Թեւաւոր խօսքեր եւ դարձուածքներ — Գ

ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ

Դամոկլէսեան սուր
Կ՚ըսուի նաեւ «դամոկլեան սուր»:
Սիրակուսա նահանգի Դենիս բռնապետը անգամ մը ընթրիքի հրաւիրեց իր մէկ մտերիմ ընկերը՝ Դամոկլէսը (Դ. դարուն Քա.), որ կը նախանձէր իրեն, եւ զայն կը նստեցնէ իր գահին վրայ՝ անոր գլխուն վերեւ ձիու բաշի մէկ հատիկ թելէ կախելով ծանր սուր մը: Կարելի Continue reading “Թեւաւոր խօսքեր եւ դարձուածքներ — Գ”

Մի քանի խորհրդածութիւններ Հայաստանի հանրապետութեան հարիւրամեակին առթիւ

ՍԻՄԱ ԱԲՐԱՀԱՄԵԱՆ

Հայ գրականութեան մէջ յատուկ տեղ ունին մեր ժողովուրդի ապրած մեծ կորուստները, աքսորի կեանքը, մեր ազատագրական պայքարը… Մեծ Եղեռնը… Continue reading “Մի քանի խորհրդածութիւններ Հայաստանի հանրապետութեան հարիւրամեակին առթիւ”

Սոնա Տէր Մարգարեան-Թնկրեան — Ծննդեան 100-ամեակին առթիւ

Ս.Ա.Յ.

Յետ-Եղեռնի արեւմտահայ արձակի նոր վարպետներէն Սոնա Տէր Մարգարեան-Թնկրեանի ծննդեան հարիւրամեակն է 2018-ը։
Ծնած 1918-ին Պոլիս, Սոնա զաւակն էր մտաւորական Արփիար Տէր Մարգարեանի։ Նախնական կրթութիւնը ստանալէ ետք Սամաթիոյ Սահակեան վարժարանէն ներս, Սոնա Տէր Մարգարեան ուսումը կը շարունակէ Եսայեան ու ապա Կեդրոնական վարժարաններէն ներս, միաժամանակ հետեւելով երաժշտական ձայնամարզումի Continue reading “Սոնա Տէր Մարգարեան-Թնկրեան — Ծննդեան 100-ամեակին առթիւ”

Թեւաւոր խօսքեր եւ դարձուածքներ — Բ.

ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ

Աքիլլէսի կրունկ
Աքիլլէսը յունական դիցաբանութեան մեծագոյն հերոսներէն էր, որ դաշնակից այլ թագաւորներու հետ արշաւեց Տրովադա՝ ետ դարձնելու գեղեցիկ Հելենը, որ առեւանգուած էր տրովադացի իշխան Բարիսի կողմէ: Աքիլլէս ճանչցուած էր իբրեւ անխոցելի մարտիկ մը, որովհետեւ անոր մայրը զինք վաղ մանկութեանը թաթխած էր Ստիքս գետի ջուրին մէջ, որ ունէր մարդկային մարմինը անխոցելի դարձնելու յատկութիւնը: Continue reading “Թեւաւոր խօսքեր եւ դարձուածքներ — Բ.”

ԱԿԱՆՋԴ ԲԵՐ՝ ԱՍԵՄ — Յակոբ Պարոնեանը ներազգային յարաբերութիւնների բովանդակութեան մասին

ԱՐՍԷՆ ԳԼՋԵԱՆ

Ինչպէս գիտենք, Զարթօնքի առաջին գործիչները` Գր. Օտեանը, Ն. Ռուսինեանը եւ միւսները, մտայղացել եւ մեծ ջանքերի գնով Սուլթանի հաւանութեանն էին արժանացրել հայ հանրութեան մէջ «Ազգային սահմանադրութիւն» յորջորջուող մի «Կանոնադրութիւն», որի առաքելութիւնը հայութեան առաջադիմութեանը ծառայելն էր` գաւառի եւ կենտրոնի միջեւ կապող օղակ դառնալը, Ազգային եւ Կրօնական ժողովների գործունէութեան մէջ կարգուկանոն մտցնելը, եկեղեցականների եւ մեծահարուստների ներազգային իրաւունքներն ու պարտականութիւնները որոշ բանական շրջանակի մէջ դնելը: «Ազգային սահմանադրութեան» միջոցով հնարաւորութիւն էր ստեղծուել համախմբելու ազգի կարող ուժերն այնպիսի առաջնային խնդիրների շուրջ, ինչպիսին էին կրթութիւնը, դպրոցը, հիւանդանոցը, աղքատախնամը, տպագրական գործը, հայ եկեղեցին խորթ ազդեցութիւններից հեռու պահելը: Continue reading “ԱԿԱՆՋԴ ԲԵՐ՝ ԱՍԵՄ — Յակոբ Պարոնեանը ներազգային յարաբերութիւնների բովանդակութեան մասին”

ԶԱՊԷԼ ԵՍԱՅԵԱՆ — Կեանքը, գրական արուեստի յատկանիշները եւ ստեղծագործական կեանքի յատկանշական կէտերը(*)

