Tag: Հոկտեմբեր 2017

Սիրելի ընթերցող,

«Հորիզոն գրական»ի հոկտեմբեր 2017 թիւի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս  կապին։

Բարի ընթերցում։

ՆԱԻՐԱ ԱԲՐԱՀԱՄԵԱՆ

1

Տատս ասաց, որ մեր հարեւան Մեսրոպենք ձմեռուայ վառելիք չունեն:
—Ուրեմն ձմեռը չի՞ գալու, — հարցրի ես:
—Ինչո՞ւ,— զարմացաւ տատս:
—Դէ, Մեսրոպենք վառելիք չունեն:
Ձիւնը նստեց: Ցուրտ էր: Continue reading “ՀՈՂԷ ԿՏՈՒՐԻՆ — պատմուածքներ”

(Զեկոյց Սփիւռքի հայագիր եւ օտարագիր գրողների 6-րդ խորհրդաժողովին)
ԳՐԻԳՈՐ ՋԱՆԻԿԵԱՆ

Այս խորհրդանշական խորհրդաժողովին, այս խորհրդանշական ամբիոնից ես ուզում եմ հարցնել Հայրենիքի եւ ի սփիւռս աշխարհի տարագրուած իմ յարգոյ գրչակիցներին՝ 101 տարի արծարծուելուց ու վերարծարծուելուց յետոյ արդեօ՞ք ցեղասպանութեան թեման մեր գրականութիւնում սպառուած է: Հարցնում ու ինքս էլ ինձ պատասխանում, աւելի ճիշտ յանդիմանում եմ՝ ինչպէ՞ս կարող է ցեղասպանութեան թեման սպառուել, երբ 101 տարի անց էլ մեր անմեղ նահատակներն անթաղ են մնացել ու որ կարեւորն է՝ շարունակում են գերի մնալ, յոյսով, հաւատով լի հայեացքները մեր ուղղել Արարատն ու Վանայ լիճը, Մուշն ու Սասունը: Continue reading “ՆՈՐ ԴԱՐԱՇՐՋԱՆ, ՆՈՐ ՄԱՐՏԱՀՐԱՒԷՐՆԵՐ”

ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ

Խաղողօրհնէքի Կիրակին էր: Օ՛հ, ներեցէ՛ք: Սխալեցայ: Կողակիցս դարձեալ սրբագրեց: Պէտք էր, որ ըսէի. «Վերափոխումն Ս. Աստուածածնի», տօն, չորրորդ տաղաւար… եւ անպայման եկեղեցի պէտք է երթայինք: Continue reading “Ապրե՛ս, տէր պապ…”

ՅԱՍՄԻԿ ԻՆՃԷՃԻԿԵԱՆ

Ինչո՞ւ երեւոյթ
Ծնած՝ Պէյրութ. դեղագործի զաւակ. դեղագործութիւն ուսանած. ապա Պրիւքսէլի ազատ Համալսարանէն ներս երաժշտագիտական հնգամեայ դասընթացքներուն հետեւած՝ որմէ ետք ինքզինք նուիրած հայերէն երգեր հաւաքելու աշխատանքին: Դժուարին ուղի, որ զինք պիտի առաջնորդէր մէկ քաղաքէն միւսը, մէկ երկրէն յաջորդը, ծերանոցէ ծերանոց` հայերէն երգ փնտռելու: Ան գնաց, հո՛ն, ուր կարելի էր մէկ երգ ձայնագրել՝ յուսալով նորոգել փլած կամուրջները: Continue reading “Պետրոս Ալահայտոյեանի Վան-Վասպուրականի ազգագրական բնորոշ երգային նմուշներ գրքոյկը (2015) կամ Պետրոս Ալահայտոյեան երեւոյթը”

ԵՐԱԶԱՅԻՆ ՅՈՒՇԵՐ ԵՐԱԶԱՅԻՆ ՀԱԼԷՊԷՆ

Բժ. ՕՀԱՆ ԹԱՊԱՔԵԱՆ

1940-կան թուականներուն Հալէպի մէջ հայերէն դասագիրք վաճառող գլխաւոր 3 գրախանութներ գոյութիւն ունէին։ Ամենէ ճանչցուածը Կիւլէսէրին գրախանութն էր, որ շնորհիւ իր ունեցած առանձնաշնորհեալ դիրքին հայ նախակրթարաններուն մօտ, Ս. Քառասուն Մանկանց եկեղեցւոյ մուտքին ճիշտ դիմաց՝ եւ իր ունեցած գիրքերու բազմազանութեան, կը գոհացնէր հայ աշակերտութեան բոլոր պէտքերն ու պահանջները։ Continue reading “«ԷՐԻԿ-ԿՆԻԿ»”

