Յակոբ Կարապենցի ստեղծագործութիւնը — 4

ՆԱՆԱՐ ՍԻՄՈՆԵԱՆ

Արցախի Գրիգոր Նարեկացի համալսարանի դասախօս

ԳԼՈՒԽ ԵՐԿՐՈՐԴ (Ա.)
ՅԱԿՈԲ ԿԱՐԱՊԵՆՑԻ ԱՐՁԱԿԸ, ՆՐԱ ՆՈՐԱՐԱՐԱԿԱՆ ՄԻՏՈՒՄՆԵՐԸ ԵՒ ԳԵՂԱՐՈՒԵՍՏԱԿԱՆ ԱՌԱՆՁՆԱՅԱՏԿՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ

Միացեալ Նահանգներ անցնելուց յետոյ Յակոբ Կարապենցի համար 1950-60-ական թուականները բեղմնաւոր դարձան. երիտասարդ էր, գրական ճանաչողութեան ներուժով: Նրա պատմուածքների առաջին հատորը՝ «Անծանօթ հոգիները», ըստ էութեան ամփոփեց ստեղծագործական առաջին երկու տասնամեակների արդիւնքները: Շփումը քաղաքակրթութեան նոր որակների հետ էր, ուր միջավայրն ու մարդիկ՝ «հոգիները», անհաղորդ էին: Ո՞րն է նրա համար հինը՝ «ազգայի՞նը»… Եւ եթէ այո, ապա ո՞րն է նորը՝ «ամերիկեա՞նը», որը գայթակղում, տանում է իր ետեւից, բայց եւ զգալի չափով հեռացնում է ազգային աւանդոյթի աւազանից: Continue reading “Յակոբ Կարապենցի ստեղծագործութիւնը — 4”

Գրախօսականէ մը անդին

ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ

Հինգշաբթի երեկոյ էր եւ ես հազիւ կրցայ հասնիլ Փասատինայի Ս. Սարգիս եկեղեցի, ուր ազգ. Առաջնորդարանի հովանաւորութեամբ տեղի պիտի ունենար յուշ երեկոյ մը, ձօնուած՝ քանի մը ամիսներ առաջ իր խոր ծերութեան մէջ մահացած սփիւռքահայ մեր քերթողութեան նահապետ՝ Ժագ Ս. Յակոբեանի կեանքին եւ ստեղծագործութիւններուն։ Continue reading “Գրախօսականէ մը անդին”

Լեզուական ծուղակներ

ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ

Արդի արեւմտահայուն առջեւ լարուած մնայուն ծուղակ կը հանդիսանայ արեւելահայերէնը, մէկ կողմէ՝ նոյնինքն այս բարբառին մէջ յառաջացած լեզուական աղաւաղումներու, միւս կողմէ՝ ռուսերէնէ ներածուած ու իրենց հերթին արտածուած օտարաբանւթիւններու պատճառով: Այսպիսին է արդի արեւմտահայ գրողին կացութիւնը մասնաւորաբար 1900-ական թուականներէն սկսեալ, յորում կը զուգադիպին Հայաստանի անկախութիւնն ու … համացանցի ընդհանրացումը եւ որոնք բազմապատկեցին արեւելահայերէնի հետ մեր առօրեայ շփումի առիթները: Continue reading “Լեզուական ծուղակներ”

Մեր ՅՈՒՆՈՒԱՐ 2020-ի թիւը

Սիրելի ընթերցող,«Հորիզոն գրական»ի յունուար 2020-իթիւի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս կապին։

Բարի ընթերցում։

Շան արժանապատուութիւն

ՎԱՀԷ ՍԱՐԳՍԵԱՆ

Այն օրուանից, երբ Ջաւախքի N գիւղում ապրող տէրերը լքեցին տունը եւ տեղափոխուեցին Ռուսաստան, շան աչքերին թախիծ իջաւ: Բաժանուելուց զգացել էր ամեն ինչ, եւ երկար, շատ երկար փաթաթուեց տիրոջ ընտանիքի անդամների ոտքերին, բոլորին՝ մեծից փոքր, սեփական թաթերով ամուր-ամուր սեղմեց ոտքերը՝ դունչը երկարելով մէկ աջ, մէկ ձախ, մէկ վերեւ՝ առ Աստուած, որն այդ պահին սեփական տիրոջ տեսքով հեռանում էր իրենից: Continue reading “Շան արժանապատուութիւն”

