ձողերուն
ու յուսահատ սիրտը կոտրած ծունկին վրայ կը կքի
կը կրկնէ
քանիերորդ անգամն է այս
չի համոզուիր
չի հասկնար Continue reading “ՊԻՏԻ ՉԾՆԻ”
ՀԱՅ ԹՐՔՈՒՀԻՆ
ԳՐԻԳՈՐ ՋԱՆԻԿԵԱՆ
Պատերազմն սկսուելուց՝ աւելի ճիշտ վերսկսուելուց յետոյ Աջափնեակի նորահաս հարեւանուհիները՝ Ցոլինէն ու Նռանէն, իրենց լքուած էին զգում: Քաղաքում հասակակից տղայ չէր մնացել: Ամենաճարպիկները ճակատ չգնալու-չզոհուելու համար ժամանակին արտասահման ու Ռուսաստան էին ճողոպրել, առողջական խնդիրներ չունեցողները զօրակոչուել էին. Երեւանում մնացել էին ակնոցաւոր հիւանդկախները: Հակառակի պէս Փարիզը, որ ոչ այնքան հեռաւոր տարիներին, նորաձեւութեան գունափայլ պարբերականներ թերթելիս անասելի հեռու էր թւում, անսպասելի մօտեցել, մերձեցել էր: Աջափնեակի Continue reading “ՀԱՅ ԹՐՔՈՒՀԻՆ”
Քաղցրիկ Պուրճ-Համմուտ – Բ –
ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ
ԱՐԱԲԵՐԷՆՍ
Արաբերէնը մեծ բացական էր մեր դպրոցներուն մէջ եւս, ուր միայն սկզբունքով գոյութիւն ունէր ան: Այս «սկզբունքով»-ը ըսելու խաբուսիկ ձեւ մըն է, որ որեւէ իմաստ եւ բովանդակութիւն չունէր: Դասացուցակին վրայ նշանակուած էր ան՝ ճիշդ է, դասագիրք մըն ալ ունէինք մեր պայուսակներուն մէջ՝ ա՛յդ ալ ճիշդ է, սակայն այս բոլորին իմաստը չէինք ըմբռներ: Մեզմէ առաջ այդ իմաստը չէին ըմբռներ իրենք՝ արաբերէնի ուսուցիչները, որ կրթական նախարարութիւնը կը տրամադրէր: Continue reading “Քաղցրիկ Պուրճ-Համմուտ – Բ –”
ԱՐՑԱԽԵԱՆ ԾԱԳՈՒՄՈՎ ԵՐԿՈՒ ԳՈՐԳԻ ՄԱՍԻՆ (Ա.)
ԱՇԽՈՒՆՋ ՊՕՂՈՍԵԱՆ
Պատմական գիտութիւնների թեկնածու,
ՀՀ մշակոյթի նախարարութեան մշակութային արժէքների փորձագիտական կենտրոնի գլխաւոր մասնագէտ։
ԱՄՓՈՓՈՒՄ
Հայոց գորգագործական մշակոյթի ուսումնասիրման հարցում կարեւոր նշանակութիւն ունեն Արցախում 1202 թ. գործուած «Եռախորան» եւ 1731 թ. գործուած «Գանձասար» հայատառ յիշատակարանով խորանաւոր գորգերը։ Դրանցից առաջինը պահւում է Վիեննայի արդիւնաբերութեան եւ արուեստի թանգարանում ու նուիրուած էր Սուրբ Հռիփսիմէին, իսկ երկրորդը՝ Երուսաղէմի Սուրբ Յակոբ հայոց եկեղեցու թանգարանում եւ նուիրուած է Աղվանից Ներսես III կաթողիկոսին։ Յստակ թուագրում եւ կատարման վայրի մասին տուեալներ ունեցող այս գորգերի գեղազարդման տարրերը բնորոշ են ոչ միայն պատմական Հայաստանի մի շարք գորգագործական կենտրոններին, այլ նաեւ հարեւան ու յատկապէս փոքրասիական գորգագործական կենտրոններին։ Այս առումով յատկապէս Continue reading “ԱՐՑԱԽԵԱՆ ԾԱԳՈՒՄՈՎ ԵՐԿՈՒ ԳՈՐԳԻ ՄԱՍԻՆ (Ա.)”