ԷԼԻԶ ՇԱՐԱՊԽԱՆԵԱՆ

Առաջին յիշողութիւններս շատ կանուխէն են։ Հալէպի ճեմարանի գրասեղաններուն առջեւ դեռ պարմանուհիներ՝ «Արեւելք» օրաթերթին մէջ, Ապրիլ 24-ի առթիւ լոյս տեսած իր յօդուածին առաջին փիլիսոփայական տողը գրաւած էր մեր ժպիտը եւ ուշադրութիւնը։ «Ապրիլ 24։ Կեանքի թէ մահուան օր։ Թերեւս կեանքի, թերեւս մահուան»։ Յետոյ իր զանազան գրքերու հրատարակութեան առիթով, այցելութիւններ Թորոնթօ, շնորհանդէսներ եւ քննարկումներ։ Հանդիպում Վենետիկի մէջ, ապա քանի մը անգամ Փարիզի մէջ եւ վերջապէս յաճախակի հանդիպումներ Երեւանի եւ Ուշիի մէջ, իր «Երկերու լիակատար ժողովածու»-ի հրատակութեան առիթով Հայաստան զանազան այցելութիւններուն ընթացքին։ Հակառակ որ առողջական խնդիրները ակնյայտ էին, մահը եղաւ անակնկալ։ Կրկին Հայաստան այցելելու ծրագիրներ կը մշակէր, նոյն «Ժողովածու»-ի վերջին հատորի հրատարակութեան առիթով, երբ նախախնամութեան այլ ծրագիրները խափանեցին իր մտադրութիւնը։ Continue reading “ՄՈՎՍԷՍԻՆ ժԱՌԱՆԳՈՒԹԻՒՆԸ — ՄԱՀՈՒԱՆ Ա. ՏԱՐԵԼԻՑԻՆ ԱՌԹԻՒ”

ՄՈՎՍԷՍ ՊՉԱՔՃԵԱՆ

(Հատուածներ Մովսէս Պչաքճեանի «Բարեւ Հայաստան» վէպէն, 1975)

—Գիտե՞ս ինչու եկայ քովդ…
—Ինչո՞ւ։
—Որովհետեւ ցուցատախտակին վրայ հայերէն գրած ես…
Հայու թրթռացող զգացումներ սնուցանող մէկու մը հետ է գործս։ Կամ ինծի այդպէս կը թուի։ Continue reading “Բարեւ, Հայաստան”

Պոլսոյ «Ժամանակ» օրաթերթի «100-ամեակ»ի մատենաշարը հարստացաւ նոր հրատարակութեամբ մը։ Վահան Թէքէեանի «Երկու դրախտները» կու գայ միանալու ցարդ տպագրուած չորս հատորներուն՝ Քասիմի «Օրուան մտածումներ», Ռուբէն Զարդարեանի «Յօդուածներ», Երուխանի «Փոքր Ասիոյ մէջէն» եւ նոյնպէս Թէքէեանի «Կեսարիա» հատորներուն։ «Ժամանակ»ի հրատարակութեան 100-ամեակին առթիւ կը հրատարակուին հաւաքածոներէն պեղուած յօդուածներ, յօդուածաշարքեր կամ ամբողջական երկեր, որոնք նոր լոյս մը կը սփռեն անցեալին եւ ի յայտ կը բերեն արեւմտահայ հեղինակներու գրական ժառանգութենէն նոր գործեր։ Continue reading “ՆՈՐ ՀՐԱՏԱՐԱԿՈՒԹԻՒՆ ՄԸ ՎԱՀԱՆ ԹԷՔԷԵԱՆԷՆ՝ «ԵՐԿՈՒ ԴՐԱԽՏՆԵՐԸ»”

My Father: A man of courage and perseverance, a survivor of Stalin’s Gulag, 257 էջ, ԱՄՆ 2017

 Ս.Ա.Յ.

Նուիրուած իր հօր եւ ընդհանրապէս ստալինեան բռնատիրութեան զոհերու յիշատակին, ցեղասպանագէտ դոկտ. Ռուբինա Փիրումեանի My Father: A man of courage and perseverance, a survivor of Stalin’s Gulag խորագրեալ այս անգլերէն հատորը իր իննը գլուխներու ընդմէջէն ընթերցողին կը ներկայացնէ իր ինքնակենսագրականը, հօր յուշերը, ինչպէս նաեւ այլ յուշեր եւ ուսումնասիրութիւններ Ստալինեան աղէտի մասին։ Continue reading “Դոկտ. Ռուբինա Փիրումեան կը հրատարակէ ստալինեան արհաւիրքներու մասին հատոր մը”