ԵԶԱԿԻ ՀՐԱՏԱՐԱԿՈՒԹԻՒՆ ՄԸ — «Հայաստանի պատմական ատլաս»-ը

Վ-Ա.Ա.

Հեղինակներ՝ Կլոդ Արմէն Մութաֆեան (Claude Armen Moutafian)՝ պատմագիտութեան դոկտոր, Փարիզ 1 Պանթէոն-Սորբոն համալսարանի պրոֆեսոր եւ Էրիկ Վան Լով (լric Van Lauwe)՝ քարտէզագիր, Ֆրանսայի արտաքին գործոց նախարարութեան քարտէզագրութեան բաժնի նախկին ղեկավար. յառաջաբանի հեղինակ՝ Ալեն Դիւսելիէ (Alain Ducellier)՝ պատմաբան (այժմ հանգուցեալ). հայերէն հրատարակման նախաձեռնող եւ թարգմանիչ՝ Արմէն Բաղդասարեան՝ բանասիրական գիտութիւններու թեկնածու, դոցենտ. խմբագիր՝ Լիանա Յովսէփեան՝ բանասիրական գիտութիւններու դոկտոր, պրոֆեսոր. գիտական խորհրդատու՝ Արմէն Խաչիկեան՝ պատմական գիտութիւններու թեկնածու, դոցենտ. ձեւաւորում եւ էջադրում՝ ԹՈՒՄՈ. Տիգրան Մեծ հրատարակչություն, Երևան, 2017, 145 էջ։ Հայերէն հրատարակութեան մեկենաս՝ Abriss ընկերութիւն (Ֆրանսա)։

Continue reading “ԵԶԱԿԻ ՀՐԱՏԱՐԱԿՈՒԹԻՒՆ ՄԸ — «Հայաստանի պատմական ատլաս»-ը”

ՊԱՏԻՒՍ ԱՐԺԱՆԱՒՈՐԱՑ — Հ. Սահակ վրդ. Քէշիշեան (1917-2005)

Ընթացիկ մարտի 9-10 շաբաթավերջին, նախաձեռնութեամբ Պէյրութի Ս. Գրիգոր Լուսաւորիչ ճեմարանի սաներու եւ արիներու նորակազմ միութեան, աշխարհի չորս ծագերուն նշուեցաւ ճեմարանի բազմամեայ տնօրէն, թարգմանիչ, գրականագիտական, պատմական ու թարգմանչական բնագաւառներու անխոնջ մշակ Հայր Սահակ վրդ. Քէշիշեանի ծննդեան 100-ամեակը։

Continue reading “ՊԱՏԻՒՍ ԱՐԺԱՆԱՒՈՐԱՑ — Հ. Սահակ վրդ. Քէշիշեան (1917-2005)”

ԱՐԵՒԵԼԱՀԱՅ ԲԱՌԱՐԱՆԱԳՐԱԿԱՆ ԲԱՐՔԵՐ

ԱՐՄԵՆԱԿ ԵՂԻԱՅԵԱՆ

Մեր երկու բարբառներն ու կէսերր իրարմէ զանազանող իրողութիւններէն մէկն ալ, — մտածա՞ծ էիք այս մասին, — բառարանագրութիւնն է:
Արեւելահայ բառարանը կը բնորոշուի ամեն բանէ առաջ իր արտակարգ ծաւալով. վերջին կէս դարուն լոյս տեսած բառարանները կը հաշուեն մօտաւորապէս 150.000 բառայօդուած, մինչ արեւմտահայ բառարանը լաւագոյն պարագային ունի 30.000 բառ, որուն երեք քառորդը, մի՛ զարմանաք, կը մնայ անգործածելի: Այնպէս ու այն սահմաններուն մէջ, ուր մենք կը կիրարկենք մեր լեզուն, ան կը պահանջէ հազիւ 5-7.000 բառ եւ ոչ աւելի:

Continue reading “ԱՐԵՒԵԼԱՀԱՅ ԲԱՌԱՐԱՆԱԳՐԱԿԱՆ ԲԱՐՔԵՐ”

ՓԵՏՐՈՒԱՐ 2019-ի թիւը

Սիրելի ընթերցող,
«Հորիզոն գրական»ի փետրուար 2019-ի թիւի նիւթերը կը գտնես այս կայքէջին վրայ, իսկ տպագրեալ թիւի ելեկտրոնային տարբերակը կրնաս ունենալ հետեւելով այս կապին։
Բարի ընթերցում։

1994. Ծաղկած խրամատներ

Մ.

