Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
Պատմուածքներ
տխրութիւնը՝ չզգալու մարմնիս ճահճացումը, խելակորոյս անհոգութիւնը բոլոր երեւոյթների ու ամբողջութիւնը տառապանքի, այն, որն չի դեֆորմացւում, չի մասնատւում, չի սկսում, չի վերջանում, այն, որի մասին պատմում էիր, երբ ինձ թոյլ էի տալիս խմած թափուել վրադ Continue reading “* * *”
Պապս երանութեան մէջ էր. ծերութեան թոշակն աչքը ճպպացնելու նման ծախսել էր շուկայում` մի քիլօ թութուն էր գնել, մի ձեռք ներքնաշոր, մոթալ պանիր, հաց, օղի էր խմել, եւ հիմա այդ օղին նրան օրօրում էր: Ճռճռան թախտին նստած` նա ծոյլ-ծոյլ քանդում էր շալուարի կոճակները, կօշիկների ամրակապերը եւ քթի տակ դնդնում էր մի երգ, որը ոչ տխուր էր, ոչ էլ ուրախ: Դա ե՛ւ տխուր, ե՛ւ ուրախ երգ էր` խնամքով պահուած մի յուշ կինտոյական Թիֆլիսից, որտեղ պապս ծախսել էր ջահելութիւնը ճիշդ այնպէս, ինչպէս, ահա, ծերութեան թոշակն էր ծախսել մեր կիսաքաղաքի շուկայում: Continue reading “ՆՌՆԵՐ”
Բոլշեւիկները գիշերով գիւղ մտան, իսկ ադամամութին կարմիր պարտիզան Եփրեմը նագանի պոչով ջարդում էր Լեւոն բէկի դուռը: Գելխեղդ Բինգէօլը կտրատում էր շղթան, ու Եփրեմի մտքով անցաւ՝ նախ շանը սատկեցնի: Կրակեց՝ չդիպաւ, կրակեց՝ Բինգէօլն աւելի գազազեց։ Ու որ պոկէր շղթան, ի՞նչ է, Եփրեմից միայն նագանն էր մնալու: Continue reading “ՎԵՐԱԴԱՐՁ”
(հատուած »Խաչատուր Աբովեան« անաւարտ վէպէն)
Անցեալ տարուան մայիսին, «Գրական թերթ»ին մէջ լոյս տեսաւ Ռուբէն Յովսէփեանի «Խաչատուր Աբովեան» դեռ անաւարտ վէպէն ընդարձակ հատուած մը, որ կու տանք մեր այս եւ յաջորդ թիւերով։ Continue reading “ՎԵՐՋԻՆ ԳԻՇԵՐԸ”
Կ՚ուզեմ գրել, որովհետեւ գրելը թերեւս շատ կը սիրեմ: Ուրեմն պէ՛տք է որ գրեմ: Յաճախ պիտի գրեմ ու որոշած եմ, եթէ ժամանակս ներէ, միշտ գրել:
Սակայն ինչո՞ւ: Այս վայրկեանին յստակ եւ որոշ պատասխան մը չունիմ:
«Պէտք է»ն, «պիտի»ին հետ խառնելով, ինքնաբերաբար կ՚իյնամ անորոշութեան մը գիրկը: Խոր եւ երբեմն ալ վախազդու: Continue reading “ԳՐԵԼ”
1
Տատս ասաց, որ մեր հարեւան Մեսրոպենք ձմեռուայ վառելիք չունեն:
—Ուրեմն ձմեռը չի՞ գալու, — հարցրի ես:
—Ինչո՞ւ,— զարմացաւ տատս:
—Դէ, Մեսրոպենք վառելիք չունեն:
Ձիւնը նստեց: Ցուրտ էր: Continue reading “ՀՈՂԷ ԿՏՈՒՐԻՆ — պատմուածքներ”
Այս խորհրդանշական խորհրդաժողովին, այս խորհրդանշական ամբիոնից ես ուզում եմ հարցնել Հայրենիքի եւ ի սփիւռս աշխարհի տարագրուած իմ յարգոյ գրչակիցներին՝ 101 տարի արծարծուելուց ու վերարծարծուելուց յետոյ արդեօ՞ք ցեղասպանութեան թեման մեր գրականութիւնում սպառուած է: Հարցնում ու ինքս էլ ինձ պատասխանում, աւելի ճիշտ յանդիմանում եմ՝ ինչպէ՞ս կարող է ցեղասպանութեան թեման սպառուել, երբ 101 տարի անց էլ մեր անմեղ նահատակներն անթաղ են մնացել ու որ կարեւորն է՝ շարունակում են գերի մնալ, յոյսով, հաւատով լի հայեացքները մեր ուղղել Արարատն ու Վանայ լիճը, Մուշն ու Սասունը: Continue reading “ՆՈՐ ԴԱՐԱՇՐՋԱՆ, ՆՈՐ ՄԱՐՏԱՀՐԱՒԷՐՆԵՐ”
Խաղողօրհնէքի Կիրակին էր: Օ՛հ, ներեցէ՛ք: Սխալեցայ: Կողակիցս դարձեալ սրբագրեց: Պէտք էր, որ ըսէի. «Վերափոխումն Ս. Աստուածածնի», տօն, չորրորդ տաղաւար… եւ անպայման եկեղեցի պէտք է երթայինք: Continue reading “Ապրե՛ս, տէր պապ…”
ԵՐԱԶԱՅԻՆ ՅՈՒՇԵՐ ԵՐԱԶԱՅԻՆ ՀԱԼԷՊԷՆ
1940-կան թուականներուն Հալէպի մէջ հայերէն դասագիրք վաճառող գլխաւոր 3 գրախանութներ գոյութիւն ունէին։ Ամենէ ճանչցուածը Կիւլէսէրին գրախանութն էր, որ շնորհիւ իր ունեցած առանձնաշնորհեալ դիրքին հայ նախակրթարաններուն մօտ, Ս. Քառասուն Մանկանց եկեղեցւոյ մուտքին ճիշտ դիմաց՝ եւ իր ունեցած գիրքերու բազմազանութեան, կը գոհացնէր հայ աշակերտութեան բոլոր պէտքերն ու պահանջները։ Continue reading “«ԷՐԻԿ-ԿՆԻԿ»”
(Հատուածներ Մովսէս Պչաքճեանի «Բարեւ Հայաստան» վէպէն, 1975)
—Գիտե՞ս ինչու եկայ քովդ…
—Ինչո՞ւ։
—Որովհետեւ ցուցատախտակին վրայ հայերէն գրած ես…
Հայու թրթռացող զգացումներ սնուցանող մէկու մը հետ է գործս։ Կամ ինծի այդպէս կը թուի։ Continue reading “Բարեւ, Հայաստան”