Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
Հայոց լեզուի առաջին ուսուցիչներս եղած են մայրս ու հօրենական մեծմայրս, որոնք, սակայն, անգրաճանաչ գեղջուկներ էին: Կրնայ հակասական թուիլ ըսածս, ուրեմն փութամ պարզել: Ես՝ իբրեւ հինգ զաւակներու վերջինեկ, աչքերս բացած եմ ընտանիքի մը մէջ, ուր կը խօսուէր երկու հայերէն՝ արդի աշխարհաբարը եւ բարբառ մը. այս Continue reading “ՀԱՅՈՑ ԼԵԶՈՒԻ ՈՒՍՈՒՑԻՉՆԵՐՍ (1)”
Արաբերէնը մեծ բացական էր մեր դպրոցներուն մէջ եւս, ուր միայն սկզբունքով գոյութիւն ունէր ան: Այս «սկզբունքով»-ը ըսելու խաբուսիկ ձեւ մըն է, որ որեւէ իմաստ եւ բովանդակութիւն չունէր: Դասացուցակին վրայ նշանակուած էր ան՝ ճիշդ է, դասագիրք մըն ալ ունէինք մեր պայուսակներուն մէջ՝ ա՛յդ ալ ճիշդ է, սակայն այս բոլորին իմաստը չէինք ըմբռներ: Մեզմէ առաջ այդ իմաստը չէին ըմբռներ իրենք՝ արաբերէնի ուսուցիչները, որ կրթական նախարարութիւնը կը տրամադրէր: Continue reading “Քաղցրիկ Պուրճ-Համմուտ – Բ –”
ԴԵԼԼԱԼ ՊԵՏՐՈՍ
Մայիս 6-ի՝ Լիբանանի Նահատակաց տօնին առթիւ մեր թերթերէն մէկը գրած էր. «104 տարի առաջ Պէյրութի եւ Դամասկոսի մէջ կախաղան հանուեցան… արաբական զարթօնքի մունետիկները»:
Քմծիծաղով մը հարց տուի ես ինծի, թէ ո՞վ ինչ հասկցաւ, քանի մունետիկին ի՛նչ ըլլալը գիտցող մնացա՞ծ է, մանաւանդ մունետիկ տեսնող եղա՞ծ է այս սերունդին մէջ, եւ եթէ այո՛, հապա ո՞ւր եւ ինչպէ՞ս, քանի անոնք՝ մարդկային այդ տեսակը շատ երկար ատենէ ի վեր անհետացած է մեր առօրեայէն: Continue reading “Քաղցրիկ Պուրճ-Համմուտ – Ա –”
— Չէ՜ մայրիկ,— ըսաւ ամուսինս՝ Յակոբը, դառնալով մօրս,— Թամարը մաքրութիւն ընել չի կրնար։ Հազիւ սկսի, ձեռքը գիրք մը կ՚անցնի, գրութիւն մը կ՚անցնի, մէկ կողմ կը դնէ ընելիքը, կը սկսի կարդալ. ժամեր կ՚անցնին, իմ բաժինս կը վերջացնեմ, ինք տակաւին նո՜ր պիտի սկսի։
— Գիտեմ, պզտիկուց այսպէս էր,— ըսաւ մայրս.— դասերը մէկ կողմ կը ձգէր, ուրիշ գիրքեր կը կարդար…։ Continue reading “Օրհներգութի՜ւն թող ըլլայ…”
Պոլիտեխնիկական ինստիտուտի ճարտարապետական բաժնի առաջին կուրսում մեր լսարան մտաւ բարձրահասակ, համակրելի, գեղեցիկ կեցուածքով մի երիտասարդ եւ փոքր ինչ ռնգային, հաճելի բարիտոնով ասաց. «Ես ձեզ պատմելու եմ իտալական վերածնունդի ճարտարապետութեան մասին»: Ինչպէս հարկն է առաջին կուրսում, մենք պատրաստել էինք տետրակներ եւ մատիտներ դասախօսութիւնը սղագրելու համար, բայց մեզ վիճակուած չէր օգտագործելու դրանք: Առաջին իսկ խօսքերից հմայուած եւ կախարդուած յայտնուեցինք իտալական վերածնունդի հրաշալի իրականութեան մէջ:
Այդ երիտասարդը Ջիմ Թորոսեանն էր: Նա կարողանում էր Continue reading “Չափի եւ գեղեցիկի զգացումը երբեք չի դաւաճանել իրեն — ՅԻՇՈՂՈՒԹԻՒՆՆԵՐ ՈՒՍՈՒՑՉԻՍ ՄԱՍԻՆ”
1976-ին երբ Երեւան էի, օր մը Վահագն Դաւթեանը ըսաւ.
