ԻՆՉՈ՞Ւ ԵԿԱՅ ՀՈՍ

ՆՈՐԱ ՊԱՐՈՒԹՃԵԱՆ

Չէ, չեկայ, հոս չեմ։
Դեռ քաշքշուք կայ ինծի համար։
Չեն ձգեր որ պարարտ որսը ձեռքերնէն փախչի։ Այնքան լեցուցած են ոսկորներուն ծուծը ծառայասիրութեամբ, որ հիմա կը զարմանան, թէ ինչպէ՞ս վանդակին մէջի՛ ազատութեան հովերով շուրջանակի մռլտացող այս ոչխարը կ՚ուզէ մէկէն վանդակէն դուրսի՛ ազատութեան ելլել։
Ինչպէ՞ս կ՚ըլլայ։ Continue reading “ԻՆՉՈ՞Ւ ԵԿԱՅ ՀՈՍ”

ԲՈԼՈՐ ԱՐԱՀԵՏՆԵՐԸ

ԷՐԻԿ ԲԵԿՆԱԶԱՐԵԱՆ
ԱՂՋԻԿԸ (ՀԱՅՈՒՀԻՆ)

— Էսօր տեսայ նրան: Կարծում էի էլ երբեք չեմ տեսնի, անցել են երկար ամիսներ, գուցէ տարիներ, բայց էսօր, էս անիծուած օրը շուկայից ականջակալներ գնելիս կրկին տեսայ նրան: Կարծում էի, թէ նա մեռել է, գետնի տակն է անցել, գրողի ծոցն է կորել, ուր որ է, մենակ թէ չերեւար:
Ես ոչինչ չգիտէի նրա ճակատագրի մասին: Համալսարանն աւարտելուց յետոյ ես շարունակեցի ուսումս, իսկ նա՝ չգիտեմ: Ասենք նա համալսարանում էլ հազիւ էր մնում, մի քանի անգամ փորձել էր դուրս գալ, հեռացուել, բայց կարծեմ ինչ-որ կապեր կային, որ հետ էին պահում նրան: Այլեւս չկային: Ոչ ոք իրօք չգիտէր՝ նա ինչով է զբաղւում: Continue reading “ԲՈԼՈՐ ԱՐԱՀԵՏՆԵՐԸ”

Պատանինե՛ր, ձեր նոր նուէրը՝ «ՊԱՏԱՆԵԿԱՆ ՕՐԱԳԻՐ»-Ը

ՎՐԷԺ-ԱՐՄԷՆ

Այո, աղուոր նուէր մը ստացաք այս գիրքով, որ Համազգային Գանատայի Շրջանային վարչութեան հայերէն պատանեկան գրքի մրցոյթը շահեցաւ ու հիմա ահա արդէն տպուած-պատրաստ ձեզի կը սպասէ։
Ան չի նմանիր ձեր մինչեւ հիմա տեսած ու կարդացած ուրիշ գիրքերուն՝ հայերէն թէ այլ լեզուներով։ Ան յատուկ գրուած է դպրոցական պատանիներու համար, գրուած է պատանիներու լեզուով ու պատանիներու կողմէ։ Այսինքն, գրողը այս գիրքը գրելու համար ինքն ալ պատանի դարձած է ու յաջողած է խօսիլ իբր պատանի, իր հերոսները Continue reading “Պատանինե՛ր, ձեր նոր նուէրը՝ «ՊԱՏԱՆԵԿԱՆ ՕՐԱԳԻՐ»-Ը”

ՀԱՅ ՆՈՐ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԵԱՆ ԹՌՉՈՒՆ-ՀՈԳԻՆ` ՍՈՒՍԱՆՆԱ ՂԱԶԱՐԵԱՆ

ԱԲԳԱՐ ԱՓԻՆԵԱՆ(*)
Սուսաննա Ղազարեան, «Սէր իմ, Հայրենիք», Երեւան 2021:
Գիրքը հրատարակուած է Վահէ Թղլեանի (Գանատա) հովանաւորութեամբ:

Ժամանակակից հայ գրականութեան հանդէպ գնալով մեծանում է հետաքրքրութիւնը՝ եւ դա հայրենի գրական կեանքի լաւ լուրն է: Պատճառն այն է, որ մեր արդի գրողները մշակութային ճգնաժամը յաղթահարեցին գործնական քայլերով՝ վերականգնուել է երբեմնի լաւ համբաւ ունեցող գեղարուեստական գրականութեան պրոպագանդայի բիւրոն, ինչով ժամանակին հպարտանում էր գրողների միութիւնը: Յաճախակի կազմակերպւում են գրական հաւաքներ, քննարկումներ՝ Continue reading “ՀԱՅ ՆՈՐ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԵԱՆ ԹՌՉՈՒՆ-ՀՈԳԻՆ` ՍՈՒՍԱՆՆԱ ՂԱԶԱՐԵԱՆ”

ՀԱՅԵՐԷՆԸ ԿԸ ԶՈՒԱՐՃԱՆԱՅ (Ե.)

ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ
1. Ինչ որ … ինչ-որ

Ոմանք չեն յաջողիր զանազանել այս երկուքը, ուրիշներ բոլորովին անտեղեակ են նման զոյգի մը գոյութեան, այսինքն՝ ոչ իսկ գիտեն, թէ նման բան գոյութիւն ունի:
Ինչ որ բաղադրեալ յարաբերական դերանուն մըն է: Բուն դերանունը ինչ-ն է, որուն կցուած է որ թարմատարը(1), ճիշդ հետեւեալներուն պէս՝ ով-ով որ, ուր-ուր որ, երբ-երբ որ, ինչպէս-ինչպէս որ, քանի-քանի որ եւ այլն: Իր այս կիրարկութեամբ՝ ինչ որ-ը կը փոխարինէ ոչ թէ գլխաւոր նախադասութեան մէկ անդամը երկրորդական նախադասութեան մէջ, այլ ամբողջ գերադասը: Continue reading “ՀԱՅԵՐԷՆԸ ԿԸ ԶՈՒԱՐՃԱՆԱՅ (Ե.)”

Մեր ՅՈՒՆԻՍ 2021-ի թիւը

Սիրելի ընթերցող, «Հորիզոն գրական»ի յունիս 2021-ի թիւի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս կապին։

Բարի ընթերցում։

ՕՐՕՐ ԵՐԻՑՍ ՆԱՀԱՏԱԿՆԵՐՈՒՆ

ՎԵՀԱՆՈՅՇ ԹԵՔԵԱՆ

Օրօ՜ր իմ բալաս, օրօր ու նանի,
Պատուհան չկար որ լուսինը շողար
Արեւի շողն իսկ ճանապարհ չունէր,
Քարասիրտ մարդիկ քարին փռած էին ձեզ եօթը ամիսներ։

Դուք չքնացաք վախճանման նիրհով
Ու չհանգչեցաք մայր հողի գիրկին,
Երբ քաղաքակիրթ որեւէ երկրի
Անասո՛ւնն անգամ զինք թաղող ունի։ Continue reading “ՕՐՕՐ ԵՐԻՑՍ ՆԱՀԱՏԱԿՆԵՐՈՒՆ”

ԵՐԳԸ

ՅՈՎԻԿ ՎԱՐԴՈՒՄԵԱՆ

Մենք ազգովի բաղաձայն ենք: Բայց մեր ազգի ամենանշանաւոր բաղաձայնը պապս էր՝ լռակեաց, խոժոռադէմ մի մարդ, շարժումները՝ չափաւոր, բառերը՝ ժլատ: Երբեմն ինձ թւում էր, թէ լռութեամբ զրուցում է ծառերի, արեւի, քարերի, լեռների, երկնքի հետ: Հարց էր տալիս, պատասխան ստանում: Եւ լռութիւնը մեծ էր ու խորհրդաւոր:
Մի անգամ, երբ դեռ փոքր էի, երկուսով գնացել էինք խոտ հնձելու: Կանաչ խոտը բարձրացել, ծնկահար կանգնել էր: Պապս գերանդին ուսից իջեցրեց, լռութեամբ նայեց երկնքին, մտաւ խոտհարք: Գերանդին նրա ձեռքին մէ՛կ կորչում էր կանաչ խոտերի մէջ, մէ՛կ, դուրս թռչելով, փայլում արեւի տակ, եւ հաճելի մի երգ էր լսւում շարունակ՝ հը՜շշ, հը՜շշ, հը՜շշ… Continue reading “ԵՐԳԸ”

ՎԵՐԱԴԱՐՁ

ԱՆՈՅՇ ԱԿՆԵՐԵԱՆ

Աւելի դիւրին է անցեալը ջնջել քան վերադառնալ հոն եւ սրբագրութիւններ կատարել։ Մէկը շատ կտրուկ է եւ ճամբան կարճ, իսկ միւսը՝ կնճռոտ եւ երկար։
Բայց կան անցեալներ (այո, մէկէ աւելի անցեալ ունինք), որոնք եթէ նոյնիսկ կարելի է ջնջել՝ ձեռքդ չ՚երթար պատմութենէդ վտարելու։ Եւ պատճառը անցեալին կապուածութիւնդ չէ, կամ անցեալի կարօտդ չէ։ Կան ուրիշ հանգամանքներ, որոնց պատճառաւ մէկ կամ երկու անցեալ վիզէդ կախուած կը մնան տաժանակիր պատիժի նման։ Յանցանքի զգացում, պարտքի գիտակցութիւն, կամ վրէժխնդրութիւն։ Continue reading “ՎԵՐԱԴԱՐՁ”

Սահակդուխտ. առաջին հայ կին բանաստեղծը, երաժիշտը, երաժշտութեան ուսուցչուհին եւ հոգեբուժը

ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ

Սահակդուխտի մասին տեղեկութիւնները մեզի հասած են պատմիչ Ստեփանոս Օրբելեանէն, Ղեւոնդ Ալիշանէն, Մանուկ Աբեղեանէն, բժիշկ Վահրամ Թորգոմեանէն, Նորայր եպիսկոպոս Պողարեանէն, Գրիգոր Յակոբեանէն, Յակոբ Քէոսէեանէն, Շահան Արծրունիէն եւ այլ աղբիւրներէ:
Քրիստոնեայ Հայաստանի մէջ 8-րդ դարուն կը յայտնուի առաջին հոգեւոր երգի հեղինակ, երաժիշտ եւ հոգեւոր երաժշտութեան դասատու հայ կինը՝ Սահակդուխտ, որ կ՚ըլլայ Դուին մայրաքաղաքի կաթողիկոսարանի Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ Սահակ Երեցի դուստրը եւ Ստեփանոս Սիւնեցիի կրտսեր քոյրը: Continue reading “Սահակդուխտ. առաջին հայ կին բանաստեղծը, երաժիշտը, երաժշտութեան ուսուցչուհին եւ հոգեբուժը”