Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
«Չնչին, ինչպէս Արարատին նետած քար
Ինչպէս անհաս Արարատին նետած քար… »:
«Նա գնում էր կրկին դէպի հեռուն այն լուրթ,
Դէպի լեառը անհաս ու վեհանիստ… »:
«Աշխա՛րհ անցիր, Արարատի նման ճերմակ գագաթ չկայ,
Ինչպէս անհաս փառքի ճամբայ…»:
Ե. Չ.
Ա
Մենք՝ բոլոր հայերս, մեր ծնուած օրից Արարատ ենք բարձրանում: Ու Continue reading “Արծուենի հայեացքով, հրեշտակի թեւերով լեռը”
Սիրելի գրչընկերոջս՝ ՎՐԷԺ ԻՍՐԱՅԷԼԵԱՆի յիշատակին,
բոլոր Վրէժներին, որ ծնուել, ծնուելու են անպայման
Հօրը տեսնելը տեսել էր, բայց աղօտ էր յիշում: Վերապրող խարբերդցիներն էին պատմում, որ հայրը, քսանը չբոլորած, Միացեալ Նահանգներ է մեկնել, ուսանել է Եյլի, Հարուարդի համալսարաններում, աւարտելուց յետոյ վերադարձել է Խարբերդ, «Եփրատ» քոլէջում տարրաբանութիւն, իմաստասիրութիւն, ընկերաբանութիւն է դասաւանդել: Շատ շուտով համաքաղաքացիները նրա բուն՝ Պարգեւ Պարթեւեան անուն-ազգանունը մոռացել, «Խարբերդի Սոկրատ» էին կոչել: 1915-ի յունիսին հօրը, քոլէջի բոլոր ուսուցչապետերի հետ տարել էին Արեգունի՝ Ծովքի հիւսիսային ափամերձ քարքարուտը: Հէնց այդ Continue reading “ՓՈԽՎՐԷԺԻ ՊԱՏԳԱՄՆ ՈՒ ՊԱՏՈՒԻՐԱՆԸ”
Սիրելի գրչեղբօրս՝ Հրանտ Մարգարեանի տիկնոջ՝
նոյնքան սիրելի Ժանետի յիշատակին
Տիգրանակերտ
2-ը սեպտ.,
Մամա ջան, այսօր ամբողջ ուղեխմբով Ժանետի մօր տունն էինք որոնում։ Թէ տունը՝ մայրական տունն ի՞նչ է հայի համար, ես մինչեւ Տիգրանակերտ հասնելս էլ գիտէի։ Քո մեծ քոյրը քեզնից յետոյ, Continue reading “ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԼՈՒՍԱՀՈԳԻ ՄՕՐՍ՝ ԱՐԵՒՄՏԱՀԱՅԱՍՏԱՆԻՑ (Հատուած)”
Դուք ինձ հետ ոչ մի անգամ Ակն չեկաք, Ժամու աղբիւրից ջուր չխմեցիք: Սրբուհի մեծ մայրս մինչեւ մահը պնդում էր, թէ Նոր Տարուայ գիշերը, ով առաջինն է Ժամու աղբիւրից կուժը լցնում, աղբիւրը ջրի հետ ոսկի է տեղում:
Նա այնքան հաւատացած է եղել նախախնամական աւանդութեանը, որ ամեն Նոր Տարուայ գիշեր, սուրբ Նարեկայ եկեղեցու զանգերը Continue reading “ԱԿՆԱՅ ՀԱՅՐԷՆՆԵՐ”
Ինչ խօսք, ինչպէս իւրաքանչիւրդ, ինքս էլ եմ հպարտ իմ հայութեամբ՝ հպարտ եմ յատկապէս այն բանի համար, որ, կոպիտ չհնչի, հայերէնն ինձ համար աշխատանքային «ատաղձ» է: Ըստ մատենավարների հրապարակած, բնաւ էլ ոչ ամբողջական տուեալների՝ ֆրանսերէնից մի քանի տասնեակ գրական-գեղարուեստական, պատմական, գիտական՝ ամենատարբեր բնոյթի գրքեր եմ թարգմանել, ու գրեթէ չի պատահել դէպք, որ որեւէ բառի հայերէն համարժէքը գտնելու դժուարութիւն ունենամ: Եթէ ունեցել եմ, պատճառը ոչ թէ մեր ոսկեղենիկը, իմ անգիտութիւնն է եղել: Continue reading “ԵՍ ՉԵՄ ԱՄԱՉՈՒՄ, ՈՐ ԱՄԵՆ ՕՐ ՀԱՅԵՐԷՆ ԵՄ ՍՈՎՈՐՈՒՄ”
