Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
13
Տէր,
քեզ կ՚ըմբռնէ ան,
որ մեր ցաւերը վերցուցած,
մեր վիշտերը վրան առած ծառայիդ
զօրութեան շնորհքով
իր խաչը կը վերցնէ եւ կ՚ըլլայ աշակերտ
արթնացման մէջ
հոգիով աղքատութեան,
սգաւորութեան, հեզութեան,
արդարութեան պապակին ու քաղցին,
վասն անոր հալածուելուն, Continue reading “ԽՈԿՈՒՄՆԵՐ ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻԻ «ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵԱՆ»-Ի ՎՐԱՅ”
Արցախի Գրիգոր Նարեկացի համալսարանի դասախօս
ԱՅՍ ԱՄԻՍ ԼԵՒՈՆ ՇԱՆԹԻ ԾՆՆԴԵԱՆ 150-ԱՄԵԱԿՆ Է
Կնոջ ազատութեան, ֆեմինիզմի, սիրոյ իրաւունքի եւ բարոյականութեան շաղկապուած հարցերի գեղարուեստական մատուցումը հայ արձակում գալիս է դեռ 19-րդ դարից (Րաֆֆի, Նար-Դոս, Կամսարական, Սրբուհի Տիւսաբ, Շիրվանզադէ եւ ուրիշներ)։ Տարբեր դարաշրջանների իդէալական կանանց տիպաբանական քննութիւնը գրականութեան զարգացման եւս մի երակ է: Continue reading “ԿՆՈՋ ԿԵՐՊԱՐԸ ԼԵՒՈՆ ՇԱՆԹԻ ԵՐԿԵՐՈՒՄ”
«Միջնաշէն» վէպը Զորայր Խալափեանն սկսել է գրել 1983 թուին, երբ դեռ շատերս չգիտէինք Արցախի պատմութիւնից գրեթէ ոչինչ: Իսկ թէ իրենից ինչ էր ներկայացնում Միջնաշէնը, որ նոյն ներկայիս Թալիշն է, որից չորս կիլոմետր հեռաւորութեան վրայ է Հոռեկայ վանքը, որտեղ «հինգ տարի ապրել է Մեսրոպ Մաշտոցը, դպրոց է բացել, տառերն է սովորեցրել միջնաշէնցի երեխաներին…», չգիտէին մեզանից շատերը: Continue reading “«ՍԱ՞ՐՆ Է ՊԻՆԴ, ԹԷ՞ ՋՈՒՐԸ»”
‘Still being alive / seems to be a sin for me’
Arpine Konyalian Grenier, The Silent G. Poetry, 81 pp. Corruptpress, France, 2019
Նուիրուած Նորա Ռոզի ու Կիւլ մեծ մօր, Արփինէ Գոնիալեան Կռընիէի The Silent G հատորը կը բաղկանայ քսաներեք բանաստեղծութիւններէ եւ նախերգութենէ մը, գրուած յուշագրական պատմական ապրումներու ապակառուցային ոճով սփիւռքեան ներաշխարհէն։ Continue reading “Արփինէ Գոնիալեան Կռընիէի բանաստեղծական նոր հատորը՝ The Silent G”
Այսու կ՚ուզեմ ընթերցողներուս պարզել քանի մը բառերու կիրարկութեան ծալքերը՝ նկատի առած այն սխալ լուծումները, որ արեւմտահայը տուած է այդ բառերուն:
1. ՈՐԵՒԷ
Ամեն անգամ որ արեւմտահայ լրագրողը պիտի արտատպէ արեւելահայերէն գրութիւն մը, երբ հանդիպի որեւէ դերանունին, որ դրուած է անձի անունի վրայ, — օրինակ՝ որեւէ անցորդ, որեւէ ուսանող եւ այլն, — հետեւողականօրէն զայն կը վերածէ ոեւէ-ի, այսինքն՝ կը գրէ ոեւէ անցորդ, ոեւէ ուսանող եւ ապա միայն կը ներկայացնէ զայն ընթերցողներուն: Continue reading “ԱՐԵՒՄՏԱՀԱՅԵՐԷՆԻ ՍԽԱԼ ԸՆՏՐՈՒԹԻՒՆՆԵՐԸ”
Սիրելի ընթերցող,
«Հորիզոն գրական»ի 2019-ի մարտի թիւի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս կապին։
Բարի ընթերցում։
Շտապ օգնութեան մեքենան կանգ առաւ գիւղամիջում:
Մայրը երեխային ասաց. «Մի տես էն ի՞նչ մեքենայ է»:
Երեխան վազեց եւ յետ եկաւ, սարսափած նայեց մօր աչքերին ու ասաց.
