Horizon Weekly Kragan

ՄՈՎՍԷՍ ԾԻՐԱՆԻ

ԵՐԵՒԱՆ 1978
Թէեւ ամիսը չեմ յիշեր, սակայն կը յիշեմ որ մռայլ եւ տհաճ օր մըն էր։ Յանձնարարուած էր ինծի, իբրեւ դաս, գեղանկարչական անհատական ցուցահանդէս մը կազմակերպել, որուն արդիւնքը կրնար ազդեցութիւն ունենալ աւարտաճառիս վրայ։ Տարբեր տեղերէ մերժուելէ ետք, ղեկավարներս՝ գրականագէտ Էդուարդ Ջրբաշեանն ու արուեստաբան Վահան Յարութիւնեանը կը յանձնարարէին «Մշակութային կապի կոմիտէութիւն» դիմել։ Տեղը շատ յարմար չէր ցուցահանդէսի համար եւ այդ պատճառով ալ անտրամադիր էի ու մտահոգ: Սակայն ստիպուած էի յարմարուելու…: Continue reading “ՈՒԻԼԻԱՄ ՍԱՐՈՅԵԱՆ — ՀԷՄԻՆԿՈՒԷՅԻ ՄՐՑԱԿԻՑՆ ՈՒ ԱՆՈՐ ՊԵԽԵՐԸ”

ՅԱԿՈԲ ՉՈԼԱՔԵԱՆ

Գիւղը, ուր աշխարհի հնագոյն քաղաքակրթութիւններու փշուրներ կը հանգչէին քարերուն տակ ու հողին մէջ, օձ ալ կար. մէկը իրական էր՝ քու եւ իմ ճանչցած օձը, որ շապիկը կը փոխէ, որ պոչը կոխես՝ կը խայթէ, իսկ միւսը կար մեր հաւատալիքներուն մէջ՝ արվանտը։
Օձն ու արվանտը։
Արվանտը, ըստ ոմանց տեսածին ու պատմածին, օձի կերպարանքով եղջերաւոր ու թեւաւոր արարած էր, ուրիշներու համաձայն՝ Continue reading “ՓԼՈՂ ԴՊՐՈՑՆԵՐԸ (Ժ.) — ՀԱՆԱՇԻ ՍԷՐ”

ԺԱՆՆԱ ԲԵԳԼԱՐԵԱՆ

 

Ոչ մի ձայն
այլեւս
չի հասնում ինձ
ու չի հասնելու։
Այս համատարած
աղմուկների մէջ
վերստին յայտնուել եմ
Մսրայ Մելիքի
անտակ հորի մէջ։
Ես ժամանակի
ցինիկ ստերում
մի աններելի
միամտութեամբ
ու անսթափութեամբ
տրուել եմ Continue reading “Քերթուածներ”

ՅՈՒՆՈՒԱՐ
Գառն, ԽՈԿՈՒՄՆԵՐ ԳՐԻԳՈՐ ՆԱՐԵԿԱՑԻԻ «ՄԱՏԵԱՆ ՈՂԲԵՐԳՈՒԹԵԱՆ»-Ի ՎՐԱՅ (Զ.) — էջ 1
Նորա Պարութճեան, ԿԸ ԿԱՐԾԷ — էջ 3
Վովա Արզումանեան, ՊԱՏԵՐԱԶՄ… ԱԿՆԹԱՐԹՆԵՐ…, — էջ 4 Continue reading “«ՀՈՐԻԶՈՆ ԳՐԱԿԱՆ»-Ի 2021 ՏԱՐՈՒԱՆ ԲՈՎԱՆԴԱԿՈՒԹԻՒՆԸ”

ՅԱՐՈՒԹԻՒՆ ՊԷՐՊԷՐԵԱՆ

*

Բեւեռային գիշե՞ր է սա,
ուր ինկած ենք արիւնլուայ:
մութին՝ ձայներ աղաղակող,
սակայն կարծես լսող չկայ:
Գարշապար մը գլխուդ վրայ
կը փորձէ քեզ միշտ մղել վար,
սակայն անվերջ կ’ընդդիմանաս Continue reading “Քերթուածներ”

ՄԱՐՈՒՇ ԵՐԱՄԵԱՆ

Գրասեղանիս վրայ ընթերցումի իրենց հերթը սպասող բանաստեղծական երկու գիրքեր կան. երկուքին ալ հեղինակները ամերիկահայեր են եւ երկու գիրքերուն ալ լեզուն անգլերէնն է:
Alec Ekmekdji — THE UNAUTHORIZED BIOGRAPHY OF TANGO WOMAN
Shahe Mankerian — HISTORY OF FORGETFULNESS
Երկու հեղինակներն ալ իրենց կեանքին երկրորդ քառորդը գրեթէ աւարտած կամ արդէն աւարտած բանաստեղծներ են, երկուքին ալ առաջին հատորներն են ասոնք, թէեւ երկուքն ալ վաղուց մաս կազմած են «Ծննդանիշ» (Birthmark) բանաստեղծական երկլեզու հաւաքածոյին:
Այս երկու գիրքերը անգամ մը եւս զիս կը դնեն լեզուին՝ Continue reading “ԳՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ — ԵՐԿՈՒ ՔԵՐԹՈՂԱԳԻՐՔԵՐ”