«Հայրենիք»-ին հետ

ՎՐԷԺ-ԱՐՄԷՆ

Սրտանց եւ անխառն հպարտութեամբ կ՚ողջունեմ 120-ամեակը «Հայրենիք»-ին եւ նոյն առթիւ՝ 85-ամեակը Armenian Weekly-ին։
Խոստովանիմ, որ «Հայրենիք»-ին հետ առնչութիւնս կը սկսի 1922-ին, այսինքն՝ ծնունդէս 18 տարի առաջ…։ Այդ այն տարին էր, երբ լոյս աշխարհ կու գար «Հայրենիք ամսագիր»-ը, որուն առաջին թիւէն բաժանորդագրուեր էր մօրենական Մեսրոպ մեծ հայրս։ Continue reading “«Հայրենիք»-ին հետ”

ԱՄԱՆՕՐԵԱՅ ԱՂՕԹՔ

ԶԱՐԻՆԷ ՍԱՌԱՋԵԱՆ

Բանասիրական գիտութիւներու թեկնածու,
Արցախի պետական համալսարանի դասախօս, լրատւութեան եւ հանրային կապերու բաժնի պետ

Այնտեղ՝ հեռաւոր այն գիւղում, մի հողաթումբ կայ, որը միշտ սպասում է խոնարհուող զոյգ ծաղիկների,
Այնտեղ՝ այն հեռաւոր գիւղում, մի այգի կայ, որի նռնենիները սպասում են սիրող ձեռքերի խնամքի, Continue reading “ԱՄԱՆՕՐԵԱՅ ԱՂՕԹՔ”

«ՀՈՐԻԶՈՆ ԳՐԱԿԱՆ»-Ի 2019 ՏԱՐՈՒԱՆ ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆԸ

ՅՈՒՆՈՒԱՐ

Արտաշէս Շահբազեան, ԵՂԲՕՐՍ ՏԱՆ ՃԱՄԲԻՆ էջ 1
Ֆելիքս Բախչինեան, ՀԱՅԵ՛Ր, ՍԻՐԵՑԷՔ ՄԻՄԵԱՆՑ էջ 4
Գառն, ԽՈԿՈՒՄՆԵՐ ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻԻ «ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵԱՆ»-Ի ՎՐԱՅ — Գ. էջ 6
Ն. Պէրպէրեան, ՍԻՐՈՅ, ԹԱԽԻԾԻ ԵՒ ՔՆՔՇԱՆՔԻ ԱՆՄԱՀ ՔՆԱՐԵՐԳԱԿԸ — 125-ամեակ Մատթէոս Զարիֆեանի (1894-1924) ծննդեան էջ 8 Continue reading “«ՀՈՐԻԶՈՆ ԳՐԱԿԱՆ»-Ի 2019 ՏԱՐՈՒԱՆ ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆԸ”

Կը փնտռեմ

ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ

Պարզ փնտռտուք մը չէ ըրածս, ինչպէս նաեւ պարզ բան մը չէ փնտռածս:
ճիշդ է, թէ թանկագին առարկայի մը արժէքը ունի, սակայն առարկայ մը չէ:
Փնտռտուքս չի նմաներ մամուլի էջերու այն փոքրիկ սիւնակներու մէջ շարքի անցած յայտարարութիւններուն: Continue reading “Կը փնտռեմ”

Յակոբ Կարապենցի ստեղծագործութիւնը — 3

ՆԱՆԱՐ ՍԻՄՈՆԵԱՆ

Արցախի Գրիգոր Նարեկացի համալսարանի դասախօս

ԳԼՈՒԽ ԱՌԱՋԻՆ (Բ.)
ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾԱԿԱՆ ՈՐՈՆՈՒՄՆԵՐ. — ԱՇԽԱՐՀԱՅԵԱՑՔԻ ԵՒ ՄՏԱԾՈՂՈՒԹԵԱՆ ՁԵՒԱՒՈՐՈՒՄԸ, ԿԱՄ՝ ԳՐՈՂԻ ՅԱՅՏՆՈՒԹԵԱՆ ԽՈՐՀՈՒՐԴԸ

1981 թուականին Յ. Կարապենցը Նիւ Եորքում հրատարակում է «Միջնարար» պատմուածքների ժողովածուն, որն անմիջապէս արժանանում է «Հայկաշէն Ուզունեան» գրական մրցանակին: Երբեմնի պոլսահայ յայտնի թատերագիր եւ բանաստեղծ Մկրտիչ Հաճեանը, որ մի կարճ շրջան առաջ ովկիանոս կտրելով անցել էր Մեքսիկա, Կալիֆոռնիայում լոյս տեսնող «Ասպարէզ»ում տպագրել էր Յ. Կարապենցի առիթով բարձր գնահատութեամբ գրախօսութիւն: Continue reading “Յակոբ Կարապենցի ստեղծագործութիւնը — 3”