«Մա՛մ, ես լսեցի, մեքենայի մէջ պապային են բերել… սպանուած»:
1994թ. Արցախ
Շարունակում եմ ընթերցողին ներկայացնել ազատամարտիկի յուշագրութիւնը, եւ եթէ դու, ընթերցող, տեսել ես պատերազմը, ուրեմն՝ դու էլ ես սրտով զգում ու շօշափում այս պատմութեան զարկերակը…
Պատերազմի անցած տեղերում ամայութիւն է մնացել: Այդ տեղերը մարդկանց սրտերում են, ոչ թէ հողի վրայ: Կիսատ մնացած մանկութեան, սիրոյ, երջանկութեան, երիտասարդութեան, անաւարտ երազանքների դժգոյն կերպարանքներ են թափառում այդ վայրերով, բայց մարդը չի հաշտւում, նա շարունակում է պայքարել պատերազմի թողած դատարկութեան դէմ, շարունակում է ապրել՝ հաւատալով, որ իր հոգու խրամատներում անպայման մի օր ծաղկելու են մանուշակները…
Խմբագիր
Բ. մաս
ՄԱՀՈՒԱՆ ՀԵՏ ԿԱՏԱԿԵԼՈՒ ԺԱՄԱՆԱԿԸ
Մեր՝ իմ, Դաւիթի, Արտիկի, Վալերիկի, Արտուրիկի ընկերութիւնն ամրացաւ կռիւներում: Մենք գիտէինք՝ իրար թիկունք ենք: Դէ, բացի այդ էլ, բոլորս էինք իրար թիկունք, որովհետեւ քիչ էինք ու հասկանում էինք՝ եթէ իրար թիկունք չլինենք, պատերազմը մեզ մէկ-մէկ կը պոկի, դէն կը շպրտի՝ առանց ափսոսանքի:
Continue reading “1994. Ծաղկած խրամատներ — Բ.”Բոլո՛րս, ամե՛ն կենդանի էութիւն, միմիայն ոգիներ, ոչինչի ստուերներ չե՞նք:
Ոդիսեւս
(Սոփոկլես, «Այաքս»)
Երկար են Նիւ Եորքի փապուղիները,
Երկար են ու աղմկոտ,
Երբ ամեն առտու, երբեմն ամեն իրիկուն,
Կը քալեմ իր ստորերկրեայ շաւիղներէն։
Ես կը պարեմ որ անձրեւէ:
Երկինքը կը սկսի ճչալ
որովհետեւ կը տեսնէ զիս
որ կը պարեմ ու կ՚երգեմ
այս չոր, ճեղքուած
հողին վրայ:
«Գործն է անմահ, լա՛ւ իմացէք…»
Յ.Թ.
Նա գրական յաւերժութեան իր անհասանելիութիւնից աւելի քան մէկ դար հայ լինելու, մարդկային լինելու, իր երկրին, ժողովրդին անսակարկ նուիրուելու դասեր է տալիս մեզ: Ու չնայած, շատ հասկանալի պատճառով, վաղուց նոր գործեր չի գրում, իւրաքանչիւր սերունդ նրա դասերը ընկալում է իւրովի: Կ՚ուզէի յաւելել՝ նորովի: Ես չգիտեմ՝ Յովհաննէս Թումանեանը ամենամեծ հայ բանաստեղծն է, թէ՞ ոչ, բայց միանշանակ է, որ Ամենայն հայոց բանաստեղծն է՝ արտայայտութեան ամենաբովանդակ ընդգրկմամբ:
Continue reading “ԹՈՒՄԱՆԵԱՆԱԿԱՆ ՏԱՍՆԱԲԱՆԵԱՅ”