Ամենաերկար ընթրիքը

Հերմինէ Աւագեան

Տղամարդը հաւաքեց չոր փայտերը, դրեց իրար վրայ ու վառեց կրակը։ Երկինքը կլանում էր կայծերը ու յետ չէր տալիս, երկինքը սովոր է ամեն ինչ առնել-տանել: Ուզեց լաց լինել, բայց զգաց, որ աչքերը չոր են, նորից փորձեց, էլի չստացուեց, զայրացաւ ինքն իր վրայ, որ չի կարողանում մարդավարի լաց լինել։ Սիրտը լցուած էր, բայց ներսի բոլոր դռները փակ էին, արցունքը մնացել էր ներսում, լճացել ու մնացել էր։ Երանի հնար Continue reading “Ամենաերկար ընթրիքը”

ԿՈՆՖԵՏՆԵՐԸ ՄՆԱՑԻՆ ՀԵՌՒՈՒՄ

ՀԵՐՄԻՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ

Հարցնում եմ.
—Կոնֆետ կ՚ուտե՞ս:
—Չէ՛, շատ եմ կերել, էլ չեմ ուզում:
—Բայց ե՞րբ ես կերել, չեմ նկատել:
—Հա՛, չես նկատել։
Յետոյ նայում եմ աչքերին: Աչքերի մէջ ամպեր կան, բայց նա փորձում է ժպտալ: Continue reading “ԿՈՆՖԵՏՆԵՐԸ ՄՆԱՑԻՆ ՀԵՌՒՈՒՄ”

ՈՒԶՈՒՄ ԵՄ

ՀԵՐՄԻՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ

Ուզում եմ երջանկութիւնը
տաք վերմակ լինի,
ծածկուեմ ու քնեմ,
չմտածեմ, որ դրսում դեկտեմբեր է
ու դաժան ձմեռ է լինելու…
Ուզում եմ երջանկութիւնը էն իմ սիրած
կօշիկը լինի, որ իսկական կաշուից է,
որ ինչքան էլ հագնում եմ, չի մաշում…
Ուզում եմ երջանկութիւնը իմ սիրած
ականջօղի պէս ամեն օր կրել,
այդպէս գնալ աշխատանքի,
քնելիս չհանել, չդնել մահճակալիս մօտ… Continue reading “ՈՒԶՈՒՄ ԵՄ”

Այնտեղ ապրում է յիշողութիւնը

ՀԵՐՄԻՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ

Արեւածագը եկաւ, հաւաքուեց մեր գիւղի յայտնի բլրին, բայց սա ուրիշ արեւածագ էր, արեւը դալուկ աղջկայ տեսք ունէր, ով ուզում էր խօսել, պատմել յոյզերը, բայց չէր կարողանում. լեզուն կապ էր ընկել, բառերը մնացել էին ներսում: Նա իմ կեանքում երբեւէ հանդիպած ամենատխուր աղջիկն էր: Ես ուզում էի, որ նա ժպտար առաջուայ պէս, բայց նա նայեց ուղիղ աչքերիս, եւ մենք լաց եղանք անցած օրերի համար: Յետոյ նա լուռ թեքուեց դէպի գերեզմանատուն եւ փաթաթուեց նորայայտ Continue reading “Այնտեղ ապրում է յիշողութիւնը”

* * *

ՀԵՐՄԻՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ

Յիշողութիւնս
աչքեր ունի,
որ մնացել են
մեր գիւղի ճամբին
եւ սպասում են
ուշացող վերադարձիս… Continue reading “* * *”

«ԷԴ ՎԵՐՋԻՆ ՏՈՂԸ ԼԻՆԵԼՈՒ Է, Ա՛Յ ԿԸ ՏԵՍՆԵՍ»

ՀԵՐՄԻՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ

Ի յիշատակ Մոնթէ Մելքոնեանի (Աւօ)

Երբ նա ներս մտաւ, ես այդ ժամանակ նրա ոտքերի չափ հասակ անգամ չունէի եւ երկար ջանք էր պէտք, որպէսզի փոքրիկ աչքերս զննէին նրան՝ կօշիկների ցեխոտ ծայրերից հասնելով մինչեւ լայն ճակատը: Մազերին չհասան աչքերս, մազերը հետաքրքիր չէին կամ էլ՝ մի քիչ ճաղատ էր, չեմ յիշում: Նա այդքան էլ բոյով չէր, ոչ էլ հսկայ էր, բայց նրան տեսնելով՝ ես ակամայից հսկայի եւ թզուկի հէքեաթը յիշեցի, որ երեկ չէ առաջին օրը մայրս էր պատմել… Continue reading “«ԷԴ ՎԵՐՋԻՆ ՏՈՂԸ ԼԻՆԵԼՈՒ Է, Ա՛Յ ԿԸ ՏԵՍՆԵՍ»”

ՆԿԱՐՈՒՄ ԵՄ, ՉԸ՜ԽԿ…

ՀԵՐՄԻՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ

Երկինքը մուգ կապոյտ զգեստ էր հագել, վրան՝ ճեփ-ճերմակ ամպիկներ: Գիւղը հայեացքը յառել էր դէպի երկինք ու չէր թարթում աչքերը. այդպէս հմայիչ չէր տեսել նրան: Անբառ մի երկխօսութիւն էր սկսուել գիւղի ու երկնքի միջեւ. սիրոյ խոստովանութեան նման մի բան, որ հասանելի էր միայն ժրաջան մեղուներին, որոնք որսում էին գիւղի թաքուն հայեացքն ու թռչկոտելով նոր բողբոջած ծառերի վրայ՝ գաղտնիքներ տզզում իրար ականջի: Continue reading “ՆԿԱՐՈՒՄ ԵՄ, ՉԸ՜ԽԿ…”

ԲՈԼՈՐ ԵՐԱԶԱՆՔՆԵՐԸ ԲԵՐՈՒՄ ԵՆ ՇՈՒՇԻ

ՀԵՐՄԻՆԷ ԱՒԱԳԵԱՆ

Ծիան գիւղ եկաւ գարնանը, երբ գիւղի բերքատու ծառերը ծաղկել էին: Գիւղը նրան ծաղկունքով դիմաւորեց: Ամերիկայի փոշին թափ տուեց մեր տան շեմին ու ներս մտաւ: Արդէն 20 տարի էր անցել նրա առաջին այցից, բայց նա դեռ 20 տարեկանի խանդավառութիւն ունէր: Ամեն բան նոյնն էր, ամենակարեւորը՝ ժպիտը չէր փոխուել. դա այն ժպիտն էր, որով 20 տարի առաջ նա արեւի ջերմութիւն էր պարգեւում նկուղներից նոր դուրս եկած մանուկներին եւ ստիպում հաւատալ իրեն՝ արեւին: Continue reading “ԲՈԼՈՐ ԵՐԱԶԱՆՔՆԵՐԸ ԲԵՐՈՒՄ ԵՆ ՇՈՒՇԻ”

1994. Ծաղկած խրամատներ — Բ.

Մ.

Շտապ օգնութեան մեքենան կանգ առաւ գիւղամիջում:
Մայրը երեխային ասաց. «Մի տես էն ի՞նչ մեքենայ է»:
Երեխան վազեց եւ յետ եկաւ, սարսափած նայեց մօր աչքերին ու ասաց.
«Մա՛մ, ես լսեցի, մեքենայի մէջ պապային են բերել… սպանուած»:
1994թ. Արցախ

Շարունակում եմ ընթերցողին ներկայացնել ազատամարտիկի յուշագրութիւնը, եւ եթէ դու, ընթերցող, տեսել ես պատերազմը, ուրեմն՝ դու էլ ես սրտով զգում ու շօշափում այս պատմութեան զարկերակը…
Պատերազմի անցած տեղերում ամայութիւն է մնացել: Այդ տեղերը մարդկանց սրտերում են, ոչ թէ հողի վրայ: Կիսատ մնացած մանկութեան, սիրոյ, երջանկութեան, երիտասարդութեան, անաւարտ երազանքների դժգոյն կերպարանքներ են թափառում այդ վայրերով, բայց մարդը չի հաշտւում, նա շարունակում է պայքարել պատերազմի թողած դատարկութեան դէմ, շարունակում է ապրել՝ հաւատալով, որ իր հոգու խրամատներում անպայման մի օր ծաղկելու են մանուշակները…

Խմբագիր

Բ. մաս
ՄԱՀՈՒԱՆ ՀԵՏ ԿԱՏԱԿԵԼՈՒ ԺԱՄԱՆԱԿԸ

Մեր՝ իմ, Դաւիթի, Արտիկի, Վալերիկի, Արտուրիկի ընկերութիւնն ամրացաւ կռիւներում: Մենք գիտէինք՝ իրար թիկունք ենք: Դէ, բացի այդ էլ, բոլորս էինք իրար թիկունք, որովհետեւ քիչ էինք ու հասկանում էինք՝ եթէ իրար թիկունք չլինենք, պատերազմը մեզ մէկ-մէկ կը պոկի, դէն կը շպրտի՝ առանց ափսոսանքի:

Continue reading “1994. Ծաղկած խրամատներ — Բ.”