Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
(«ՈՒՂԵՒՈՐՈՒԹԻՒՆ ԱՏՐՊԱՏԱԿԱՆԻ ՀԱՅՈՑ ԹԵՄՈՒՄ», Ա. եւ Բ. հատորներ)
Հայոց անցեալի բազում յուշարձաններ եւ կոթողներ կը պատմեն ոգիէն, որ յարաբերական խաղաղութեան սակաւ պայմաններու եւ յաճախակիօրէն անտանելի կացութիւններու մէջ՝ պահած էր ժողովուրդ մը, մինչեւ անոր պանդխտաբար հեռանալը, եւ կամ՝ արմատախլուիլը, տարագրուիլը…: Անոնք նաեւ կը պատմեն մոռացութեան մասին: Ախտաճանաչում մը՝ որ Յ. Օշական կատարած էր: Մինչ Continue reading “ՃԱՆԱՊԱՐՀՈՐԴՈՒԹԻՒՆ ՈԳԵՂԷՆԻՆ ՄԷՋ՝ ՎԱՍՆ ՅԻՇՈՂՈՒԹԵԱՆ”
(«Պանդոկ»-ի հրատարակութեան 55 ամեակին առթիւ)
«Պանդոկ» հատորը լոյս տեսած է երբ հեղինակ Արամ Հայկազ 67 տարեկան էր: Ըստ Պօղոս Սնապեանի՝ «Ուրիշ գրողներ յիսունի սեմին դանդաղութիւն մը կը սկսին մատնել կամ քէն ընելով կը քաշուին հրապարակէն»(1). մինչ այդ, Հայկազ յիսունէն յետոյ է, որ աշխուժացուցած է իր ստեղծագործական ու գրական թափը: Իր տաս հատորներէն միայն երկուքը հրատարակած է իր կեանքի յիսնամեակէն առաջ: Continue reading “Հայկազի չորս կեանք(եր)էն՝ Վերապրում, փախուստ, աքսոր եւ Նոր աշխարհ”
Վերջերս լոյս տեսաւ Վեհանոյշ Թեքեանի, «Կին՝ ատեան եւ մատեան» խորագրեալ հատորը (Զանգակ հրատարակչատուն, Երեւան 2022, 360 էջ), խմբագրութեամբ Յարութիւն Պէրպէրեանի։ Կողքի նկարազարդումը Նշան Գազազեանի «Ինքնաբարձրացում» խորագրեալ գործն է (ըստ Մայա Անճելուի երկին)։ Կողքի ձեւաւորումը՝ Նշան Գուլեանի։ Լոյս տեսած է Գալուստ Կիւլպէնկեան հիմնարկութեան աջակցութեամբ։
Ինչպէս կողքի բացատրականը կը նշէ՝ «Քերթողական եւ արձակ կտորներու այս հաւաքածոն Վեհանոյշ Թեքեանի վաստակին մէջ կիներու մասին խօսող արտադրութեան մէկ ճաշակն է։ Հոն կը ներկայանան այլատեսակ կիներ՝ տարբեր մշակոյթներէ, ցամաքամասերէ ու ընկերային յարաբերութեանց Continue reading “«ԿԻՆ՝ ԱՏԵԱՆ ԵՒ ՄԱՏԵԱՆ» — ՎԵՀԱՆՈՅՇ ԹԵՔԵԱՆԻ ՎԿԱՅԱՐԱՆԸ”
Լոյս տեսած է Դոկտ. Պետրոս Տէր Մաթոսեանի Ատանայի կոտորածին մասին գրած գիտաշխատութիւնը The Horrors of Adana: Revolution and Violence in the Early 20th Century, նուիրուած ապրիլ 14-17 եւ ապրիլ 25-27 1909-ին Ատանայի նահանգին մէջ տեղի ունեցած աղիտալի սպանդին։
Հատորը շարունակութիւնն է հեղինակին նախորդ պատմագրական ուսումնասիրութեան՝ Shattered Dreams of Revolution: From Liberty to Violence in the Late Ottoman Empire։ Երկու հատորներն ալ լոյս տեսած են Սթանֆորտ համալսարանի հրատարակչատունէն (Stanford University Press)։
1908-ի Օսմանեան Սահմանադրական յեղախոխութեան տուած հաւասարութեան իրաւունքներու յոյսերը խորտակած 1909-ի Ատանայի կոտարածը հայութեան յիշողութեան մէջ վառ կը մնայ Զապէլ Եսայեանի Continue reading “1909 ԱՏԱՆԱՅԻ ԱՐՀԱՒԻՐՔԸ՝ 21-ՐԴ ԴԱՐՈՒ ՈՍՊՆԵԱԿՈՎ”
Գրասեղանիս վրայ ընթերցումի իրենց հերթը սպասող բանաստեղծական երկու գիրքեր կան. երկուքին ալ հեղինակները ամերիկահայեր են եւ երկու գիրքերուն ալ լեզուն անգլերէնն է:
Alec Ekmekdji — THE UNAUTHORIZED BIOGRAPHY OF TANGO WOMAN
Shahe Mankerian — HISTORY OF FORGETFULNESS
Երկու հեղինակներն ալ իրենց կեանքին երկրորդ քառորդը գրեթէ աւարտած կամ արդէն աւարտած բանաստեղծներ են, երկուքին ալ առաջին հատորներն են ասոնք, թէեւ երկուքն ալ վաղուց մաս կազմած են «Ծննդանիշ» (Birthmark) բանաստեղծական երկլեզու հաւաքածոյին:
Այս երկու գիրքերը անգամ մը եւս զիս կը դնեն լեզուին՝ Continue reading “ԳՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ — ԵՐԿՈՒ ՔԵՐԹՈՂԱԳԻՐՔԵՐ”
