Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
2022ի գարնան, Երեւանի մէջ լոյս տեսաւ Հորիզոն գրականի աշխատակից՝ Պետրոս Աբաջեանի յուշերը «Յուշեր իմ մասին կամ մի մուսալեռցի հայի կեանքի պատմութիւնը» խորագրին տակ։ 120 մեծադիր եւ լուսանկարներով յագեցած էջերու մէջ Աբաջեան հաճելի պատումով ընթերցողին կը փոխանցէ իր կեանքէն ապրումներ։ Որպէս նախաբան իր յուշերուն, Աբաջեան համեստօրէն ընթերցողին ներողամտութիւնը կը խնդրէ, թէ այս հրատարակութեան մէջ ինք գրի Continue reading “Մուսալեռցի Պետրոս Աբաջեանի յուշագրութիւնը”
Վերջերս լոյս տեսաւ Վեհանոյշ Թեքեանի, «Կին՝ ատեան եւ մատեան» խորագրեալ հատորը (Զանգակ հրատարակչատուն, Երեւան 2022, 360 էջ), խմբագրութեամբ Յարութիւն Պէրպէրեանի։ Կողքի նկարազարդումը Նշան Գազազեանի «Ինքնաբարձրացում» խորագրեալ գործն է (ըստ Մայա Անճելուի երկին)։ Կողքի ձեւաւորումը՝ Նշան Գուլեանի։ Լոյս տեսած է Գալուստ Կիւլպէնկեան հիմնարկութեան աջակցութեամբ։
Ինչպէս կողքի բացատրականը կը նշէ՝ «Քերթողական եւ արձակ կտորներու այս հաւաքածոն Վեհանոյշ Թեքեանի վաստակին մէջ կիներու մասին խօսող արտադրութեան մէկ ճաշակն է։ Հոն կը ներկայանան այլատեսակ կիներ՝ տարբեր մշակոյթներէ, ցամաքամասերէ ու ընկերային յարաբերութեանց Continue reading “«ԿԻՆ՝ ԱՏԵԱՆ ԵՒ ՄԱՏԵԱՆ» — ՎԵՀԱՆՈՅՇ ԹԵՔԵԱՆԻ ՎԿԱՅԱՐԱՆԸ”
Լոյս տեսած է Դոկտ. Պետրոս Տէր Մաթոսեանի Ատանայի կոտորածին մասին գրած գիտաշխատութիւնը The Horrors of Adana: Revolution and Violence in the Early 20th Century, նուիրուած ապրիլ 14-17 եւ ապրիլ 25-27 1909-ին Ատանայի նահանգին մէջ տեղի ունեցած աղիտալի սպանդին։
Հատորը շարունակութիւնն է հեղինակին նախորդ պատմագրական ուսումնասիրութեան՝ Shattered Dreams of Revolution: From Liberty to Violence in the Late Ottoman Empire։ Երկու հատորներն ալ լոյս տեսած են Սթանֆորտ համալսարանի հրատարակչատունէն (Stanford University Press)։
1908-ի Օսմանեան Սահմանադրական յեղախոխութեան տուած հաւասարութեան իրաւունքներու յոյսերը խորտակած 1909-ի Ատանայի կոտարածը հայութեան յիշողութեան մէջ վառ կը մնայ Զապէլ Եսայեանի Continue reading “1909 ԱՏԱՆԱՅԻ ԱՐՀԱՒԻՐՔԸ՝ 21-ՐԴ ԴԱՐՈՒ ՈՍՊՆԵԱԿՈՎ”
Պ. Հերեան, «Ընտրանի», Լուսաբաց հրատարակչատուն, Երեւան, 2020, 432 էջ
Վաղամեռիկ բանաստեղծ, արձակագիր, գրականագէտ՝ Պետրոս Հերեանի (1954-1987) «Ընտրանի» խորագրով այս հատորը կազմուած, խմբագրուած եւ հանրութեան ներկայացուած է Ալեքսանդր Թոփչեանի կողմէ։ Այս հատորի նախաբանը՝ «Ընդհատուած թռիչք» խորագրով, «Հորիզոն գրական»-ի սեպտեմբեր 2021-ի Ա. Թոփչեանի անժամանակ մահուան նուիրուած թիւին մէջ լոյս տեսած էր։ Հատորը կը մէկտեղէ Հերեանի հրատարակած գիրքերը որպէս ամբողջական ժողովածու։ Continue reading “Պ. Հերեան, «Ընտրանի»”
Ցանէ՜, ցանէ՜. նոյնիսկ հեռու սահմանէն,
Աստղերու պէս, ալիքներու պէս ցանէ՜:
Ծիտերն ի՛նչ փոյթ թէ հատիկներդ կ՚աւարեն.
Տեղը Աստուած պիտի մարգրիտ սերմանէ:
Դ. Վարուժան
Sow, sow, even beyond the boundary,
Sow as stars, sow on as swells of the sea.
