ԳՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ — Ալեքսանդր Շմեման, ՀԱՒԱՏՔԻ ՀԱՆԳԱՆԱԿ / ԲԱՑԱՏՐՈՒԹԻՒՆ,

Յառաջաբան եւ թարգմանութիւն Գառնիկ աւ. քհ. Գոյունեանի, Մոնթրէալ, 2021, 40 էջ

ԲԱԲԳԷՆ ԹՕՓՃԵԱՆ

Ռուս-օրթոտոքս աւագ քահանայ Ալեքսանդր Շմեմանի վաստակէն երկրորդն է ասիկա, որ Տ. Գառնիկ մեզի կը ներկայացնէ, իրագործելով տարի մը առաջ աստուածաբանին «Հայր մեր»-ի բացատրութեան հրատարակման օրը՝ գրախօսողիս իր տուած բանաւոր խոստումը:
Ս. Գիրքի պատմագիտութենէն գիտենք, թէ Յիսուս Քրիստոս իր քարոզութիւնները բերանացի կատարած էր միայն եւ որեւէ գրուածք չէր ձգած: Վարդապետին առաքեալները անոր ուսուցումները նոյնպէս քարոզեցին, անոնցմէ մի քանին՝ նաեւ նամակագրութեամբ: «Սակայն առաքեալներն ալ հաւատացեալներուն պաշտօնական եւ լիակատար Continue reading “ԳՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ — Ալեքսանդր Շմեման, ՀԱՒԱՏՔԻ ՀԱՆԳԱՆԱԿ / ԲԱՑԱՏՐՈՒԹԻՒՆ,”

ԳՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ — Փանոս Ճերանեանի վեցերորդ բանաստեղծական հատորը՝ «Թրթիռներ…»

Հրատարակութիւն՝ Համազգայինի «Վահէ Սէթեան» տպարան։ Պէյրութ, 2020, 104 էջ։

Ս.Ա.Յ.

«Հորիզոն գրական»ի աշխատակից Փանոս Ճերանեան ընթերցասէրներուն կը ներկայանայ նոր հատորով մը՝ «Թրթիռներ…» խորագրով։ Բանաստեղծական այս հատորը Ճերանեանի հրատարակած վեցերորդ գիրքն է։ Ան կը յաջորդէ իր «Քամիներ» (1979), «Ընդմիջուած լռութիւն» (1991), «Քեզ ինչպէս կոչեմ…» (1998), «Ի լուր …» (1999) եւ «Բառերուն լոյսը …» (2005) հատորներուն: Նշենք, որ «Ի լուր …» հատորը արժանացած էր «Գէորգ Մելիտինեցի» մրցանակին: Continue reading “ԳՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ — Փանոս Ճերանեանի վեցերորդ բանաստեղծական հատորը՝ «Թրթիռներ…»”

ՀԱՅԵՐԷՆԸ ԿԸ ԶՈՒԱՐՃԱՆԱՅ (Բ.)

ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ

Կը կարծեմ, թէ բոլորդ պիտի համաձայնիք ինծի հետ, եթէ ըսեմ, որ Յարութ Սասունեանը կը հանդիսանայ մեր լաւագոյն լրագրողներէն մէկը, այն, որուն վերլուծումները յափշտակութեամբ կը կարդացուին սփիւռքի մէջ եւ յաճախ լոյս կը տեսնեն հայրենի լրատուական ցանցերու վրայ եւս:
Անոնք ունին մէկ անպատեհութիւն. Սասունեան հայերէն չի գրեր իր յօդուածները, որոնք մեզի կը հասնին երկու թարգմանութիւններէ ետք. նախ՝ արեւելահայերէնի, այս վերջինէն ալ՝ արեւմտհայերէնի, եւ այս ոլորապտոյտ բաւիղներուն վրայ անոնք կը հանդիպին լեզուական Continue reading “ՀԱՅԵՐԷՆԸ ԿԸ ԶՈՒԱՐՃԱՆԱՅ (Բ.)”

ՄԱՐՏ 2021-ի թիւը

Սիրելի ընթերցող, «Հորիզոն գրական»ի մարտ 2021-ի թիւի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս կապին։

Բարի ընթերցում։

Այնտեղ ապրում է յիշողութիւնը

ՀԵՐՄԻՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ

Արեւածագը եկաւ, հաւաքուեց մեր գիւղի յայտնի բլրին, բայց սա ուրիշ արեւածագ էր, արեւը դալուկ աղջկայ տեսք ունէր, ով ուզում էր խօսել, պատմել յոյզերը, բայց չէր կարողանում. լեզուն կապ էր ընկել, բառերը մնացել էին ներսում: Նա իմ կեանքում երբեւէ հանդիպած ամենատխուր աղջիկն էր: Ես ուզում էի, որ նա ժպտար առաջուայ պէս, բայց նա նայեց ուղիղ աչքերիս, եւ մենք լաց եղանք անցած օրերի համար: Յետոյ նա լուռ թեքուեց դէպի գերեզմանատուն եւ փաթաթուեց նորայայտ Continue reading “Այնտեղ ապրում է յիշողութիւնը”

