Քաղցրիկ Պուրճ-Համմուտ – Ա –

ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ

ԴԵԼԼԱԼ ՊԵՏՐՈՍ

Մայիս 6-ի՝ Լիբանանի Նահատակաց տօնին առթիւ մեր թերթերէն մէկը գրած էր. «104 տարի առաջ Պէյրութի եւ Դամասկոսի մէջ կախաղան հանուեցան… արաբական զարթօնքի մունետիկները»:
Քմծիծաղով մը հարց տուի ես ինծի, թէ ո՞վ ինչ հասկցաւ, քանի մունետիկին ի՛նչ ըլլալը գիտցող մնացա՞ծ է, մանաւանդ մունետիկ տեսնող եղա՞ծ է այս սերունդին մէջ, եւ եթէ այո՛, հապա ո՞ւր եւ ինչպէ՞ս, քանի անոնք՝ մարդկային այդ տեսակը շատ երկար ատենէ ի վեր անհետացած է մեր առօրեայէն: Continue reading “Քաղցրիկ Պուրճ-Համմուտ – Ա –”

Օրհներգութի՜ւն թող ըլլայ…

ԹԱՄԱՐ ՏՕՆԱՊԵՏԵԱՆ ԳՈՒԶՈՒԵԱՆ

— Չէ՜ մայրիկ,— ըսաւ ամուսինս՝ Յակոբը, դառնալով մօրս,— Թամարը մաքրութիւն ընել չի կրնար։ Հազիւ սկսի, ձեռքը գիրք մը կ՚անցնի, գրութիւն մը կ՚անցնի, մէկ կողմ կը դնէ ընելիքը, կը սկսի կարդալ. ժամեր կ՚անցնին, իմ բաժինս կը վերջացնեմ, ինք տակաւին նո՜ր պիտի սկսի։
— Գիտեմ, պզտիկուց այսպէս էր,— ըսաւ մայրս.— դասերը մէկ կողմ կը ձգէր, ուրիշ գիրքեր կը կարդար…։ Continue reading “Օրհներգութի՜ւն թող ըլլայ…”

Maxime K. Yevadian : « L’héritage culturel arménien permet d’appréhender valablement notre monde en mutation »

Entrevue par Artsvi Bakhchinyan

Սոյն հարցազրոյցը ֆրանսահայ պատմաբան, հայագէտ Մաքսիմ Եւատեանի հետ կատարած է հայրենի պատմաբանասէր, հայագէտ Արծուի Բախչինեանը։ Լիոնի Կաթողիկէ համալսարանէն Մաքսիմ Եւատեանը Ֆրանսայի մէջ հայագիտութեան ջահը վառ պահողներէն է։ Կը զբաղի Հայաստանի հին եւ միջնադարեան պատմութեան ուսումնասիրութեամբ։ Մեծ արժէք ունի 2006-ին իր հիմնած «Հայաստանի աղբիւրներ» մշակութային ընկերութիւնը, որ ֆրանսերէնով լոյս ընծայած է կարեւոր հայագիտական հատորներ։

Maxime K. Yevadian est un historien spécialiste de la culture arménienne ancienne et médiévale. Né à Fréjus (France) en 1979, Maxime K. Yevadian est titulaire de la Chaire d’arménologie à l’Université Catholique de Lyon. Il travaille sur la christianisation de l’Arménie et, plus généralement, sur l’Arménie ancienne et médiévale. En 2006, il a co-fondé les « Sources d’Arménie » (sourcesdarmenie.com), une association culturelle dédiée au développement de la culture arménienne en Occident, et en particulier en France. L’association poursuit deux buts : des publications, qui permettent d’offrir des synthèses de niveau universitaire à un public d’expression francophone et relatives à cette culture millénaire, et puis la formation, destinée à un large public, avec un intérêt pour les écoles primaires, secondaires, pour les étudiants et les adultes, d’une manière qui est sans équivalent en Europe occidentale. Continue reading “Maxime K. Yevadian : « L’héritage culturel arménien permet d’appréhender valablement notre monde en mutation »”

ՄԱՅԻՍ 2020-ի թիւը

Սիրելի ընթերցող,«Հորիզոն գրական»ի ՄԱՅԻՍ 2020-ի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս կապին։

Բարի ընթերցում։

ՇՈՒՇԻԻ ՀԵՌԱՑՈԼ ՀՈՐԻԶՈՆԸ

ԳՐԻԳՈՐ ՋԱՆԻԿԵԱՆ

Աջափնեակի «Բնօրրան» ջոկատի հրամանատարը՝ Նոյ Ակնունին, որքան յիշում էր, խորովածանոցում ինքն էր, վարորդը՝ Վրէժը, որ մարտի դաշտում մենակ վարորդ չէր, թիկնապահը, համհարզը, յանձնակատարը, ամեն ինչն էր, Չապլինը (տափակ ու անհամ կատակելու, ընկերներին ծաղրանմանակելու համար Գեղամը դեռեւս Continue reading “ՇՈՒՇԻԻ ՀԵՌԱՑՈԼ ՀՈՐԻԶՈՆԸ”