No matter if nestlings decimate your seeds.
God will replenish and disseminate pearls.
Թարգմանութիւն՝ Թաթուլ Սոնենց Փափազեանի
Անցեալ ամիս, մարտ 2021-ին, լոյս տեսաւ Դանիէլ Վարուժանի «Հացին երգը» հատորի առաջին ամբողջական երկլեզու՝ անգլերէն-հայերէն հրատարակութիւնը, Song of the bread խորագրով, թարգմանութեամբ Թաթուլ Սոնենց Փափազեանի եւ խմբագրութեամբ Վիգէն Թիւֆէնքճեանի։ Continue reading “ԳՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ—Դանիէլ Վարուժան, «Հացին երգը», երկլեզու հրատարակութիւն”
«Հորիզոն գրական»ի աշխատակից Փանոս Ճերանեան ընթերցասէրներուն կը ներկայանայ նոր հատորով մը՝ «Թրթիռներ…» խորագրով։ Բանաստեղծական այս հատորը Ճերանեանի հրատարակած վեցերորդ գիրքն է։ Ան կը յաջորդէ իր «Քամիներ» (1979), «Ընդմիջուած լռութիւն» (1991), «Քեզ ինչպէս կոչեմ…» (1998), «Ի լուր …» (1999) եւ «Բառերուն լոյսը …» (2005) հատորներուն: Նշենք, որ «Ի լուր …» հատորը արժանացած էր «Գէորգ Մելիտինեցի» մրցանակին: Continue reading “ԳՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ — Փանոս Ճերանեանի վեցերորդ բանաստեղծական հատորը՝ «Թրթիռներ…»”
Զարուհի Գալէմքերեան, ծնեալ Սեֆերեան կը պատկանէր հայ կին գրողներու այն սեղմ բայց նշանակալից տասնեակին, որոնք ապրեցան եւ ճոխացուցին արեւմտահայ գրականութեան ոսկեդարը, որ պիտի ընդհատուէր Մեծ Եղեռնի արեան ծովով։ Այն տասնեակին, որոնց գրութիւնները Դանիէլ Վարուժան եւ Յ.Ճ.Սիրունի ներկայացուցած էին իրենց 1914-ի «Նաւասարդ» հանդէսի էջերէն(*)։ Continue reading “Զարուհի Գալէմքերեան, Եւտերպէ (1874-1971) — ՄԱՀՈՒԱՆ 50-ԱՄԵԱԿ”
Հրատարակուած Երեւան 2019-ին Հայաստանի Հանրապետութեան Գիտութիւնների ազգային ակադեմիայի Հնագիտութեան եւ Ազգագրութեան ինստիուտի Գիտական խորհուրդի որոշմամբ (Յիշողութեան ազգագրութիւն շարք — 8), Թաւրիզից Ստալինեան Գուլագ. Ընդհատուած Պատմութիւն հատորը հայերէն հրատարակութիւնն է ցեղասպանագէտ դոկտ. Ռուբինա Փիրումեանի 2017-ին լոյս ընծայած My Father: A man of courage and perseverance, a survivor of Stalin’s Gulag հատորին, որուն անդրադարձած էինք «Հորիզոն գրական»ի հոկտեմբեր 2017-ի թիւով։ Continue reading “Ռուբինա Փիրումեան Մինասեանի եւ Բաղդիկ Մինասեանի «Թաւրիզից ստալինեան գուլագ. ընդհատուած պատմութիւն» հատորը”
Երեւանի մէջ լոյս տեսած է «Հորիզոն գրական»ի աշխատակից Կարօ Արսլանեանի «Եթէ…» բանաստեղծական հատորը, Անտարես հրատակչատան կողմէ, խմբագրութեամբ Արքեմնիկ Նիկողոսեանի։
Հատորը 96 էջերու մէջ կը մէկտեղէ բանաստեղծութիւններ խմբուած հետեւեալ բաժանումներուն մէջ. Եթէ սիրես…, Եթէ պայքարիս…, Եթէ աղօթես…, Եթէ հաւատաս…, Եթէ յուսաս… եւ Եթէ բաղձաս…։ Continue reading “Կարօ Արսլանեանի Եթէ… ն”
‘Still being alive / seems to be a sin for me’
Arpine Konyalian Grenier, The Silent G. Poetry, 81 pp. Corruptpress, France, 2019
Նուիրուած Նորա Ռոզի ու Կիւլ մեծ մօր, Արփինէ Գոնիալեան Կռընիէի The Silent G հատորը կը բաղկանայ քսաներեք բանաստեղծութիւններէ եւ նախերգութենէ մը, գրուած յուշագրական պատմական ապրումներու ապակառուցային ոճով սփիւռքեան ներաշխարհէն։ Continue reading “Արփինէ Գոնիալեան Կռընիէի բանաստեղծական նոր հատորը՝ The Silent G”