ԽՈԿՈՒՄՆԵՐ ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻԻ «ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵԱՆ»-Ի ՎՐԱՅ
ԳԱՌՆ
Դ.(*)
50
Դուն, Տէր, յաւերժ կը դիմես ինծի,
նոյնիսկ երբ ներկայ չեմ քեզի համար:
Դուն կը դիմես ինծի,
նոյնիսկ երբ կը կարծեմ,
թէ դուն բացակայ ես:
Դուն միշտ եւ առանց ձանձրանալու
եւ յոգնելու կը դիմես ինծի,
այլապէս պիտի դադրէի ըլլալէ:
Դուն է, որ զիս կը բռնես կեանքին մէջ
եւ կեանքին համար: Continue reading “ԽՈԿՈՒՄՆԵՐ ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻԻ «ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵԱՆ»-Ի ՎՐԱՅ”
Մայրիներու նախերգանք
ԹԱՄԱՐ ՏՕՆԱՊԵՏԵԱՆ
Մայրիներու շուքին տակ,
Բարակ աղջիկ մը խանդոտ, կը վազվռտէ հերարձակ.
Նորափթիթ հոգւոյն մէջ՝
Կոկոններ վառ, դողդողուն
Ու երազնե՜ր փողփողուն։ Continue reading “Մայրիներու նախերգանք”
ՅՈՒՆԻՍ 2020-ի թիւը
Սիրելի ընթերցող, «Հորիզոն գրական»ի յունիս 2020-ի թիւի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս կապին։
Բարի ընթերցում։
ԱՆՎԵՀԵՐ ՈՒ ԿԱՐԵՎԷՐ
ՎԵՀԱՆՈՅՇ ԹԵՔԵԱՆ
Այնքա՜ն խօսեցայ, այնքա՜ն աղօթեցի որ վերջապէս յայտնուեցաւ Աստուած. «Ի՞նչ կ՚ուզես, աղջիկս»,— ըսաւ։ «Մեզի խոստացած էք որ մահէն ետք աստեղերը պիտի գանք։ Բայց մենք կեանքը կը սիրենք։ Նոյին պէս ինը հարիւր տարի պիտի չապրինք։ Շատ-շատ հարիւր տարի սահմանած էք մեզի։ Հարիւրը ընդունուած սահմանն է, քիչեր կ՚անցնին սահմանը, բայց մեծամասնութիւնը կամայ-ակամայ մինչ այդ անդենականի ճամբուն մէջ կ՚իյնայ։ Ի՞նչ կ՚ըլլար, եթէ այսքան աղէտ ու արհաւիրք, հիւանդութիւն ու ողբ չսփռէիք մարդկութեան վրայ։ Եթէ հաւատանք որ Դուք էք տիեզերքի արարիչը, տէրն ու տիրակալը, եւ առանց Ձեր արտօնութեան “տերեւ մը իսկ չի շարժիր”, ահա եկեր եմ հասկնալու Թագաժահրին գոյութիւնը մեր կենսախայտ կեանքին մէջ։ Ունինք-չունինք մարմին մը եւ հոգի մը ունինք։ Այս համաճարակը մեր մարմնին խերը կ՚անիծէ, հոգին ալ մեր սիրելիներուն կը յանձնէ որպէսզի կսկծան եւ անոր հանգի՜ստը աղերսեն»։ Continue reading “ԱՆՎԵՀԵՐ ՈՒ ԿԱՐԵՎԷՐ”
Քաղցրիկ Պուրճ-Համմուտ – Ա –
ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ
ԴԵԼԼԱԼ ՊԵՏՐՈՍ
Մայիս 6-ի՝ Լիբանանի Նահատակաց տօնին առթիւ մեր թերթերէն մէկը գրած էր. «104 տարի առաջ Պէյրութի եւ Դամասկոսի մէջ կախաղան հանուեցան… արաբական զարթօնքի մունետիկները»:
Քմծիծաղով մը հարց տուի ես ինծի, թէ ո՞վ ինչ հասկցաւ, քանի մունետիկին ի՛նչ ըլլալը գիտցող մնացա՞ծ է, մանաւանդ մունետիկ տեսնող եղա՞ծ է այս սերունդին մէջ, եւ եթէ այո՛, հապա ո՞ւր եւ ինչպէ՞ս, քանի անոնք՝ մարդկային այդ տեսակը շատ երկար ատենէ ի վեր անհետացած է մեր առօրեայէն: Continue reading “Քաղցրիկ Պուրճ-Համմուտ – Ա –”