Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
Հայ արդի գրականութեան արձակ բանաստեղծութեանց ոսկեմատեանին մէջ իր անմահ տեղը ունի «Ստուերները» խորագրով խռովիչ էջ մը, որ կը պատգամէ հայոց սերունդներուն.
Գեղեցկութիւնները ծածկուած են ստուերներով. ստուեր կայ կեանքի ամէն երեւոյթի վրայ։
Արշալոյսները ստուերներու ծոցէն կը պատռին, ինչպէս շուշանները՝ կոկոններէն։ Continue reading “Հայոց սիզիֆեան երթին մեծատաղանդ երգիչը՝ Վահան Թոթովենց (1889-1937)”
1
Թէ ո՛րտեղից եւ ի՛նչպէս Յովնաթանը սովորել էր քանդակել՝ բոլորի համար մնաց գաղտնիք, բայց Յովնաթանը երկար էր աշխատել, բոլորից գաղտնի, յափշտակութեամբ եւ ներքին անիմանալի մղումով։
Նա տեսել էր եկեղեցում Քրիստոսի խաչելութեան արձանը, տեսել էր հրեշտակների արձաններ թեւերով եւ սեռի, փոքրիկ, վարդի կոկոնի նման թարմ նշաններով, տեսել էր նաեւ լերան քաղաքի հին ամրոցում կոտրտուած արձաններ, երբեմն գլուխներ՝ առանց մարմնի, երբեմն մարմիններ՝ առանց գլխի, որոնք բոլորն էլ հաւաքուած էին մի մութ սենեակում։ Կային արձաններ եւ ամրոցի պատերի եւ պարիսպների վրայ, բարձր, էլի կոտրտուած, աղճատուած վիճակում։ Continue reading “Յովնաթան որդի Երեմիայի”
բ. գ. թ., դոցենտ, Արցախի պետական համալսարան
«Ես նախանձում եմ Ստեփան Զօրեանին, որ նրա ծննդավայրը՝ Ղարաքիլիսան, այստեղ է, այս հողի վրայ… Մեր օրօրոցը մնաց այն կողմը: Ու մենք ունենք մի մաշող կարօտ…. Ոչ ոք չի խօսում այդ կոտորածների մասին: Մինչդեռ մեր սրտից արիւն է կաթում, երբ յիշում ենք…. Ինձ յուզում են կոտորածները, ինձ հանգիստ չեն տալիս: Ես վէպ եմ գրում: Մինչեւ չգրեմ՝ հանգիստ չի իջնի ինձ վրայ: Դա իմ հոգու պարտքն է, իմ խոշտանգուած էութեան մի մասն է, որ ճչում, կանչում է ինձ»(1):
Վ. Թոթովենց
1920-1930-ական թթ. խորհրդահայ արձակում, գրաքաղաքական կոնկրետ նախադրեալներով պայմանաւորուած, զարգացման սրընթաց աստիճանի հասաւ ինքնակենսագրական ժանրը: Ծրագրային միտուածութեամբ առանձնացող ինքնակենսագրական ժանրը կարճ ժամանակաընթացքում` 1927-1935 թթ., երեւան բերեց գեղարուեստական ինքնատիպ արժէքներ, որոնց մի ծայրում Գ. Մահարու «Մանկութիւն», «Պատանեկութիւն», Վ. Թոթովենցի «Կեանքը հին հռովմէական ճանապարհի վրայ», Զ. Եսայեանի «Սիլիհտարի պարտէզները» վիպակներն են, միւսում` Ս. Զօրեանի «Մի կեանքի պատմութիւն»-ը: Հիմնաքար ունենալով Չարենցի Continue reading “ԻՆՔՆԱԿԵՆՍԱԳՐԱԿԱՆ ԺԱՆՐԻ ԶԱՐԳԱՑՄԱՆ ՄԻՏՈՒՄՆԵՐԸ 1920-1930-ԱԿԱՆ ԹԹ. ԽՈՐՀՐԴԱՀԱՅ ԱՐՁԱԿՈՒՄ”
Տեսա՞ծ էք որոմ ըսուածը կամ թէ լսա՞ծ էք անոր մասին…
