Category: ԱՐՈՒԵՍՏԻ ԱՇԽԱՐՀ

ԼՈՒՍԻՆ ՓԱԼԱՆՃԵԱՆ ԺԱՄԿՈՉԵԱՆ

Խմբագրութեան կողմէ. Նկատի ունենալով, որ այս գրութիւնը աւելի լաւ կ՚ընկալուի իր պատկերզարդումներով, ընթերցողին կը թելադրենք զայն կարդալ թերթի տպագրեալ օրինակէն։

ԱՅԾԵՄՆԻԿ ՈՒՐԱՐՏՈՒ
(1899-1974)

Այծեմնիկ Ուրարտու, բուն անունով Այծեմնիկ Տէր-Խաչատրեան, կը հանդիսանայ մեր պատմութեան առաջին կին քանդակագործը: Ան ծաւալուն գործունէութիւն ցուցաբերած է իր կեանքի ընթացքին: Եղած է Հայաստանի նկարիչներու հիմնադրամի ղեկավար, Նկարիչներու Continue reading “Քանդակագործութիւնը եւ հայ կին արուեստագէտները (Բ.)”

ԼՈՒՍԻՆ ԺԱՄԿՈՉԵԱՆ

Խմբագրութեան կողմէ. Նկատի ունենալով, որ այս գրութիւնը աւելի լաւ կ՚ընկալուի իր պատկերզարդումներով, ընթերցողին կը թելադրենք զայն կարդալ թերթի տպագրեալ օրինակէն։

Ի՞ՆՉ Է ՔԱՆԴԱԿԱԳՈՐԾՈՒԹԻՒՆԸ

Քանդակագործութիւնը, որ ծաւալային բնոյթ ունեցող արուեստ մըն է, կերպարուեստի ամենէն դժուար ճիւղերէն մէկը կը համարուի: Ան ունի երկու ենթատեսակներ՝ եռաչափ ծաւալով բոլորաքանդակը, որ կը թոյլատրէ շրջիլ քանդակին շուրջը եւ ամեն կողմէ դիտել զայն, եւ եւ երկչափ ծաւալով ռելիէֆը (իտալ.՝ rilievo) իր տարբեր տեսակներով (հարթաքանդակ, բարձրաքանդակ), որ կը մշակուի հարթ տարածութեան մը վրայ եւ զայն կարելի է դիտել միայն դիմացէն:
Արուեստագէտը քանդակելու շնորհքի կողքին պէտք է որոշ մկանային ուժ ունենայ, որպէսզի իր հոգեկան ապրումներուն եւ փափաքին համապատասխանելու կարողութիւնը զարգացնելու եւ հարազատ Continue reading “Քանդակագործութիւնը եւ հայ կին արուեստագէտները”

Artsvi Bakhchinyan

Pierre Koulak (Koulaksezian) est un acteur, auteur et metteur en scène français d’origine arménienne né à Saint-Chamond, Loire en 1942. Très tôt, son talent est remarqué lorsqu’il animait les marchés de la Loire, aidant sa famille à la vente de tissus. Il sera formé au Centre dramatique de Saint-Étienne (Jean Dasté), où il donnera ses premiers spectacles. Il joue ensuite des sketches avec Fernand Raynaud au Théâtre de l’Étoile puis à l’Alhambra. Il se dit dans les milieux artistiques que Fernand Continue reading “Pierre Koulak : Jouer avec les grandes étoiles du cinéma français”

ԱՐՄԻՆԷ ԳԷՈՐԳԵԱՆ

Կեանքից հեռացել է գրող, արձակագիր, հրապարակախօս, հասարակական-քաղաքական գործիչ Ալվարդ Պետրոսեանը: Անուանի մտաւորականը 75 տարեկան էր:
«…Վերջին մի լաց ու արցունք,
Մեռնող գրգիռ մի վերջին,
Ատելութիւնն ուսն առած՝
Սէրը գնաց այս երկրից»:
Ալվարդ Պետրոսեանի տողերն են։ Շիտակ մտաւորական. այսպէս են Continue reading “«Սէրը գնաց այս երկրից»”

ԲԺԻՇԿ ԿԱՐՊԻՍ ՀԱՐՊՈՅԵԱՆ

Սահակդուխտի մասին տեղեկութիւնները մեզի հասած են պատմիչ Ստեփանոս Օրբելեանէն, Ղեւոնդ Ալիշանէն, Մանուկ Աբեղեանէն, բժիշկ Վահրամ Թորգոմեանէն, Նորայր եպիսկոպոս Պողարեանէն, Գրիգոր Յակոբեանէն, Յակոբ Քէոսէեանէն, Շահան Արծրունիէն եւ այլ աղբիւրներէ:
Քրիստոնեայ Հայաստանի մէջ 8-րդ դարուն կը յայտնուի առաջին հոգեւոր երգի հեղինակ, երաժիշտ եւ հոգեւոր երաժշտութեան դասատու հայ կինը՝ Սահակդուխտ, որ կ՚ըլլայ Դուին մայրաքաղաքի կաթողիկոսարանի Սուրբ Գրիգոր Լուսաւորիչ եկեղեցւոյ Սահակ Երեցի դուստրը եւ Ստեփանոս Սիւնեցիի կրտսեր քոյրը: Continue reading “Սահակդուխտ. առաջին հայ կին բանաստեղծը, երաժիշտը, երաժշտութեան ուսուցչուհին եւ հոգեբուժը”

