Բանաստեղծութիւններ

ՀԵՐՄԻՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ

ՈՒԶՈՒՄ ԵՄ

Ուզում եմ
երջանկութիւնը
տաք վերմակ լինի,
ծածկուեմ ու քնեմ,
չմտածեմ, որ դրսում դեկտեմբեր է
ու դաժան ձմեռ է լինելու…
Ուզում եմ
երջանկութիւնը էն իմ սիրած
կօշիկը լինի, որ իսկական կաշուից է,
որ ինչքան էլ հագնում եմ, չի մաշում…
Ուզում եմ
երջանկութիւնը իմ սիրած
ականջօղի պէս ամեն օր կրել,
այդպէս գնալ աշխատանքի,
քնելիս չհանել, չդնել մահճակալիս մօտ…
Ուզում եմ
երջանկութիւնը
մի աննկատ անցքով մտնի սիրտս
ու դուրս գալու տեղ չգտնի,
մնայ սրտիս պահարանում,
խունանայ, հնանայ, բայց մնայ…
Ուզում եմ
երջանկութեանս համար
փոքրիկ վանդակ շինել ու թութակի պէս
ամեն օր կերակրել նրան, վարժեցնել,
որ մի օր խօսի իմ լեզուով…

Ուզում եմ…
մի քիչ շատ բան եմ ուզում,
չլինելու բան,
որովհետեւ երբ ես ծնուեցի,
երջանկութիւնը չիմացաւ իմ ծնուելու մասին,
նա աքսորուած էր, դատապարտուած էր
ինչ-որ չնչին յանցանքի համար…
յետոյ նրան արդարացրին,
նա նորից եկաւ,
եկաւ ու մնաց շուար կանգնած,
ես վաղուց մեծ էի եւ
չէի ուրախանում թիթիզ բաներով,
ես թիթեռներ այլեւս չէի բռնում,
որովհետեւ մեր տանը էլ թիթեռի տեղ չկար,
մեր տունը լիքն էր երազանքներով,
դարակներից երազանքները թափւում էին,
տեղ չկա՜ր…
Երջանկութիւնը երկար նայեց ինձ,
բայց ես նրան չճանաչեցի,
որովհետեւ ես նրան երբեք չէի տեսել…
Երջանկութիւնը ժպտաց,
ու ես լաց եղայ կարօտից…

…………………….

Ուզում եմ
երջանկութիւնը
ծնուի բառերիս հետ,
ցած ընկնի գրչիս ծայրից,
ուզում եմ յօրինել, գրել նրան
ու ոչ մի տեղ չտպագրել,
ոչ մի մրցանակ չստանալ գրածիս համար,
ուզում եմ թաքուն պահել,
չկարդալ ոչ մէկի մօտ,
պահել թուղթը բարձիս տակ ու չպատռել…
Ու չպատռել…

* * *

Երազներս ծառս են եղել
մեր տան բակում
եւ չեն ուզում ենթարկուել
օրերի վարգին…
Փորձում եմ
ժամանակը կապկպել
մեր տան դարպասից,
բայց ժամանակը ճռռում է…
Կարօտս շնչում է
ճամբէքի փոշին.
փոշին թթուածին է,
ապրեցնում է…
Այգիս գարնան քօղ է հագել,
եւ ծառերը բոլոր
հարսանքաւոր են այսօր…
Թոնրահացի բոյրը վազել,
հասել է գիւղամէջ.
ուրեմն հաց թխող կա՜յ դեռ…

գ. Աշան
2019 թ.

ՀԱՅՐԵՆԻՔ

Ինչ էլ որ գրեմ,
գրել են արդէն,
նրանցից յետոյ
լռելն էլ է համարձակութիւն, խօսելն էլ…
Այստեղ մուսաները շատ խանդոտ են,
ապրում են կողք կողքի,
բարեւում են, խօսում,
բայց տանել չեն կարողանում իրար։
Այստեղ դժուար է օտար լինելը,
բարեւեցիր, ուրեմն կարող էք
խմել ծանօթութեան կենացը,
քրքրել ձեր տոհմածառերը ու
մինչեւ առաւօտ պարզել, որ
բարեկամներ էք։
Այստեղ այնքան շատ են հերոսները,
որ պատերազմի աստուածը
սիրահարուել է մեզ
ու աչքը չի կտրում մեզանից,
մենք էլ ոտքներս դէմ ենք տուել
ու «չէ» ենք ասում նրան…
Այստեղ շատ փոքր է,
բայց կարելի է կորչել,
գետնի տակն անցնել,
որովհետեւ այստեղ գետնի տակերն
այնքան շատ են ու այնքան հին,
որ ամեն պահի կարող ես
նախամարդու հետ ձեռք սեղմել։
Այստեղ կարող են քեզ սիրել,
ինչպէս աշխարհի ոչ մի ծայրում,
կարող են քանդակել այդ սէրը,
նկարել, երգել, նուագել,
ինչպէս ոչ մի տեղ,
բայց այստեղ, ինչպէս ոչ մի տեղ,
տաղանդաւոր են նաեւ ատելիս։
Այստեղ ամենաշատն են խախտում
«Կուռքեր մի շինիր» պատուիրանը,
ու երբ հասկանում են դա,
կարող են հաւաքուել, փշրել
բոլոր արձանները…
Այստեղ ես ինձ ամենաշատն եմ
գտնում ու երբ հեռանում եմ այստեղից,
ամենաշատն եմ ինձ կորցնում։
Այստեղից հեռացողը
իրեն թողնում է այստեղ,
որովհետեւ մեր սկիզբն այստեղ է,
մնացած տեղերում մենք շարունակութիւն ենք,
ուրիշ ոչինչ…
Այստեղը քարտէզի վրայ մի կէտ է,
գլոբուսի վրայ գուցէ չգտնէք,
բայց այստեղ ծառերն աճում են
սրտիդ մէջ,
գետերը սրտիդ մէջ հուն են փորում
եւ կեանք են տալիս լճերին։
Այստեղ…
այստեղ ամեն բան
սրտիցդ է սկիզբ առնում ու
թափւում է ուղիղ սրտիդ մէջ…
Այստեղ ծնուելը համարձակութիւն է,
իսկ մեռնելիս ասում են,
որ կը ծնուեն էլի, հազար անգամ…
Այստեղ ծնւում են միշտ…

(«ՕՐԱՑՈՅՑԻՑ ՊՈԿՈՒԱԾ ՕՐԵՐ» հատորէն)