ՄԱՍԸՆԷ ԵՒ… ԱՅՈ

ՆՈՐԱ ՊԱՐՈՒԹՃԵԱՆ

Ցուրտ։ Հազուադէպ եղանակ, ողջոյնի փոխարէն ցրտագոլորշի ակնարկներ բացառիկ պաղի հասցէին։ Կաղապար նախադասութիւններ ամէնուր։
Տունէն դուրս ելայ, աղուոր փաթթուած։ Հագած էի հագուստներ, որոնք տարին մէկ կամ երկու անգամ միայն կը ծառայեն։ Բեռնաւոր՝ ոչ միայն մարմնով, ուղղուեցայ ինքնաշարժ ծանրացած քայլերս զգուշութեամբ Continue reading “ՄԱՍԸՆԷ ԵՒ… ԱՅՈ”

ՓԼՈՂ ԴՊՐՈՑՆԵՐԸ (Ը.)

ՅԱԿՈԲ ՉՈԼԱՔԵԱՆ

Խմբագրութեան կողմէ. գրեթէ երկու տարուան ընդմիջումէ մը ետք, կը վերսկսինք Յակոբ Չոլաքեանի «Փլող դպրոցները» շարքի հրատարակութեան.

ՄԵՆՔ ԱՅՍՊԷՍ՝ ԻՐԱՐՄԷ ԶՐԿՈՒԱԾ ՄԱՆԿՈՒԹԻՒՆ ՄԸ ՈՒՆԵՑԱՆՔ…

Պատմեր եմ անգամ մը. կը վերապատմեմ, որովհետեւ այսօր այդ տխուր պատկերը կրկին կը տիրէ մեր կեանքին մէջ, այսօրը կը շարունակուի հին ախտերով: Ասիկա հեքիաթ չէ, այլ ճշմարտութիւն՝ ինչպէս այսօրը:
Մեր այդ հեռաւոր գիւղին դատարկ տուներու ամայութեան մէջ մնացած էր բուռ մը ժողովուրդ: Հայրենադարձութիւն եղած էր, ուրիշներ ձգեր հեռացեր էին՝ յաճախ իրարմէ փախչելով: Թաղերուն անունները կը յիշուէին, բայց թաղեցիք չկային: Մենք մեր թաղին մէջ միակ ընտանիքն էինք, թէեւ դպրոցական օրերուն մեր թաղը ամենէն շէնն էր: Հոն երեք Continue reading “ՓԼՈՂ ԴՊՐՈՑՆԵՐԸ (Ը.)”

ՀԱՅԵՐԷՆԸ ԿԸ ԶՈՒԱՐՃԱՆԱՅ (Ա.)

ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ

Մեր անխոնջ աշխատակից Արմենակ Եղիայեան պարբերաբար կը վերլուծէ հայերէն մամուլին մէջ լոյս տեսնող ընգծելի թերիներ կամ այլապէս հայերէնի առօրեայ օգտագործման ընթացքին նկատուող անհեթեթութիւններ։ Ընթերցողի ուշադրութեան կը յանձնենք անոնցմէ առաջին քաղուածք մը։

ՇՈՒՏԱԼՈՒՏ

Մամուլի մէջ կարդացինք. «Մաքրոնի շուտալուտ այցելութիւնը Լիբանան…»
— Ի զուր պիտի փնտռէք ձեր բառարաններուն մէջ այս շուտալուտ կոչուած մարգարիտը, որուն հեղինակն է արեւմտահայ շնորհալի խմբագիր մը: Շատ որոշ է անոր տրամաբանութիւնը. ինչո՞ւ մօտ կրնայ տալ մօտալուտ, իսկ շուտ պիտի չտայ… շուտալուտ: Այո՜, արեւմտահայ Continue reading “ՀԱՅԵՐԷՆԸ ԿԸ ԶՈՒԱՐՃԱՆԱՅ (Ա.)”

Lettres d’Armène Ohanian à Auguste Rodin

Vartan Matiossian et Artsvi Bakhchinyan

Ստորեւ կը հրատարակենք ֆրանսացի հռչակաւոր արձանագործ Օկիւստ Ռոտէնի (1840-1917) թանգարանի արխիւին մէջ պահուող եօթ կարճ գրութիւն, որոնք արուեստագէտին յղած է հայ պարուհի Արմէն Օհանեանը (Սոֆիա Փիրբուդաղեան, 1887-1976)։
Այս արուեստագիտուհին, որ շուտով նաեւ նշանաւոր ֆրանսագիր գրագիտուհի պիտի դառնար եւ աւելի ուշ՝ սպանագիր գրականագէտ Մեքսիքոյի մէջ, 1910-ականներուն մծ հռչակ վայելած է Ֆրանսայի մէջ իր արեւելեան եւ «ազատ» բնոյթի պարերով։ Ան Ռոտէնի հետ ծանօթացած է 1913-ին, իրենց ընդհանուր բարեկամի՝ փարիզաբնակ ամերիկացի գրագիտուհի Նաթալի Քլիֆըրտ Պըրնիի (1876-1972) միջոցաւ։ 1915-ին, Continue reading “Lettres d’Armène Ohanian à Auguste Rodin”