Սիրելի ընթերցող,

«Հորիզոն գրական»ի դեկտեմբեր 2021-ի թիւի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս կապին։

Բարի ընթերցում։

Համայն հայութեան համար ծանր եղաւ անցնող տարին։ Որպէս իր ժողովուրդին խօսնակը՝ գրողն ու արուեստագէտը պիտի արտայայտեն անոր իղձերը, վիշտերը, ուրախութիւնը, ցասումը։ 2021-ի այս վերջին թիւով կու տանք արցախաբնակ մտաւորականներու եւ արուեստագէտներու գրիչին արգասիքը ներկայացնող մի քանի մտորումներ ու քերթուածներ, փորձելով լուսարձակի տակ առնել պայքարի առաջագծին ամենամօտ գտնուողներու կարծիքներն ու մտքերը, եւ ընթերցողին հասցնել համացանցային համայնակուլ ժխորին պատճառով ինքնստինքեան շրջափակման մէջ յայտնուած առողջ ձայները։

ՀՈՐԻԶՈՆ ԳՐԱԿԱՆ

ՆԱՆԱՐ ՍԻՄՈՆԵԱՆ

Արցախի Գրիգոր Նարեկացի համալսարանի դասախօս

Մեր կեանքի հէքեաթը գլխիվայր շուռ եկաւ 2020թ-ի սեպտեմբերի 27-ին… Պատերազմի 44 չարաբաստիկ օրերին չէի կորցնում հաւատս, աղօթում ու յուսադրում էի ամենքին, իմ լաւատեսութեամբ փակում էի բոլոր յոռետեսների (գուցէ նաեւ իրատեսների) բերանները…
Նոյեմբերի 9-ին երազում էի չլինել, անէանալ, ոչնչանալ։ Թւում էր՝ մղձաւանջի մէջ ենք ազգովի, շուտով կ՚արթնանանք ու ամեն բան իր տեղը կ՚ընկնի, բայց…
Արցախ վերադառնալու հնարաւորութիւնը փոքր-ինչ մեղմեց, տանելի դարձրեց խելագարեցնելու չափ անտանելի դարձած առօրեան։ Պատերազմը փոխեց իմ ներաշխարհն ու աշխարհայեացքը, կեանքի ու մահուան, ապրելու ու արարելու մասին իմ ունեցած բոլոր ընկալումներն ու պատկերացումները։ Continue reading “Մեզանից իւրաքանչիւրը պիտի տէր կանգնի իր բաժին հայրենիքին”

ՆՈՐԵԿ ԳԱՍՊԱՐԵԱՆ

Արցախում, ժայռի պարանոցից կախուած մի գիւղ կայ, անունը՝ կարեւոր չէ: Քանի տարեկան է, չգիտեմ, բայց հայրս ծնուել է այնտեղ, պապս էլ, պապիս պապն էլ, պապիս պապի պապն էլ: Հաշուէք, տեսէք ինչքան է ստացւում, եթէ, ի հարկէ, հետաքրքիր է: Գիւղի կէսը մենք էինք, ուզում եմ ասել՝ մեր գերդաստանը, հօրս ասելով՝ մեր ցեղը, միւս կէսը՝ միւսները: Եւ մենք գիւղի վերեւում էինք, ժայռը, որ ասում եմ, հէնց այդ ժայռի ամենավերեւի տեղը: Եւ այնտեղ էլ հօրս պապը՝ Գասպարեան Մարտիրոսը, տուն է շինել, երկյարկանի, գեղեցիկ, հաստ պատերով՝ տանիքին փռելով հօրս տատի նախշուն հայեացքը: Եւ երբ մի օր պապիս հարցրել եմ՝ ինչու՞ է տունն այդքան գեղեցիկ, պապս տաք ժպտացել է՝ որովհետեւ այնտեղ ծնուելու էիր դու: Եւ ես, Մարտիրոսի հպարտութեան հասած քաղցր պտուղները գիւղով մէկ բաժանելու համար, հէնց այդ տանն էլ ծնուել եմ: Յիշում եմ, աշուն էր, բայց կարգին, տեղը տեղին ձիւն էր եկել: Չէք հաւատայ, բայց այդ օրը համարձակուել եմ նաեւ բանաստեղծութիւն էլ գրել. Continue reading “ԾՆՈՒԵԼ ԵՄ… եւ այլ քերթուածներ”