Երեւանի մէջ 11 յունուարին մահացաւ մեծանուն բանաստեղծ Ռազմիկ Դաւոյեան։
Ռազմիկ Դաւոյեան ծնած է 3 յուլիս 1940-ին Մեծ Պարնի գիւղը: 1949-ին ընտանիքին հետ տեղափոխուեր է Լենինական (այժմ՝ Գիւմրի), ուր աւարտեց միջնակարգ դպրոցը, իսկ 1958-ին՝ Լենինականի բժշկական ուսումնարանը։ 1959-էն 1964 ուսանած է Երեւանի Խաչատուր Աբովեանի անուան Հայկական պետական մանկավարժական ինստիտուտի պատմալեզուագրական ֆակուլտետը։
Ուսման զուգընթաց աշխատած է «Գիտութիւն եւ տեխնիկա» ամսագրի խմբագրութեան մէջ՝ որպէս բաժնի վարիչ։ Զուգահեռ աշխատած է նաեւ «Գրական թերթի» խմբագրութեան մէջ՝ որպէս սրբագրիչ։ 1965 թուականէն սկսած է վարել «Գրական թերթ»ի բանաստեղծութեան եւ արձակի բաժինը։ 1970-էն աշխատած է Սփիւռքահայութեան հետ մշակութային կապի կոմիտէի մամլոյ բաժնին մէջ։ 1975-էն 1990 եղած է Հայաստանի պետական մրցանակներու կոմիտէի պատասխանատու քարտուղարը։ 1989 թ. նշանակուած է Աղետի գօտիի եւ բռնագաղթուածներու հարցերու յանձնաժողովի նախագահի առաջին տեղակալ։ 1991-էն 1999 վարած է «Համազգային հայ մշակութային միութեան» Հայաստանի վարչութեան նախագահի պաշտօնը, 1994-էն 1996 ընտրուած է Հայաստանի գրողներու միութեան վարչութեան նախագահ, 1999-էն 2003 նշանակուած է Հայաստանի Հանրապետութեան նախագահի խորհրդական։
Արժանացած է ՀԽՍՀ պետական մրցանակի (1985), ՀՀ նախագահի մրցանակի (2003), Հայաստանի «Մեսրոպ Մաշտոց» մեդալին (1998), Հայց. Առաքելական եկեղեցւոյ «Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մեսրոպ» մեդալին (2011), «Հայրենիքին մատուցած ծառայութիւններու համար» Ա. աստիճանի մեդալի (2010), Հայաստանի վարչապետի յուշամեդալին (2015): Երեւանի պատուաւոր քաղաքացի է 2017-էն ի վեր:
Առաջին բանաստեղծութիւնը 1957-ին տպուած է Լենինականի «Բանուոր» թերթին մէջ, առաջին ժողովածուն՝ «Իմ աշխարհը», լոյս տեսած է 1963-ին։ Դաւոյեան 60-ականներու «ոսկէ» սերունդի ներկայացուցիչներէն էր, նոր բանաստեղծութեան կոչնակներէն, որ կարճ ատենէն իր հաստատուն տեղը գտաւ մեր գրական հրապարակին վրայ: Շարունակելով մեր գրականութեան աւանդոյթները՝ ան ապահովեց նոր թռիչք մը, որ միայն ինքը կրնար ընել: Դաւոյեանի ստեղծագործութիւնները դարձած են երգեր, սիրուած երգեր, որոնք երկար կը մնան ունկնդիրներու յիշողութեան մէջ:
Յայտնի են Դաւոյեանի «Ստուերների միջով» (Երեւան, 1967), «Ռեքուիեմ» (Երեւան, 1969), «Խաչերի ջարդը» (Պէյրութ, 1972), «Մեղրահաց» (Երեւան, 1973), «Կեղեւդ բաց արա» (Երեւան, 1975), «Ինչ էր եղել» (Երեւան, 1977), «Տաք սալեր» (Երեւան, 1978), «Պոեմներ» (Երեւան, 1980), «Պղնձէ վարդ» (Երեւան, 1983), «Թորոս Ռոսլին» (Նիւ Եորք, 1984), «Բանաստեղծութիւններ» (Նիւ Եորք, 1984), «Էպոս պատանութեան» (Երեւան, 1984), «Տխուր փիղը» (Երեւան, 1985), «Սահման» (Երեւան, 1986), «Խաչերի ջարդը» (Պէյրութ, 1986), «Ընտիր երկեր» (Երեւան, 1987), «Քարէ բարձ» (Երեւան, 1989), «Էպոս պատանութեան» (Երեւան, 1989) եւ այլ ժողովածուներ:
Դաւոյեանի գիրքերը թարգմանուած են ռուսերէն, անգլերէն, չեխերէն եւ այլ լեզուներով:
«Ռազմիկ Դաւոյեանի մուտքը վստահ էր, եւ ձայնը հաստատ։ Այդքան վստահ մուտք, այդքան արդարացուող վստահութիւն, միանգամից այդպիսի հասունութիւն — մեր բանաստեղծութիւնը նախկիններում թերեւս մի քանի անգամ արձանագրել էր, իսկ իմ սերունդը չարձանագրեց։ Ռազմիկն այլ ոլորտներից, այլ ժամանակներից էր գալիս. ճշմարիտ բանաստեղծներն իսկապէս գալիս են մի այլ ժամանակներից եւ ապրում են իրենց այդ գերխիտ ժամանակով», — այսպէս բնութագիր տուած էր արձակագիր Հրանտ Մաթեւոսեան բանաստեղծ Ռազմիկ Դաւոյեանին:
Դաւոյեանի մահուան առթիւ, ՀՅԴ Հայաստանի Գերագոյն մարմինը հանդէս եկաւ յատուկ ցաւակցագրով, որ կը ներկայացնենք ստորեւ.