Ետ նայինք որ առաջ երթանք

ՇՈՂԵՐ ՃԵԼԼԱՏԵԱՆ ՏԱՆԱՏԵԱՆ

1983-ին Անդրանիկ Ծառուկեան իր ծննդեան 70-ամեակի առթիւ Հալէպի մէջ հալէպահայութեան մասին ըսած է.
Հալէպահայութիւնը, Ֆիզիքական առումով, որքան ալ նուազի, որքան ալ պակսին թիւերը, արմատը կը մնայ: Ես համարած եմ, խորունկ գիտակցութեամբ, որ հալէպահայութիւնը ամբողջ սփիւռքի ծաղիկն է: Continue reading “Ետ նայինք որ առաջ երթանք”

ՆԿԱՐՈՒՄ ԵՄ, ՉԸ՜ԽԿ…

ՀԵՐՄԻՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ

Երկինքը մուգ կապոյտ զգեստ էր հագել, վրան՝ ճեփ-ճերմակ ամպիկներ: Գիւղը հայեացքը յառել էր դէպի երկինք ու չէր թարթում աչքերը. այդպէս հմայիչ չէր տեսել նրան: Անբառ մի երկխօսութիւն էր սկսուել գիւղի ու երկնքի միջեւ. սիրոյ խոստովանութեան նման մի բան, որ հասանելի էր միայն ժրաջան մեղուներին, որոնք որսում էին գիւղի թաքուն հայեացքն ու թռչկոտելով նոր բողբոջած ծառերի վրայ՝ գաղտնիքներ տզզում իրար ականջի: Continue reading “ՆԿԱՐՈՒՄ ԵՄ, ՉԸ՜ԽԿ…”

Չափի եւ գեղեցիկի զգացումը երբեք չի դաւաճանել իրեն — ՅԻՇՈՂՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ՈՒՍՈՒՑՉԻՍ ՄԱՍԻՆ

ՊԵՏՐՈՍ ԱԲԱՋԵԱՆ, ճարտարապետ

Պոլիտեխնիկական ինստիտուտի ճարտարապետական բաժնի առաջին կուրսում մեր լսարան մտաւ բարձրահասակ, համակրելի, գեղեցիկ կեցուածքով մի երիտասարդ եւ փոքր ինչ ռնգային, հաճելի բարիտոնով ասաց. «Ես ձեզ պատմելու եմ իտալական վերածնունդի ճարտարապետութեան մասին»: Ինչպէս հարկն է առաջին կուրսում, մենք պատրաստել էինք տետրակներ եւ մատիտներ դասախօսութիւնը սղագրելու համար, բայց մեզ վիճակուած չէր օգտագործելու դրանք: Առաջին իսկ խօսքերից հմայուած եւ կախարդուած յայտնուեցինք իտալական վերածնունդի հրաշալի իրականութեան մէջ:
Այդ երիտասարդը Ջիմ Թորոսեանն էր: Նա կարողանում էր Continue reading “Չափի եւ գեղեցիկի զգացումը երբեք չի դաւաճանել իրեն — ՅԻՇՈՂՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ՈՒՍՈՒՑՉԻՍ ՄԱՍԻՆ”

Յակոբ Կարապենցի ստեղծագործութիւնը — 7

ՆԱՆԱՐ ՍԻՄՈՆԵԱՆ

Արցախի Գրիգոր Նարեկացի համալսարանի դասախօս

ԳԼՈՒԽ ԵՐՐՈՐԴ
(Բ.)
ՍՓԻՒՌՔԱՀԱՅ ԻՐԱԿԱՆՈՒԹԵԱՆ ԹԵՄԱՏԻԿ-ԲՈՎԱՆԴԱԿԱՅԻՆ ԱՐԾԱՐԾՈՒՄՆԵՐԸ ԵՒ ՆԵՐՔԻՆ ՄԱՐԴՈՒ ՊՐՈԲԼԵՄԸ ԳՐՈՂԻ ՎԷՊԵՐՈՒՄ

Եթէ երկու վէպերի միջեւ զուգահեռներ տանենք, ակնյայտ կը դառնան ոչ երկրորդական կարգի կառուցողական ընդհանրութիւնները։ Գլխաւոր հերոսներ «օտար» Հոմերը եւ զտարիւն հայ Ադամը վիպական երկու գործողութիւնների աւարտին կորցնում են իրենց բացարձակ սէրերը՝ Ալմիրային ու Զելդային։ Արտաքնապէս դա անակնկալ է երկու տղամարդկանց համար, իրականում այստեղ գործում է մի ուրոյն օրինաչափութիւն. հերոսի ինքնակենսագրական, տիրական ու Continue reading “Յակոբ Կարապենցի ստեղծագործութիւնը — 7”