Artsvi Bakhchinyan

Այս անգամ Արծուի Բախչինեան կը զրուցէ ալճերիական եւ հայկական արմատներով ֆրանսացի նկարիչ, բեմագրող, գծավէպի վարպետ Ֆարիտ Պուճելլալի հետ։ 1953-ին Թուլոն (Ֆրանսա) ծնած Պուճելլալ ֆրանսախօս երկիրներուն մէջ ճանչցուած է իր ընտրած ասպարէզին մէջ ցեղային խտրականութեան, հանդուրժողականութեան եւ հանրային այլ թեմաներու արծարծումով, յատկապէս սիրուած են անոր գծավէպերը Փըթի Փոլիօ անունով հերոսին մասին։ Պուճելլալ հրատարակած է նաեւ «Հայ Մեծ-Մաման» (Mémé d’Arménie) գծավէպը (թարգմանաբար լոյս տեսած է նաեւ հայերէն եւ թրքերէն՝ Իսթանպուլի մէջ), ներշնչուած իր հայ մեծ մօրմէ՝ Մառի Պետրոս Գարամանեանէ, որ եղած է օսմանահպատակ եւ Ցեղասպանութենէ ետքը ապաստանած է Ալճերիա, ապա՝ Ֆրանսա… Continue reading “Farid Boudjellal, l’auteur de « Mémé d’Arménie »”

ԳՈՀԱՐ ԱԲՐԱՀԱՄԵԱՆ

Տարազը կամ ազգային հագուստը իւրաքանչիւր ազգի հոգեւոր եւ մշակութային ժառանգութեան կարեւոր մասն է, որն ամփոփում է էթնոսի ինքնատիպութիւնն ու ազգային խառնուածքի առանձնայատկութիւնները: Լինելով կենսապահովման միջոց եւ կենսակերպի անբաժան մաս՝ տարազները նաեւ գեղարուեստի նմոյշ են, ազգային մտածելակերպի խորհրդանիշ: Տարազը համարւում է իւրատեսակ այցեքարտ, քանի որ տեղեկատւութիւն է փոխանցում կրողի սոցիալական դիրքի եւ պատմական ժամանակաշրջանի մասին: Continue reading “ԱՐՑԱԽԵԱՆ ՏԱՐԱԶԻ ԻՆՔՆԱՏԻՊՈՒԹԻՒՆԸ”

ՎՐԷԺ-ԱՐՄԷՆ

Ներկայ տարուան՝ 2021-ի սկիզբը լոյս տեսաւ նախ թրքերէն, ապա անգլերէն THE BALYANS — Ottoman Architecture and Balyan Archive («Պալեանները — Օսմանեան ճարտարապետութիւնը եւ Պալեան արխիւը») հատորը, լաթակազմ եւ ընտիր թուղթի վրայ (352 մեծադիր էջեր՝ 26 սմ x 31 սմ, բազմաթիւ ներծալ էջերով), հեղինակութեամբ Պիւքէ Ուրասի։
Հեղինակը օգտուած է բազմաթիւ աղբիւրներէ. թարգմանուած են ԺԹ. եւ Ի. դարերու հայկական վաւերաթուղթեր, պատճէնահանուած Continue reading “ԼՈՅՍ ՏԵՍԱՒ՝ Պալեաններուն նուիրուած պատկառելի հատոր մը”

Vartan Matiossian et Artsvi Bakhchinyan

Ստորեւ կը հրատարակենք ֆրանսացի հռչակաւոր արձանագործ Օկիւստ Ռոտէնի (1840-1917) թանգարանի արխիւին մէջ պահուող եօթ կարճ գրութիւն, որոնք արուեստագէտին յղած է հայ պարուհի Արմէն Օհանեանը (Սոֆիա Փիրբուդաղեան, 1887-1976)։
Այս արուեստագիտուհին, որ շուտով նաեւ նշանաւոր ֆրանսագիր գրագիտուհի պիտի դառնար եւ աւելի ուշ՝ սպանագիր գրականագէտ Մեքսիքոյի մէջ, 1910-ականներուն մծ հռչակ վայելած է Ֆրանսայի մէջ իր արեւելեան եւ «ազատ» բնոյթի պարերով։ Ան Ռոտէնի հետ ծանօթացած է 1913-ին, իրենց ընդհանուր բարեկամի՝ փարիզաբնակ ամերիկացի գրագիտուհի Նաթալի Քլիֆըրտ Պըրնիի (1876-1972) միջոցաւ։ 1915-ին, Continue reading “Lettres d’Armène Ohanian à Auguste Rodin”

ՄԵԼԱՆԻԱ ՄԻԼՈՆԵԱՆ

Արցախի Հանրային ռադիոյի լրագրող

Արցախի երաժշտարուեստը հայ բազմադարեայ երաժշտութեան անքակտելի մասն է կազմում, որն անհերքելի ապացոյցն է Արցախ-Հայաստան հոգեւոր միասնութեան եւ ընդհանուր մշակութային դաշտի: Պատմական Հայաստանի Արեւելից Կողմանց աշխարհ Արցախը Մեծ Հայքի 10-րդ նահանգն էր, որի բնիկ ժողովուրդը իր նիստուկացով, ազնուատոհմիկ հոգեկերտուածքով, արուեստով ու մշակոյթով եղել եւ մնում է իր հնամեայ ցեղի ոսկէ երակը: Դար ու դարեր յարատեւել է Continue reading “ԱՐՑԱԽԻ ԺՈՂՈՎՐԴԱԿԱՆ ԵՐԱԺՇՏԱՐՈՒԵՍՏԸ՝ ՈՐՊԷՍ ՄՇԱԿՈՒԹԱՅԻՆ ՄԱՍՈՒՆՔ”