Պատերազմն սկսուելուց՝ աւելի ճիշտ վերսկսուելուց յետոյ Աջափնեակի նորահաս հարեւանուհիները՝ Ցոլինէն ու Նռանէն, իրենց լքուած էին զգում: Քաղաքում հասակակից տղայ չէր մնացել: Ամենաճարպիկները ճակատ չգնալու-չզոհուելու համար ժամանակին արտասահման ու Ռուսաստան էին ճողոպրել, առողջական խնդիրներ չունեցողները զօրակոչուել էին. Երեւանում մնացել էին ակնոցաւոր հիւանդկախները: Հակառակի պէս Փարիզը, որ ոչ այնքան հեռաւոր տարիներին, նորաձեւութեան գունափայլ պարբերականներ թերթելիս անասելի հեռու էր թւում, անսպասելի մօտեցել, մերձեցել էր: Աջափնեակի Continue reading “ՀԱՅ ԹՐՔՈՒՀԻՆ”
Աջափնեակի «Բնօրրան» ջոկատի հրամանատարը՝ Նոյ Ակնունին, որքան յիշում էր, խորովածանոցում ինքն էր, վարորդը՝ Վրէժը, որ մարտի դաշտում մենակ վարորդ չէր, թիկնապահը, համհարզը, յանձնակատարը, ամեն ինչն էր, Չապլինը (տափակ ու անհամ կատակելու, ընկերներին ծաղրանմանակելու համար Գեղամը դեռեւս Continue reading “ՇՈՒՇԻԻ ՀԵՌԱՑՈԼ ՀՈՐԻԶՈՆԸ”
Վերջապէս ու վերջնականապէս համոզուեցի: Այս աշխարհը չափազանց նեղ է հայերիս համար: Մենք հասնում ենք ընդհուպ Կալիֆորնիա, Ճամայքա ու քանի որ աւելի հեռու գնալու տեղ չենք գտնում, մի կերպ տեղաւորւում ենք Երկիր մոլորակում:
Առայժմ: Continue reading “ՀԱՅԱՍՏԱՆԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆՈՒՄ Է ՄԻԱՅՆ — ԿՈՄԻՏԱՍԻ ԾՆՆԴԵԱՆ 150-ԱՄԵԱԿԻՆ ԱՌԻԹՈՎ”
«Գործն է անմահ, լա՛ւ իմացէք…»
Յ.Թ.
Նա գրական յաւերժութեան իր անհասանելիութիւնից աւելի քան մէկ դար հայ լինելու, մարդկային լինելու, իր երկրին, ժողովրդին անսակարկ նուիրուելու դասեր է տալիս մեզ: Ու չնայած, շատ հասկանալի պատճառով, վաղուց նոր գործեր չի գրում, իւրաքանչիւր սերունդ նրա դասերը ընկալում է իւրովի: Կ՚ուզէի յաւելել՝ նորովի: Ես չգիտեմ՝ Յովհաննէս Թումանեանը ամենամեծ հայ բանաստեղծն է, թէ՞ ոչ, բայց միանշանակ է, որ Ամենայն հայոց բանաստեղծն է՝ արտայայտութեան ամենաբովանդակ ընդգրկմամբ:
Continue reading “ԹՈՒՄԱՆԵԱՆԱԿԱՆ ՏԱՍՆԱԲԱՆԵԱՅ”ԳՐԻԳՈՐ ՋԱՆԻԿԵԱՆ
Ոչ հեղինակին գիտեմ, ոչ՝ բեմադրիչին: Այնքանն եմ լսել, որ Քեմալ Աթաթուրքի բռնահանութիւնից յետոյ («Կամ՝ թրքացէք, կամ՝ հեռացէք») Բուլղարիայի Պլովդիւ քաղաքում ապաստանած քեռայրս «Թալէաթի անկումը» ամենայն հաւանականութեամբ սիրողական ներկայացումում ստանձնում է Սողոմոն Թեհլիրեանի դերը: Բեռլինի Շառլոտենբուրգ թաղամասի Հայդենբերգ փողոցում , երբ նա ձեռքը ճիւաղի ուսին է դնում, ու նա յետ շրջվելով, այլայլուած հարցնում է՝ «Ի՞նչ էք կամենում երիտասարդ», քեռայրս իր կողմից մի նախադասութիւն է ավելացնում՝ «Մէկ ու կէս միլիոն հայերի արիւնն եմ ուզում», ու նոր միայն սնդաւում(*) է:
Continue reading “ԱՐԵԱՆ ՏԱՐՐԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆԸ (Գրախօսութեան փոխարէն)”