Հորիզոն շաբաթաթերթի գրական յաւելուածը
Սէրը Աստուածային շնորհ է, նաեւ տառապանք, ճիչ, ընդվզում աշխարհի, մարդու, ինքն իր դէմ, բոլորի…
Սէրը մի զգացմունք է, երբ զգում ես, որ զգում ես, եւ երբ զգում ես, որ նման զգացում երբեք չես ունեցել: Սէրն է դէպի գեղեցիկը տանող ճանապարհը, նաեւ ճանապարհն այդ անցնում են սիրելով: Continue reading “Թո՛ղ սէրն աշխարհում երբեք չմարի”
Այնճարի 80-ամեակին առիթով
Հայաստանի մէջ գրեթէ ամենուրեք արագիլներու բոյներ կան: Արագիլները այնտեղ շատ կարեւոր պարտականութիւն կը կատարեն… Անցեալ օր Խոր Վիրապի ճամբուն վրայ խումբ մը արագիլներ տեսայ: Երիտասարդ զոյգ մը, փոքրիկ երեխայի մը ձեռքէն բռնած մօտեցաւ անոնցմէ մէկուն, սակայն փոքրիկը ուրախանալու փոխարէն վախցաւ ու լալու սկսաւ: Հայրը հանգստացուց փոքրիկը, բացատրելով թէ արագիլը բարի թռչուն է եւ օր մը պիտի իրեն քոյրիկ կամ աբերիկ բերէ: Փոքրիկը ուրախացաւ, մայրիկը ժպտաց, իսկ արագիլը հասկցաւ թէ շուտով պէտք է իր պարտականութիւնը կատարէ ու նորածին մը շալկած իրենց տուն տանի… Continue reading “Վիրաւոր արագիլներու կայարանը”
Նոյեմբեր 2019-ին հարիւրամեակն է «Հայ Կին» կիսամսեայ հանդէսին։
Հայ կին գրողներու առջեւ մեծ պատեհութիւններ ընծայած է տպագրական մամուլը։ Ինչպէս Վիկտորիա Ռոու(*) նկատած է, Զապէլ Եսայեան, Մառի Պէյլերեան, Շուշանիկ Կուրղինեան, որոնք համեստ ընտանիքներէ էին, իրենց գրական փորձերը սկսան տպագրական մամուլի էջերէն։ Continue reading “«Հայ կին» հանդէսը հարիւր տարեկան պիտի ըլլար — Հայ մամուլի տարուան առթիւ”
«Գործն է անմահ, լա՛ւ իմացէք…»
Յ.Թ.
Նա գրական յաւերժութեան իր անհասանելիութիւնից աւելի քան մէկ դար հայ լինելու, մարդկային լինելու, իր երկրին, ժողովրդին անսակարկ նուիրուելու դասեր է տալիս մեզ: Ու չնայած, շատ հասկանալի պատճառով, վաղուց նոր գործեր չի գրում, իւրաքանչիւր սերունդ նրա դասերը ընկալում է իւրովի: Կ՚ուզէի յաւելել՝ նորովի: Ես չգիտեմ՝ Յովհաննէս Թումանեանը ամենամեծ հայ բանաստեղծն է, թէ՞ ոչ, բայց միանշանակ է, որ Ամենայն հայոց բանաստեղծն է՝ արտայայտութեան ամենաբովանդակ ընդգրկմամբ:
Continue reading “ԹՈՒՄԱՆԵԱՆԱԿԱՆ ՏԱՍՆԱԲԱՆԵԱՅ”ԳՐԻԳՈՐ ՋԱՆԻԿԵԱՆ
Ոչ հեղինակին գիտեմ, ոչ՝ բեմադրիչին: Այնքանն եմ լսել, որ Քեմալ Աթաթուրքի բռնահանութիւնից յետոյ («Կամ՝ թրքացէք, կամ՝ հեռացէք») Բուլղարիայի Պլովդիւ քաղաքում ապաստանած քեռայրս «Թալէաթի անկումը» ամենայն հաւանականութեամբ սիրողական ներկայացումում ստանձնում է Սողոմոն Թեհլիրեանի դերը: Բեռլինի Շառլոտենբուրգ թաղամասի Հայդենբերգ փողոցում , երբ նա ձեռքը ճիւաղի ուսին է դնում, ու նա յետ շրջվելով, այլայլուած հարցնում է՝ «Ի՞նչ էք կամենում երիտասարդ», քեռայրս իր կողմից մի նախադասութիւն է ավելացնում՝ «Մէկ ու կէս միլիոն հայերի արիւնն եմ ուզում», ու նոր միայն սնդաւում(*) է:
Continue reading “ԱՐԵԱՆ ՏԱՐՐԱԲԱՆՈՒԹԻՒՆԸ (Գրախօսութեան փոխարէն)”Տղան իրեն վատ էր զգում, նա երբեք նման ուշադրութեան չէր արժանացել: Բոլորը վեր էին կենում, իր կենացն էին խմում, ասում էին բաներ, որ իրեն երբէք չէին ասել: Որ իր հետ առնչութիւն չէին ունեցել: Բայց մայրը բոլորին լսում, հաւանաբար նաեւ հաւատում էր: Մերթընդմերթ էլ, իբր Continue reading “ԿԱՆԱՉ ԼՈՅՍ — Այժմ եւ միշտ”
Կոյր ու գուլ մարդի՛կ, առանց երազի
առանց լսելու հէքեաթն այս վսեմ,
իրար կոկորդից պատառ էք հանում
եւ դարձնում աշխարհն՝ ահաւոր ջեհնեմ:
ԱՒԵՏԻՔ ԻՍԱՀԱԿԵԱՆ
Երկիրը քոնն է, մեծաւոր, երկրի սրտախինդ ուրախութիւնն ու վայելքը, խրախճանքն ու ծափուծիծաղը քոնն են ու մերը չեն, մերը Խորենացու ողբն է: Երկրում մեր երեխաները չէ՝ քո երեխաներն են ապրում. մեր երեխաները նրանց յանցաւոր-թանձր ստուերներում յուսահատութիւնից ծմրում ու դեռ կեանք չտեսած՝ կեանքն անիծում են: Երկիր աշխարհը քոնն է ու երգն է մերը. «Աշխարհը մերն է, մերը, աշխարհը մերն է, այս աշխարհում ամեն մի հայ աշխարհի տէրն է»: Continue reading “Մարդ եղիր, մա՜րդ”
Ինչպէս գիտենք, Զարթօնքի առաջին գործիչները` Գր. Օտեանը, Ն. Ռուսինեանը եւ միւսները, մտայղացել եւ մեծ ջանքերի գնով Սուլթանի հաւանութեանն էին արժանացրել հայ հանրութեան մէջ «Ազգային սահմանադրութիւն» յորջորջուող մի «Կանոնադրութիւն», որի առաքելութիւնը հայութեան առաջադիմութեանը ծառայելն էր` գաւառի եւ կենտրոնի միջեւ կապող օղակ դառնալը, Ազգային եւ Կրօնական ժողովների գործունէութեան մէջ կարգուկանոն մտցնելը, եկեղեցականների եւ մեծահարուստների ներազգային իրաւունքներն ու պարտականութիւնները որոշ բանական շրջանակի մէջ դնելը: «Ազգային սահմանադրութեան» միջոցով հնարաւորութիւն էր ստեղծուել համախմբելու ազգի կարող ուժերն այնպիսի առաջնային խնդիրների շուրջ, ինչպիսին էին կրթութիւնը, դպրոցը, հիւանդանոցը, աղքատախնամը, տպագրական գործը, հայ եկեղեցին խորթ ազդեցութիւններից հեռու պահելը: Continue reading “ԱԿԱՆՋԴ ԲԵՐ՝ ԱՍԵՄ — Յակոբ Պարոնեանը ներազգային յարաբերութիւնների բովանդակութեան մասին”
Ձեզի՛ կ՚ուղղեմ այս տողերը, ո՜վ դուք որ հայր մը, եղբայր մը, սիրական մը կորսնցուցիք այս անիծապարտ պատերազմներուն մէջ։
Ձեզի՛ կ՚ուղղեմ այս տողերը, քանդուա՜ծ սրտեր, ջախջախուա՜ծ հոգիներ խորտակուա՜ծ կեանքեր։ Continue reading “ԽԱՂԱՂՈՒԹԵԱՆ ԽՕՍՔԵՐ ՏԱՆՋՈՒԱԾՆԵՐՈՒՆ”
Եւ ահա՛ այս աւերակներուն մէջ… արիւնով ու արցունքով թրջուած սա ճամբաներուն անկիւնը մինակուկ նստած դառնութեան բաժակէն կը խմեմ…եւ արցունքէն կուրցած աչուըներս, շուրջս ցրուած սա աւերակներուն մէջ, ի զուր անյագօրէն կը փնտռեն շէն քաղաք մը, գիւղ մը, աւան մը… Չէ՛… ալեւս չեմ կրնար գոնէ պատրանքը ունենալ դեռ եւս ապրող Հայրենիքի մը… Ի՜նչ… մեռա՜ծ է Հայրենիքը…։ Continue reading “ՎԻՐԱՒՈՐ ՀԱՅՐԵՆԻՔԸ ԿԸ ԽՕՍԻ”