Մեր կողքին ապրեց Հայրենիքի անկախութեան նուիրեալը
82 տարեկանում կեանքից հեռացավ մեր ժամանակների մեծանուն բանաստեղծը՝ Ռազմիկ Դաւոյեանը։
60-ականներին՝ իր առաջին իսկ հրապարակումներով, Ռազմիկ Դաւոյեանը փաստեց, որ գրական ասպարէզ է մտել արեգակնային շռայլութեան մի բանաստեղծ։ Նա չէր տեղաւորւում Հայրենիք կամ սէր երգող մեզ ծանօթ կարծրատիպերի մէջ, եւ, այդուհանդերձ, նրա գրիչը բխում էր հայ գրականութեան ամենազուլալ ու լուսեղէն ակունքներից, նրա պոեզիան Հայաստան-հայրենիքի հետ նոյնացման մանիֆեստ էր ու իր ազնուական արմատին անմնացորդ երկրպագութիւն։
Դեռ Խորհրդային շրջանում Ռազմիկ Դաւոյեանն ամենաշատ տպագրուող, թարգմանուող, նաեւ Սփիւռքում հրատարակուող հայ պոետներից էր, սակաւ ընտրեալներից մէկը։ Իր գրական գործունէութեան վաթսունամեայ ճանապարհին Ռ. Դաւոյեանը ստեղծագործել է գրական տարբեր ժանրերում, ունեցել քառասունն անցնող հրատարակութիւններ եւ ամենուր մնացել «մեր ամեն ցաւերն իր ուսին առած» փիլիսոփայ-պոետ։
Ռազմիկ Դաւոյեան մեծ բանաստեղծին զուգահեռ, մեր կողքին ապրեց Հայրենիքի անկախութեան նուիրեալը, քաղաքացին, մտաւորականը, դաշնակցականը, որը երբեք չդաւաճանեց իր հաւատամքին, սկզբունքներին, սեփական ճշմարտութեանը։
Երբեք չճկուեց ու չնահանջեց մեր ցաւը ճանաչող եւ այդ ցաւով ապրող պոետը. այդ ցաւից ու տագնապներից ծնուեց նրա հրապարակախօսութիւնը։ Նա հաւատարիմ մնաց գրող-քաղաքացու՝ Ճանապարհ ցոյց տուողի իր առաքելութեանը։
Ռ. Դաւոյեանը նախ եւ առաջ ԲԱՆԱՍՏԵՂԾ է, մեր մեծ ժամանակակիցը, եւ նրա գրականութիւնը նրան արդէն դարձրել է յաւերժի ճամբորդ:
Ցաւակցում ենք Ռ. Դաւոյեանի ընտանիքին, հարազատներին, ընթերցողներին։
ՀՅԴ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԳԵՐԱԳՈՅՆ ՄԱՐՄԻՆ
Ռազմիկ Դաւոյեանի հոգեհանգիստը տեղի ունեցաւ 13 յունուարին՝ «Արամ Խաչատրեան» համերգասրահի ճեմասրահին մէջ: Իսկ յուղարկաւորութիւնը՝ յաջորդ օրը, իր ծննդավայրին՝ Մեծ Պարնիի մէջ: