Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
Նախորդ օրէն կը սկսէր մեծ պատրաստութիւնը։
Գրտնակը, ալիւրը, մանրուած սոխը, աղն ու պղպեղը՝ այսինքն գործածուելիք միջուկը, բացի միսէն, եւ փուռի ամենամեծ ափսէները սառնարանէն եւ պահարաններէն դուրս կը հանուէին։ Մայրս կը հեռաձայնէր Յասմիկ մօրաքրոջս եւ նախապէս կը պատուիրէր. «Յասմի՛կ, վաղը առաւօտ կանուխ եկուր, չուշանա՛ս, ամեն ինչ պատրաստած ենք, կանուխ եկուր, որպէսզի եփելն ալ կանուխ Continue reading “Եղիսաբեթ մեծմայրիկիս գրտնակը”
Եղանակը գարուն էր, բայց անապատէն փչող մարտ ամսուան Խամսինի հովերը դեռ չէին սկսած:
Կային օրեր, երբ գարունը տարուան եղանակներու բեմին վրայ, երբեմն հովերու նոր պարեր կը սկսէր եւ դաշտերու բոյսերուն վրայ ալ ձրի զօրաւոր հով ու առատ արեւ կը բաժնէր:
Բայց այդ տարին դպրոցի մեր զբօսանքի ժամերուն, հովերը բակին մէջ դեռ թեթեւ կը փչէին եւ Աղա Կարապետ Գալուստի կիսանդրիին առջեւի մանուշակներուն գլուխներն ալ մեղմօրէն կը շոյէին ու մասնաւոր Continue reading “«Ընթերցուածս Առակաց» եւ Խաւարման գիշերը”
[…] հասանք նաւի առաջը, որի տախտակամածները լցուած էին կանանցով ու այրերով։ Գլխարկներ, թաշկինակներ կը ճօճուէին օդի մէջ մեզի նշան տալով եւ երգերը կը հասնէին «Մեր Հայրենիք»ի եղանակով։
Ակնունին գիտէր երբ պէտք էր երեւալ։ Մենք նաւ բարձրացանք եւ նաւը շարժեցաւ:
* * *
Պոլսոյ հայութիւնը ընտիր հասարակութիւն էր: Անոր միջինը բարձր էր մայրաքաղաքի բոլոր ժողովուրդներէն։ Անոր հետ կը մրցէր յոյնը եւ հրեան, որոնք թէեւ թուրքերէն եւ միւսներէն առաջ կ՚երթային, բայց չէին հասնիր հայերուն: Հայերը իրենց ներկայութիւնը զգալի կը դարձնէին Continue reading “Նաւապտոյտը”
Այնճար, 15 փետրուար 1954
Սիրելի ընթերցող՝
Որպէսզի կարողանաս ճիշդ պատկերացնել, թէ ո՞ւր եւ ինչպէ՞ս տեղի ունեցաւ Պետիկի ծնունդը, նախ պէտք է որ նկարագրեմ մեր բնակարանը: Երբ Այնճար գիւղաւանը կառուցուեցաւ, իւրաքանչիւր ընտանիքի տրամադրուեցաւ չորս հարիւր քառակուսի մեթր հողի վրայ կառուցուած շուրջ քսան քառակուսի մեթր սենեակ մը եւ դուրսը՝ փոքր արտաքնոց մը: Նոյն սենեակը կ՚օգտագործուէր թէ՛ իբրեւ հիւրանոց ու Continue reading “Միւս Պետիկը — Պետրոս Հերեան (1954-1987)”
Սիրելի գրչեղբօրս՝ Հրանտ Մարգարեանի տիկնոջ՝
նոյնքան սիրելի Ժանետի յիշատակին
Տիգրանակերտ
2-ը սեպտ.,
Մամա ջան, այսօր ամբողջ ուղեխմբով Ժանետի մօր տունն էինք որոնում։ Թէ տունը՝ մայրական տունն ի՞նչ է հայի համար, ես մինչեւ Տիգրանակերտ հասնելս էլ գիտէի։ Քո մեծ քոյրը քեզնից յետոյ, Continue reading “ՆԱՄԱԿՆԵՐ ԼՈՒՍԱՀՈԳԻ ՄՕՐՍ՝ ԱՐԵՒՄՏԱՀԱՅԱՍՏԱՆԻՑ (Հատուած)”
Շարունակուած նախորդ թիւէն
Համազգայինի Ա. պատգամաւորական ժողովի վայր ընտրուած էր Աթենքի մօտ ամառանոցային ծովահայեաց պանդոկ մը, 1990-ին, ուր մեզի առիթ կ’ընծայուէր առաւօտեան նախաճաշէն առաջ եւ կէսօրուան ճաշի դադարին՝ ծով իջնելու: Բ. պատգամաւորական ժողովը տեղի ունեցաւ Հայաստան, Գրողներու միութեան Ծաղկաձորի տան մէջ, 1994-ին: Հոն ալ մեր հայրենիքի լեռներուն վրայ քալելու ու անոր հողի աւիշը ծծելու երջանկութիւնը պարգեւուեցաւ մեզի: Այս անգամ բնութեան տարբեր մէկ գեղատեսիլ անկիւնն ենք, բարձունքի վրայ ու Continue reading “ԱՏՄԱՅԻ ԲԱՐՁՈՒՆՔԻՆ (Բ.)”