— Խորագիր՝ Առաձգական:
— Հեղինակ՝ Յարութիւն Պէրպէրեան:
— Լոյս տեսած՝ Երեւանի «Զանգակ» հրատարակչատունէն, 2021, 272 էջ:
— Հեղինակին բացատրութեամբ՝ հրատարակութիւնը կատարուած է Գ. Կիւլպէնկեան հիմնարկութեան օժանդակութեամբ:
— Նմանապէս հեղինակին բացատրութեամբ՝ կը բովանդակէ վերջին 12 տարիներու իր ստեղծագործութիւններէն, նաեւ՝ նախորդ հատորներով լոյս տեսած բանաստեղծութիւններէն փունջեր:
— Նիւթեր՝ նմանապէս հեղինակին բացատրութեամբ (հատորի վերջին էջերուն տրուած)՝ սէր, սփիւռքահայ գրողի վիճակ, Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմ, բնապահպանում, համամարդկային տագնապներ…
— Ներքին բաժանումներ՝ ընդամենը 19 գլուխ, որոնցմէ մէկ քանին կ՚ընդգրկեն քանի մը բանաստեղծութիւն, ուրիշներ՝ աւելի մեծ թիւով:
— Կողքի գծանկար՝ Արթօ Չագմագճեանի: Continue reading “ՆՈՐ ԳԻՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ — «ԱՌԱՁԳԱԿԱՆ», բանաստեղծութիւններ”
Ժամանակակից հայ գրականութեան հանդէպ գնալով մեծանում է հետաքրքրութիւնը՝ եւ դա հայրենի գրական կեանքի լաւ լուրն է: Պատճառն այն է, որ մեր արդի գրողները մշակութային ճգնաժամը յաղթահարեցին գործնական քայլերով՝ վերականգնուել է երբեմնի լաւ համբաւ ունեցող գեղարուեստական գրականութեան պրոպագանդայի բիւրոն, ինչով ժամանակին հպարտանում էր գրողների միութիւնը: Յաճախակի կազմակերպւում են գրական հաւաքներ, քննարկումներ՝ Continue reading “ՀԱՅ ՆՈՐ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԵԱՆ ԹՌՉՈՒՆ-ՀՈԳԻՆ` ՍՈՒՍԱՆՆԱ ՂԱԶԱՐԵԱՆ”
Անցեալ տարի, 2019 թուականին Լոս Անճելըսի մէջ լոյս տեսաւ գրող, մտաւորական, հայ լեզուի ու մտքի հանրածանօթ մշակ, երկարամեայ տնօրէն, գրական բեղուն վաստակ ունեցող ու ազգային գործիչ, նախկին հալէպահայ Գէորգ Պետիկեանի «Ես տեսայ Անին» հատորը, մեկենասութեամբ տէր եւ տիկին Յակոբ եւ Լօլա Գարապիպերճեաններուն, ձօնուած՝ Հայաստանի առաջին Հանրապետութեան եւ ՀՄԸՄ-ի հիմնադրութեան հարիւրամեակին: Continue reading “ԳՐՔԵՐՈՒ ՀԵՏ — Գէորգ Պետիկեանի «Ես տեսայ Անին» հատորը”
Հեղինակ՝ Դոկտ. Աբէլ Քհնյ. Մանուկեան, 296 էջ, Երեւան, հեղինակային հրատարակութիւն, 2020
Հեղինակը սոյն հատորին՝ Աստուածաբանութեան եւ Փիլիսոփայութեան դոկտորի իր գիտական աստիճանով (1993) եւ հայագիտական նիւթերու իր հմտութեամբ, ծանօթ անձնաւորութիւն մըն է հայ եւ միջազգային գիտական-ակադեմական շրջանակներուն, իր հրատարակած հայ եւ օտարալեզու (գերմաներէն, անգլերէն եւ ֆրանսերէն) բազմատասնեակ երկերով եւ ուսումնասիրութիւններով: Աւելի քան երեսնամեայ հոգեւոր ծառայութիւն ունի Հայց. եկեղեցւոյ տարբեր Continue reading “Գրքերու հետ — ՀՆՉԱԿԵԱՆ ԿՈՒՍԱԿՑՈՒԹԵԱՆ ԿԱԶՄԱՒՈՐՈՒՄԸ ԵՒ ՔՍԱՆ ԿԱԽԱՂԱՆՆԵՐՈՒ ՄԱՍԻՆ ԱՆԴՐԱԴԱՐՁԸ ԵՒՐՈՊԱԿԱՆ ՄԱՄՈՒԼԻ ՈՒ ԴԻՒԱՆԱԳԻՏԱԿԱՆ ԹՂԹԱԿՑՈՒԹԵԱՆՑ ՄԷՋ”
Հրատարակուած Երեւան 2019-ին Հայաստանի Հանրապետութեան Գիտութիւնների ազգային ակադեմիայի Հնագիտութեան եւ Ազգագրութեան ինստիուտի Գիտական խորհուրդի որոշմամբ (Յիշողութեան ազգագրութիւն շարք — 8), Թաւրիզից Ստալինեան Գուլագ. Ընդհատուած Պատմութիւն հատորը հայերէն հրատարակութիւնն է ցեղասպանագէտ դոկտ. Ռուբինա Փիրումեանի 2017-ին լոյս ընծայած My Father: A man of courage and perseverance, a survivor of Stalin’s Gulag հատորին, որուն անդրադարձած էինք «Հորիզոն գրական»ի հոկտեմբեր 2017-ի թիւով։ Continue reading “Ռուբինա Փիրումեան Մինասեանի եւ Բաղդիկ Մինասեանի «Թաւրիզից ստալինեան գուլագ. ընդհատուած պատմութիւն» հատորը”