Հազիւ վեց տարեկան տղան հօր հետ քայլելիս հարցնում է.
— Պա՛պ, եթէ բոլորը մեռնում են, ախր ինչու՞ ենք ծնուել…
1994թ. Արցախ

Եւ ահա ձեռքիս է ազատամարտիկի օրագիրը: Նա ինձանից մեծ է 18 տարով, բայց ես նրան ընկեր եմ համարում, որովհետեւ ազնիւ մարդիկ այսօր շատ քիչ են, իսկ այդ քչերի հետ ես աշխատում եմ ընկերութիւն անել: Նրա երիտասարդութիւնը, ինչպէս եւ շատերինը, «ծաղկել է» խրամատներում, բայց նրա համար այդ տարիները ոչ թէ կորցրած, այլ գտած տարիներ են: Հարցնում եմ՝ ինչո՞ւ, ասում է՝ երեւի բառապաշարս չհերիքի պատասխանել, այդ տարիները պէտք է պարզապէս ապրել, զգալ…

Continue reading “1994. Ծաղկած խրամատներ”

ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

ԱՐԱ ՄԽՍԵԱՆ

ՀՈԳԵԽՌՈՎ ՄԱՐԴՈՒՆ ԱՂՕԹՔԸ
Անդորրութիւն մը տուր, ո՛վ Տէր,
Որ ըլլայ ամեն բանէ վեր.
Անդորրութիւն մը հոգեկան՝
Անստգիւտ եւ անզուգական…
Անդորրութիւն մը տուր ո՛վ Տէր,
Բալասան՝ հոգւոյս կարեվէր.
Անդորրութիւն մը իրական՝
Ո՛չ խաբուսիկ, անրջական…

Continue reading “ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆՆԵՐ”

ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆՆԵՐ

ԿԱՐՕ ԱՐՍԼԱՆԵԱՆ

Կեա՛նք, քեզի հետ հաշտ եմ ես, համոզուած եմ քալելու
Ու հեռուներն միասին անվախօրէն հատելու.
Գիտեմ, որ միշտ պատրաստ ես ինձ լրբօրէն խաբելու,
Բայց տե՛ս, ձեռքս պարզած եմ, պարկեշտօէն օգնելու,
Թէկուզ տանիս ինձ մահուան գիրկին մէջ լուռ խեղդելու,
Միեւնոյն է, միշտ սիրով քեզ կը ստեղծեմ՝ ապրելու:

Continue reading “ԲԱՆԱՍՏԵՂԾՈՒԹԻՒՆՆԵՐ”

Ամենայն Հայոց բանաստեղծը 150 տարեկան է

ԳԷՈՐԳ ՊԵՏԻԿԵԱՆ

Յովհաննէս Թումանեան. պարզ եւ սակայն մեզի մեծ ժառանգ ձգած հարուստ անուն մը:Նոյնքան մեծ բանաստեղծ մը, որ փոքր տարիքէս իր հաճելի տողերով ներգրաւած էր միտքս ու հոգիս։ Մէկ խօսքով, մեր բոլորին կողմէ սիրելի ու մանաւանդ փնտուած հայ բանաստեղծ մը, որուն բանաստեղծութիւնները օրին արագ ու մեծ հաճոյքով կը սորվէի եւ ամեն առիթով ալ՝ ընտանեկան մեր հաւաքներուն համարձակ եւ հպարտ կ՚արտասանէի։

Continue reading “Ամենայն Հայոց բանաստեղծը 150 տարեկան է”

Ի՞նչ կը կորսնցնենք — ԶՈՒԼԱԼ ԳԱԶԱՆՃԵԱՆԻ ՄԱՀՈՒԱՆ 10-ԱՄԵԱԿԻՆ ԱՌԹԻՒ

ՄԱՐՈՒՇ ԵՐԱՄԵԱՆ

Ի՞նչ կը կորսնցնենք, երբ բանաստեղծ մը կորսնցնենք …
Մտածած չենք. որովհետեւ մեզի կը թուի, թէ չենք կրնար բանաստեղծ մը կորսնցնել:
Ճիշդ է: Բանաստեղծը կ՚ապրի մեր մէջ իր տողերով եւ իր արտաշնչանքով, որ կը ներշնչէ մեզ:
Բայց կը կորսնցնենք իր գալիք տողերը, իր սոսկական գոյութիւնը, որ տարօրինակ ապահովութիւն մը կու տար մեզի. կարծես ի՛ր վրայ բեռցուցած լեզուն պահելու ամբողջ հոգը, մենք կրնայինք ապրիլ մեր առօրեան քիչ մը անհոգ, քիչ մը անուշադիր, քիչ մը էական բաները մոռացութեան տուած:

Continue reading “Ի՞նչ կը կորսնցնենք — ԶՈՒԼԱԼ ԳԱԶԱՆՃԵԱՆԻ ՄԱՀՈՒԱՆ 10-ԱՄԵԱԿԻՆ ԱՌԹԻՒ”