Սոյն գրութիւնը քաղուած է յաջորդ հատորէս՝ «Ոստայն 19 – Էջեր զուգահեռ օրատետրէս», որ տակաւին պատրաստութեան մէջ է։ Հատորը կը բաղկանայ օրագրութիւններէ, որոնցմէ ոմանք գրուած են հարազատի մը ուղղուած նամակի ձեւով։ Հրատարակման համար այդ նամակներէն զեղչած եմ այն մասերը, որոնք շատ անձնական բնոյթ ունէին։ — Վ-Ա.
21 սեպտեմբեր 1998
Սիրելի, շատ սիրելի Սիրարփի մօրաք,
Մոնթրէալի Տորվալ միջազգային օդակայանն եմ — մօտաւորապէս մէկ ժամէն Air Canada-ի թիւ 866 թռիչքը ճամբայ կ’ելլէ դէպի Լոնտոն, Continue reading “ԱՏՄԱՅԻ ԲԱՐՁՈՒՆՔԻՆ”
Մանկապարտէզի բակին նայող խոշոր պատուհաններով դասարանին մէջ, դասապահը սկսելու զանգին ձայնը շատոնց մարած էր, բայց օրիորդ Ազատուհին չէր երեւցած եւ կ՚ուշանար գալու: Մենք սպասումի մէջ էինք:
Յանկարծ դասարանին դուռը բացուեցաւ, օրիորդ Աղաւնին ձեռքը գիրք մը բռնած ներս մտաւ եւ կարեւոր լուր մը բերողի ձեւով բարձրաձայն ըսաւ. Continue reading “Ոսկին, Փռլանթը եւ Փերուզը…”
Իւրաքանչիւր հայ՝ Հայաստան այցելելով, իր տեսանկիւնէն կը դիտէ ու կը դատէ տեսածն ու վայելածը, նայած թէ Հայաստանի մէջ ինքզինք որքան հարազատ կը զգայ:
Մեր Հայրենիքը ճանչցած եմ դպրոցը՝ հայոց պատմութիւն սորվելով, գրականութիւն կարդալով, սերտելով հայ մշակոյթն ու մանաւանդ՝ հայրենասիրական երգերով։ Continue reading “«Ծփում է Սեւանը»”
Ընթերցողին կը ներկայացնենք Ռուբէնի (Մինաս Տէր Մինասեան) յուշերէն վերցուած այս էջերը, ուր ան կը պատմէ 1908-ին Վանի մէջ կայացած ուշագրաւ հանդիպման մը մասին հայազգի ոստիկանապետ Մէհմէտ էֆէնտիին հետ, որուն նախապէս հանդիպած էր նախորդ տարին Մշոյ մէջ։ Նշենք, որ Մէհմէտ էֆէնտիի կերպարը ընդգրկուած է նաեւ Խաչիկ Դաշտենցի «Ռանչպարների կանչը» վէպին մէջ որպէս «մանազկերտցի վարժապետ պարոն Աւետիս», որ դաւանափոխ կ՚ըլլայ եւ կը դառնայ ոստիկան Մէհմէտ էֆէնտի։ Ազգային տագնապի այս բախտորոշ օրերուն տեղին է անգամ մը եւս կարդալ այս էջերը, որոնք իւրատեսակ լոյս կը սփռեն ներկայ իրադարձութիւններուն վրայ։
Հորիզոն գրական
Մէհմէտ էֆէնտիի մօտն եմ։ Նոյն հսկան է, թիկնեղ բարձր, կուրծքը դուրս Continue reading “Միշտ ապրող էջեր — ՄԷՀՄԷՏ ԷՖԷՆՏԻԻ ՀԵՏ”