ԱՆՈՅՇ ԱԿՆԵՐԵԱՆ

Զապէլ Եսայեան։ Հեւքոտ կեանք, արձակագիր, արուեստագէտ, մարդասէր, հրապարակագիր, հասարակական գործիչ, ֆեմինիստ, թարգմանիչ, դասախօս, հայրենասէր, կին եւ մայր։
Ա՛յս ամենն էր Եսայեան եւ վստահաբար աւելին, որ միայն զինք մօտէն ճանչցողները եւ անշուշտ ի՛նքը Զապէլը, որ այնքան խորը պեղած էր իր հոգին՝ կրնային գիտնալ։ Մենք, այս հեռաւորութենէն՝ միայն իր թողած հետքերը կ՚ուսումնասիրենք եւ արդէն իսկ մեր գտածը իր մասին՝ քանի մը կեանք լեցնելու չափ հարուստ է։ Continue reading “ԶԱՊԷԼ ԵՍԱՅԵԱՆ — Կեանքը, գրական արուեստի յատկանիշները եւ ստեղծագործական կեանքի յատկանշական կէտերը(*)”

ՄԱՌԻ ՊԷՅԼՅՐԵԱՆ, ՀԱՅ ԿՆՈՋ ԻՐԱՒՈՒՆՔՆԵՐՈՒ ՆԱՀԱՏԱԿ ՊԱՇՏՊԱՆԸ

Ս.Ա.Յ.
….«մենք պատմութենէն գիտենք որ այն ամեն գաղափարները, դաւանանքները, շարժումներն ու զգացումները որոնք կնոջ մասնակցութեամբն ու աջակցութեամբը մէկ խօսքով կնոջ շունչովն են ոգեւորուեր, անո՛նք միշտ մե՛ծ, հերոսական ու տիրական եղեր են»։ Մառի Պէյլէրեան, ԿՆՈՋ ԱԶԴԵՑՈՒԹԻՒՆԸ. ՊԱՏԵՐԱԶՄԸ եւ ԿԻՆԵՐԸ, 2014

Մառի Պէյլէրեան ծնած է Պոլիս 1877-ին։ Ուսումը ստանալէ ետք Եսայեան վարժարանէն, եղած է ուսուցիչ նոյն վարժարանէն ներս։ Continue reading “ՄԱՌԻ ՊԷՅԼՅՐԵԱՆ, ՀԱՅ ԿՆՈՋ ԻՐԱՒՈՒՆՔՆԵՐՈՒ ՆԱՀԱՏԱԿ ՊԱՇՏՊԱՆԸ”

ԹՐՔԱԼԵԶՈՒ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹԻՒՆԸ ՀԵՏԱՔՐՔՐՈՒԱԾ Է ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՄՇԱԿՈՅԹՈՎ

«Գրական Թերթ»-ի հարցազրոյցը թարգմանիչ, խմբագիր ՍԵՒԱՆ ՏԷՅԻՐՄԷՆՃԵԱՆի հետ

Շաքէ Երիցեան — Խօսենք «Արաս» հրատարակչութեան գործունէութեան մասին: Ինչպիսի՞ առաքելութիւն է իրականացնում այն իր տպագրած գրքերով:
Սեւան Տէյիրմէնճեան — «Արաս» հրատարակչութիւնը հիմնադրուել է Թուրքիայում, 1993 թ.: Այս տարի յոբելեանական տարի է: Continue reading “ԹՐՔԱԼԵԶՈՒ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹԻՒՆԸ ՀԵՏԱՔՐՔՐՈՒԱԾ Է ՀԱՅԿԱԿԱՆ ՄՇԱԿՈՅԹՈՎ”

Թեւաւոր խօսքեր եւ դարձուածքներ

ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ

Դարձուածք կը կոչենք սովորաբար երկու,— երբրեմն՝ երեք, հազուագիւտ՝ աւելի,— բառերէ կազմուած այն կապակցութիւնը, ուր զայն կազմող բառերը կը կորսնցնեն իրենց բուն նշանակութիւնը, որով ամբողջ բառակապակցութիւնը կը վերիմաստաւորուի՝ ստանալով բոլորովին նոր`«դարձուածքային» բովանդակութիւն մը: Օրինակ՝ դարձուածք մըն է «երես տալ» բառակապակցութիւնը, որ կը նշանակէ Continue reading “Թեւաւոր խօսքեր եւ դարձուածքներ”

ԹՈՒՐՔԻ ԿԵՐՊԱՐԸ ՀՐԱՆՏ ՄԱԹԵՒՈՍԵԱՆԻ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ

ՍԵՅՐԱՆ ԳՐԻԳՈՐԵԱՆ

ՄՈՒՏՔ

1064 թ. թուրքմէն-սելջուկ Արփ-Արսլանը գրաւում ու աւերում է հայոց մայրաքաղաք Անին: Մի քանի տարի յետոյ՝ 1071 թ., նա Մանազկերտի ճակատամարտում ջախջախում է բիւզանդական հզօր զօրքը: Այս յաղթանակով թուրքերը վերջնականապէս հաստատւում են Հայկական բարձրաւանդակում, որտեղից այլեւս երբեք չպիտի հեռանային: 1299 թ. հռչակւում է Օսմանեան կայսրութիւնը: 1453 թ. քսանմէկամեայ եռանդուն սուլթան Մէհմէդ 2-րդը գրաւում է անառիկ Կոստանդնուպոլիսը՝ վերացնելով Բիւզանդական կայսրութիւնը: Continue reading “ԹՈՒՐՔԻ ԿԵՐՊԱՐԸ ՀՐԱՆՏ ՄԱԹԵՒՈՍԵԱՆԻ ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾՈՒԹԵԱՆ ՄԷՋ”