Թունաւոր բոյս մըն է ան, որ մակաբուծաբար կը բուսնի եւ կ՚աճի մշակուած արտերու մէջ, մասնաւորաբար ցորենի ցօղուններուն կից ու անոնց խառնուած, երբեմն անզանազանելի: Մշակը տարին Continue reading “Յետ այսու, յետ այդու, յետ այնու…”
Սիրելի ընթերցող,«Հորիզոն գրական»ի 2019 օգոստոսի թիւի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս կապին։
Բարի ընթերցում։
1993 թուականին երբ որպէս արտասահմանցի ուսանող առաջին անգամ Երեւան հասայ, առաջին օրը չորս կամ հինգ անգամ խելագար հռչակուեցայ։ Ամենամութ ու ցուրտ թուականն էր, քաղաքը ոչ լոյս ունէր, ոչ ալ ջուր ունէր… Երեւանի մէջ շաբաթը երկու անգամ լոգանք ընդունիլը այդ ժամանակ շռայլութիւն կը համարուէր։ Իսկ ես հասնելուս պէս պայուսակէս օճառ մը ու անձեռոց մը հանեցի եւ Continue reading “ԳԻԺ ԵՄ ԲԱՅՑ ՀԱՅ ԵՄ”
Հալէպի Նոր Գիւղի «սերվիսի թաքսիներու տեղը», Վասպուրական ակումբէն քանի մը մեթր անդին, երեք մայրուղիներու խաչմերուկին վրայ՝ յիսունական եւ վաթսունական թուականներուն, հայ մարդ մը երեկոները իր բացօթեայ շարժական կրպակէն՝ որ իսկականին մէջ կապոյտ ու կոկիկ ձեռնասայլ մըն էր միայն՝ զովացուցիչ (կազոզ), Continue reading “Պաղ կազոզ մարսողական”
Օրեր առաջ Երեւանի մէջ լոյս տեսաւ խորհրդահայ աքսորական գրականութեան հայ ընթերցողին առայժմ անյայտ կոթողային գործ մը` Վաչէ Սարգսեանի Ակեղդամա եռահատոր վէպի առաջին` Անկրկնելի պատմութիւն հատորը: Վէպը գրուած է 1960-1980-ական թուականներուն` հեղինակի` աքսորէն վերադառնալէն շատ չանցած: Continue reading “Վաչէ Սարգսեանի վերադարձը”
Գարնանային պայծառ առաւօտ. շրջապատիս ողորկ դալարիքը թաւիշի նման կը տարածուի իմ առջեւս, ու ես թարթիչներս բանալով նորածագ արեւին ճառագայթներուն, կը փափաքիմ արբենալ անով: Հորիզոնին վրայ արեգակը հրեղէն գունդի մը նման հետզհետէ բարձրանալով իր ճառագայթներուն ցանցովը կ՚ոսկեզօծէ շրջապատս. Continue reading “Բնութեան զուգահեռ երեւոյթներ”
Անցեալ տարի՝ 2018-ին, Մոնթրէալի մէջ լոյս տեսաւ բժիշկ Օհան Թապաքեանի «Յուշեր եւ ապրումներ երազային Հալէպէն» հատորը, զոր հեղինակը ձօնած էր Բերիոյ Թեմի նախկին առաջնորդ, իր բառերով՝ «բազմերախտ ու անբասիր եկեղեցական Բարձրաշնորհ Տէր Սուրէն Արքեպիսկոպոս Գաթարոյեանի»: Գիրքը կը բաղկանայ 348 էջերէ, կողքին վրայ տեղադրուած է Հալէպի հնամեայ բերդին նկարը, իսկ ետեւի կողքին վրայ հեղինակին նկարը, կցուած՝ կարճ կենսագրականով: Կողքին ձեւաւորումը կատարած է Եղիա Պաքմազճեան: Continue reading “Ներկայացում բժիշկ Օհան Թապաքեանի «Յուշեր եւ ապրումներ երազային Հալէպէն» գիրքին”