— Այսօր Համօ Սահեանին պիտի երթանք։
— Ինչո՞ւ, հո՞ս է։
— Ո՞ւր պիտի ըլլայ, հո՛ս՝ Երեւանի մէջ է։
— Ի՛նչ գիտնամ՝ Որոտա՜ն, Որոտա՜ն. կարծեցի գիւղը կ՚ապրի, Որոտանի ափին։
— Այ աղջիկ,— ժպտեցաւ,— Որոտանը իր մէջ կ՚ապրի։ Continue reading “Որոտանը որոտա՛ց”
Հազար իննհարիւր վաթսունական թուականներու Հալէպի Նոր Գիւղ աւանի կարմիր պղպեղի փոշին տարբեր համ մը ունէր։ Բարկ, սակայն հրապուրիչ կծութիւն մը՝ զինք առաջին անգամ համտեսողը նախ՝ սաստիկ երկրաշարժի կ՚ենթարկէր, ապա՝ կը թովէր եւ իր համին ու հոտին հլու ու յօժարակամ ստրուկը կը դարձնէր: Continue reading “Կարմիր պղպեղ ծեծող կինը”
Այս բառերը ես կը յիշեմ կարդացած ըլլալ Ռէթէոս Պէրպէրեանի տապանաքարին վրայ, Սկիւտարի հայոց գերեզմաննոցը։ Պատանի էի։ Ճեմարանի առաջին լսարանի աշակե՛րտ։ Եւ այդ ամառ, մեծ յափշտակութեամբ կը պեղէի Պոլիսը։ Մայրս, փոքր եղբայրս եւ ես միասին կատարեցինք մեր ընտանիքի այդ պատմական ճամբորդութիւնը։ Տասնութ տարիներ ետք իր ամուսնութեան օրերէն, մայրս վերջապէս պատեհութիւն կ՚ունենար քանի մը թանկագին ամիսներով վերադառնալու իր հարազատներուն գիրկը եւ ես գիւտը կ՚ընէի այս աներեւակայելի աշխարհին։ Continue reading “ԲԱՐԻՆ, ԳԵՂԵՑԻԿԸ ԵՒ… ՃՇՄԱՐԻՏԸ”
Բանաստեղծը Պէյրութ գտնուած շրջանին ամեն անգամ որ գիրք մը հրատարակէր, հայրս նոյն օրը անութին տակ դրած կը մտնէր տուն։ «Սուրբ Գիրքը թող միշտ բաց մնայ սեղանիդ վրայ» վերնագիրն էր իր մէկ բանաստեղծութեան։ Սուրբ Գիրքը միշտ բաց մնաց մեր հիւրասենեակի ճիշդ մէջտեղի սեղանին վրայ։
Վարդանանցին մեր դպրոցի — Հայ Աւետարանական Գոլէճ — եկեղեցիի սրահին մէջ պիտի պատգամէր Ժագ Յակոբեան։ Իններորդ դասարան էի։ Մայրս ու ես գացինք։ Յակոբեանի մազերը Վահան Տէրեանի մէկ կողմի վրայ ինկած մազերը կը յիշեցնէին։ Continue reading “ԺԱԳ ՅԱԿՈԲԵԱՆ՝ ԱՅԺՄԷԱԿԱՆԻՆ ԵՒ ՅԱՒԻՏԵՆԱԿԱՆԻՆ ՄԻՋԵՒ”
Այս օրերուն գրական մեր աշխարհէն ներս, սուգ է, որովհետեւ ոչ եւս է երկար տասնամեակներէ ի վեր մեր գրականութեան ածուին մէջ անխոնջ վար ու ցան ընող մեր երիցագոյն բանաստեղծը՝ սփիւռքահայ ամենէն տարեց բանաստեղծը` Ժագ Ս. Յակոբեան։ Continue reading “Բանաստեղծ Ժագ Յակոբեանի անմար յիշատակին”